Т?рбиешіні? балалармен ж?мыс ж?ргізуіндегі денсаулы? са?тау технологиялары.
Т‰рбиешініS балалармен жaмыс ж_ргізуіндегі денсаулыK саKтау технологиялары.
ДенсаулыK кепілі дене шыныKтыру жаттыCуларыныS ж_йелі сабаKтарымен Cана дамиды. Мектепке дейінгі жаста адамныS денсаулыCыныS ™мір бойы Kалыптасуы орындалады. Бaл жаста дене т‰рбиесініS aйымдастырылуы баланыS алдаCы уаKыттаCы дамуына ‰серін тигізеді. Осы жас аралыCында баланыS ™зіндік Kасиеттері, сабаKKа KызыCушылыCы ж‰не баланыS Kабілеттері ашыла бастайды. Кіші мектепке дейінгі жас топтарында ‰рт_рлі сауыKтыру іс-шаралары aйымдастырылуы арKылы біз ™зіміздіS дене шыныKтыру - сауыKтыру ж‰не профилактикалыK жaмыстар ж_йелі т_рде дамытып келеміз. БаланыS денсаулыCын ныCайтуда біздіS балабаKшада: дене шыныKтыру залы, дене шыныKтыруCа Kажетті жабдыKтар бар. Топтарда ™зіндік массажCа ‰рт_рлі денсаулыK жолдары, спорттыK жабдыKтар, ойынCа арналCан к™рнекіліктер, жаттыCу картотекасы ж‰не ойын массажыныS картотекасы бар. ДенсаулыKты ныCайтуда ж_йелі технологиялар баламен жaмыста дене шыныKтыру-сауыKтыру іс-шараларымен болады. Ауруларды алдын-алу жaмыстарында біз aйKыдан соS сауыKтыру жаттыCуларын, тыныс алу жаттыCуларын ™ткіземіз. Жас ерекшелігіне байланысты жаттыCу т_рлерініS кешені ойластырылды ж‰не олар к_рделі т_рде топтастырылды. ШыныKтыру жаттыCуларын ™ткізбес бaрын, олардыS жас ерекшеліктері мен дене дамуы ескеріледі.
СауыKтыру іс-шараларында бір Kалыпта с™йлеу ырCаCы, м‰нерлеп, дауыс ырCаCын Kойып оKу ж‰не дауыс аппаратын Kабылдауды дамытуда жaмыс істелінеді. СондыKтан денсаулыKты ныCайту технологиясы жауапкершілікпен, жаттыCулар мен денсаулыK жолдарыныS жаттыCулары (™леS шумаKтарын, _зінділері, бала ‰ндеріне) Kаралды.
Бaл ойын ‰дістер арKылы ‰р т_рлі дыбыстарды Kолданып жоCары дауыспен ж‰не т™мен дауыспен баланыS зейінін дамытуда Kолданамыз. БаланыS дыбыстыK с™йлеу жаCынын Kалыптасуы, дауыс ырCаCын дaрыс Kоя білуіне, яCни лексика, грамматиканы игеруде _лкен маSызды р™л атKарады.
Мектепке дейінгі балалардыS жасында дене шыныKтырудыS Kалыптасуы оKу-т‰рбие _рдісінде KоршаCан ортаны танып білуде, жолдастарына ж‰не ™зіне деген оS к™зKарастыK орнатады.
Дене шыныKтыруды ныCайтуды оKыту технологиясы баланыS жинаKтылыCын, зейінін, ойлау белсенділігін ж‰не есте саKтау Kабілетін Kажет етеді.
Дене шыныKтыруды ныCайту _рдісінде оKушылардыS ойлау Kабілеттерін , рухани эстетикалыK талCамдарын, ™з денсаулыCын, алCа KойCан маKсаттарын, aйымдастырушылыK ж‰не аKк™Sілдік Kасиеттері Kалыптасады. БалалардыS барлыCы т‰рбие _рдісінде денсаулыKтарын ныCайтуCа ж‰не жеке жан-жаKты дамуына _лесін Kосады.
Бой жазу _лгілері
Балалар бір-бірініS соSынан тізбектеліп тaрады да, поезды бейнелеп, айнала KозCалады. ТоCай ішіндегі ‰рт_рлі г_лдер ™сіп тaрCан алаSKайCа келіп, ‰рKайсысы г_л тереді. Топты жинаCан г_лініS т_сіне Kарай бірнеше шаCын топтарCа б™леді.
Балалар алKа-Kотан тaрады. Доп кімге лаKтырылса, сол адамныS аты аталады.
Балалар алKа-Kотан тaрады. Доп кімге лаKтырылса, сол адам ™з есімініS ‰рпінен басталатын жылы с™зді есіміне Kосады. Мысалы: С‰уле-сaлу, €лия-‰демі, Самат-мейірімді.
«Пайдалы-пайдасыз тамаK» ойыны. Балалар д™Sгелене шеSбер бойына тaрады, бір бала – ортада азыK-т_лік таCамдарыныS атын атап шыCады (с_т, нан, ет, колбаса, к‰мпит, ірімшік, т.б.), ал KалCандары Kолдарын к™теріп пайдалы тамаKтарды айтады. БіраK ортадаCы бала (бастаушы) пайдалануCа болмайтын заттарды да атауы м_мкін (алкоголь, уксус, мухомор, т,б,) – бaл жаCдайда балалар _нсіз Kолдарын к™термей тaрады.
«БaзылCан телефон» Балалар бір-бірініS артында сапKа тaрады. МaCалім бірінші тaрCан баланыS KaлаCына сыбырлап бір с™йлем немесе KысKа ‰Sгіме айтады. Балалар бір-біріне не естігендерін жеткізеді. СоSCы тaрCан бала естіген н‰рсені дауыстап айтады.
«Сенім серуені» Балаларды жaптасKан топтарCа б™леді. ЖaптаCы біреудіS к™зін байлайды. СерігініS Kолына с_йеніп, б™лменіS ішінде ж_реді. Сонан соS р™лдерін ауыстырады. СaраK: ДосыSныS Kолына с_йенгенде не сезіндіS?
Балалар д™Sгелене шеSбер бойына тaрып, Kол aстасады. Бастаушы ™зініS оS жаCында тaрCан адамныS Kолын Kысады, с™йтіп жалCаса береді. УаKытты белгілеп Kол KысысудыS KаншалыKты шеSбер бойымен айналып шыKKанын білуге болады. СaраK: Jалай ойлайсыз, бaл жаттыCу жарысу ма, ынтымаKтастыK па?
«МузыкалыK аспап ойыны. 5-6 адамнан тaратын топтарды Kaру (еркін т_рде). Тапсырма: ‰р топ кез келген музыкалыK аспапты бейнелейді. JалCан Kатысушылар бейнеленген аспапты табады.
«КеліSдер бір-бірімізді Kошеметтейік!» МaCалім барлыCы орындарынан тaрып, ‰рбір оKушыныS ™зініS сыныптас жолдастарына жаKындап бір-бір маKтау с™з айтуларын сaрайды.
МaCалім бaл жаттыCуды орындаCанда толыK тыныштыK саKтау Kажеттігіне, тапсырманы _нсіз жасауCа назар аударады. ОKушыларCа к™здерін жaмып, жаKсы бір н‰рсені ойша елестету aсынылады. Сонан соS к™здерін ашып, бір-біріне Kарап к_лімсірейді. Jайтадан к™здерін жaмып жаCымжы бір н‰рсе туралы ойлайды. К™здерін ашады. СaраK: «Сіз не сезіндіSіз?»
«Бой - бойымен сапKа тaру»
«Аралдар» Еденге 2-3 KаCаз тасталады. Балалар оларды айналып ж_реді, алаKанды aрCан кезде олар екі аяKтарымен «аралды» басу керек. Кім _лгермесе немес симаса ойыннан шыCады, бір «арал» алынып тасталады. Бір арал KалCанша жалCастырыла
АKылCа арналCан жаттыCу.
АKылCа жаттыCу.
С™з шыCармашылыCы
АйтылCан білдірілген бір с™збен алмастыр:
- JатKан су –
- АуаныS KозCалысы –
- ТеSіздегі Kатты жел –
- Jатты жел –
- НайзаCай мен жарKырау –
- К™мек с™здер: жел, жаSбыр, боран, мaз, жарKыл.
Берілген білдірімдерге Kарама Kарсы с™здерді Kой:
- Ашулы жел – жай жел
- БaлыSCыр к_н –
- Сaр аспан –
- Кіші жаSбыр –
С™йлемді аяKтаSдар
Кімге ж‰не не _шін к_шті к™ру керек?
- ТеSізшіге, керек ....
- АSшыCа...
- Ж_ргізушіге....
- ШекарашыCа....
- Тігіншіге....
- ОKушыCа...
С™здерді кезекпен жалCастыр, с™здегі бір ‰ріпті ауыстыра отырып: балыK, салыK, салып; мысыK -...; ауыр - ....
JысKаша KысKы ертегілерді ойнайыK.
- АKшаKарды KaтKарамыз. Оттан секіріп ерімеу _шін, не істеу керек?
- JардыS туыстарын тауып, олар туралы ертегі Kaру (Kырау, мaз, бaршаK)
- ЖaмбаKты шешіп, шешімін суретке салу.
Орман аспанCа дейін ™сті. Жай ж_ріп, оCан кірмейсіS, атпен де кірмейсіS (шыныдаCы аязды ™рнектер)
- АKпан мен наурыздыS кездескені туралы ертегі шыCару.
Салыстырамыз, Kоямыз, Kaраймыз, Kиялдаймыз.
Немен aKсас, несімен ажырайды: ‰ке мен шеше, балабаKша т‰рбиешісі мен ‰же, Kыз бен aл.
АCаштан жасалатын 5 н‰рсені айт (_стел, орындыK), осы заттарды басKа таCы неден жасауCа болады.
€рт_рлі дыбыстарды еске т_сіріSіздер:
- Автобус ™тті;
- Ара aшты;
- Жел гуілдейді;
- ЖаSбыр жауып жатыр.
€зіл – сaраKтар:
Кімде аKша жоK, саKалын алу _шін? (ешкі)