Презентация по истории Казахстана на тему Ха?назар хан билігі (7 класс)

Слайдты дайындаған Алматы облысы Междуреченск ауылының Ю.А. Гагарин атындағы № 16 орта мектебінің тарих пәні мұғалімі Сулейменов А.Б.VK/abz1990 Оқулық: 7 сынып Қазақстан тарихы. Жолдасбаев С. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы. 2-бас. – Алматы: Атамұра, 2012. ХАҚНАЗАР ХАН1532-1580



Хақназар хан тұсында Қазақ хандығының күшеюі Қасым хан қайтыс болған соң, Қазақ хандығында болған саяси дағдарыс ұзақ жылға созылды. Ішкі талас-тартыстар мен феодалдық соғыстардың ауыртпалығы Қазақ хандығын біршама әлсіретеді. Бұхар хандығыҚасым хан қайтыс болғаннан кейінгі Қазақ хандығы Қазақ хандығының халықаралық жағдайын нығайтуға Қасым ханның баласы Хақназар (Ақназар) хан зор үлес қосты. Хақназар хан (1538-1580 жж.) хан тағына отырысымен көршілес мемлекеттермен қарым-қатынасты күшейтіп, өз хандығының саяси белсенділігін арттыруаға көп күш жасады. ҚАСЫМ ХАНХАҚНАЗАР ХАН






Хақназар хан көрші елдермен сенімге негізделген қарым-қатынас орнатуға қол жеткіздіНоғай ОрдасыОрта АзияСібір хандығыШайбани әулеті








Хақназар хан өзінің алдында билік еткен Тақир, Бұйдаш хандардың қателіктерін қайталамауға тырысқан.Хақназардың билік еткен кезінде оның мемлекетті дұрыс басқара білуінің арқасында Қазақ хандығының қуаты өсіп, саяси өрлеуі арта түсті.
Сыртқы саясаты. Моғолстанмен қарым-қатынас НоғайОрдасыСібір хандығыМоғолстанРесей мемлекетіШайбанилер мемлекетіЖоңғархандығы




Моғолстан ханы Абд ар-Рашид Жетісу мен Ыстық көл аумағындағы жерлерді басып алу ниетімен XVI ғ. 50-60 жж. Қазақ хандығына қарсы соғыс ашты. Хақназар хан бастаған қазақ-қырғыз әскерлері Абд ар-Рашид ханның сарбаздарынан жеңіліп қалады.
Жоңғархандығы(ойраттар)МоғолстанҚазақ хандығыЖетісуға ойраттардың тонаушылық жорықтарының жиілеуі Жетісі қазақтарының жағдайын ауырлата түсті

ОЙРАТТАР(жоңғарлар)Ойраттар Батыс Монғолияны мекендеген тайпа болатын. Олар жоңғарлар деп те аталады.


Моғол ханына қарсы соғыстардағы сәтсіздік пен ойраттардың шапқыншылық жорықтары салдарынан Хақназар хан Жетісудың біршама жерлерін уысынан шығарып алды. Дегенмен, 1570 жылдардың аяғында Жетісудың батыс бөлігі Шу, Талас өңірі оның билігінде болды.
Ноғай Ордасы кейбір бөліктерінің Қазақ хандығының құрамына кіруі Ноғай Ордасын билеген маңғыт мырзаларының арасында билік үшін таласқан қырқыс үдей түсті. Нәтижесінде Ноғай Ордасы құлдырап, ауыр дағдарысқа тап болды.Ноғай Ордасы XVI ғасырдың ортасында ішкі талас-тартыстардан әлсіреп, мемлекет ретінде өмір сүруден қалды.Ноғай ОрдасыМәскеу кінәздігіҚазақ хандығыАлшын тайпаларыНоғайлар






Қазақ-өзбек хандықтарының қарым-қатынастары Бұхар ханы ІІ Абдаллах пен Қазақ ханы Хақназар хан «дос болып, өзара көмектесу» жөнінде «ант беріскен шарт» жасасты. Нәтижесінде соғыс қимылдары тоқтап, бейбітшілік орнады.
ТҮРКІСТАН АЙМАҒЫТҮКІСТАН, САУРАН ҚАЛАЛАРЫХАҚНАЗАР ХАНБАБА СҰЛТАНІІ АБДАЛЛАХ ХАН






Алайда, 1580 жылы қазақ сұлтандарының Абдаллах ханды жақтамақ болған әрекеттерін Баба сұлтан сезіп қалып, жансыздарын жібереді. Хақназар және оның жанындағы сұлтандарын тегіс өлтірді.
Ресеймен қарым-қатынастың басталуы Орыс елшілері Семен Мальцев пен Третьяк Чебуковтың 1569-1573 жылдары Қазақ ханы Хақназарға келуі.
Патша Иван Грозный Строгановтарға қазақтармен ешбір баж салығынсыз сауда жасауды бұйырған. Сонымен қатар патша Хақназарға жіберген өз елшілеріне Сібір ханы Көшімге қарсы әскери одақ құруды тапсырған.Орыс елшілері патшаға берген есептерінде Қазақ хандығының әскери қуатына көп көңіл бөлгендігі айтылады. КӨШІМ ХАНИВАН ГРОЗНЫЙ


Қорытынды Қасым хан айбынын асырған қазақ хандығы іштей әлсіреген кезеңде билікті қолына алған Хақназар хан елінің еңсесін көтерді. Хақназар хан Қазақ халқын біріктіріп, мемлекеттігін нығайтуға айрықша еңбек сіңірді. АТА-БАБАСЫЖАУЛАРЫҚОЛДАУШЫСЫІЗБАСАРЫХАҚНАЗАР ХАНҚАСЫМ ХАНШЫҒАЙ ХАНІІ АБДАЛЛАХ ХАНИВАН ГРОЗНЫЙБАБА СҰЛТАНАБД АР-РАШИД ХАН









Жылдар мен оқиғалар(Даталармен жұмыс)1538XVI ғ.50-60 15801569-15731570 Үй жұымысы 1. Хақназар ханды оқу2. 165 бет, сұрақтарға жауап беру Тақырыпты пысықтау сұрақтары123456 ЖауабыХақназар хан қай жылы хан болып сайланды? ЖауабыОйраттар дегеніміз кімдер? Жауабы«Дос болып, өзара көмектесу» жөніндегі шарт қай хандардың араларында жасалды? ЖауабыБаба сұлтан өзін қолдағаны үшін Хақназар ханға қай қалаларды берді? ЖауабыХақназар хан Ноғай Ордасының қай тайпаларын өзіне қаратып алды? ЖауабыХақназар ханға келген орыс елшілері қандай мақсатты көздеді? 1538 жыл Ойраттар Батыс Монғолияны мекендеген тайпа болатын. Олар жоңғарлар деп те аталады. Қазақ ханы Хақназар мен Бұхар ханы ІІ Абдаллахпен ТҮКІСТАН, САУРАН ҚАЛАЛАРЫ Алшын тайпалары Сібір ханы Көшімге қарсы әскери одақ құру