№12 ЖЫЛДЫ? БІЛІМ БЕРУ Ж?ЙЕСІНЕ К?ШУ ЖА?ДАЙЫНДА СУРЕТ П?НІНЕН О?ЫТУДЫ? ?ДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗІ

+
2015 жыл
№12 орта мектеп
Тақырыбы:
12 ЖЫЛДЫҚ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНЕ КӨШУ
ЖАҒДАЙЫНДА сурет пәнінен оқытудың ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗІ
Орындаған: Калиякбарова А.Х
№12 ЖЫЛДЫҚ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНЕ КӨШУ ЖАҒДАЙЫНДА СУРЕТ ПӘНІНЕН ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗІ
Қазіргі психологиялық –педагогикалық ғылымдарда, кез келген білім беру жүйесінде оқыту тек жеке тұлғаның білім алуының негізгі шарты немесе тәсілі ретінде ғана қаралмайды, ол оның дамуының алғышарты болуы тиіс деп есептелінеді. Оқыту тұлғаны анықтайтын басты фактор болып табылады, үйткені дәл осы оқытудың барысында психикалық және тұлғалық өзгерістер болады, оқу-танымдық әрекет, зерттеу әрекеті сияқты түрлі әрекет түрлерінен тәжірибе жинақталады. Мұнда сондай-ақ ұжымдық іс-әрекет және қарым-қатынас тәжірибесі қалыптасады, өз бетімен жұмыс істеу және өз ісіне тиісті баға беру қабілеті дамиды, яғни тұлға әлеуметтік өмірге бейімделеді.12 жылдықты көркем сөзге,суретке дербес шығармашылықіс-әрекетке деген ерекше сезімталдығын ескере отырып, «Өнер» және «Техналогия» білім беру салаларын кіріктіру қарастырылады.Бейнелеу өнері және Техналогия оқу курстары енгізіледі.Бұл блокқа «Бейнелеу өнері»,«Музыкалық өнер»,оқу пәндері енгізілген.Оқытудың осы деңгейінде өнер түрлерінің ерекшеліктерін аша түсу,оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту жалғастырылады.
12 жылдық білім беруге көшу жағдайында «дамытушы» және «проблемалы» оқыту идеяларының ықпалымен қол еңбегіне үйрету барысында орта буын сынып оқушыларын дамыту мәселесін теориялық және практикалық тұрғыдан қарастыратын тұжырымдамалар мен әдістемелік жүйелер қалыптасуда.
12 жылдық білім беруге көшу:
-жалпы орта білімнің сапасы;
-отандық білім берудің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету;
-балалардың денсаулығын сақтау;
Оқыту даралап, бейімдеп оқытуға жағдай жасау қажеттілігінен туындаған. Бейімдеп оқытудың негізгі міндеті тереңдете оқыту, кәсіптік қызығушылығын арттыру.
Ертеңгі күннің бүгінгіден де нұрлы болуына ықпал етіп,адамзат қоғамын алға апаратын құдіретті күш тек білімде ғана. Қай елдің болсын өсіп-өркендеуі,өркениетті дүниеде өзіндік орын алуы оның ұлттық білім жүйесінің деңгейіне, даму бағытына байланысты.
12 жылдық оқуға көшу жағдайында бастауыш сынып мұғалімінің біліктілігі, білімі қандай?
Бұл 12 жылдық арқылы әлемдік стандарт деңгейіне сапалы білім беру.
Бастауыш сынып мұғалімі ғылыми-әдістемелік білімге толық қаруланған;
Кәсіби,мәдени,шығармашылық өсуін қамтамасыз ету;
Иновациялық әдістердің жаңа мазмұнын игеру;
Педагогикалық шеберлік пен шығармашылықты дамыту қажет.
Оқу процесін шексіз кеңейте алатын шебер, ақыл-ойдың әміршісі,еңбеккқор, мықты ұйымдастырушы болуы;
Дарындылық пен шығармашылықты дамытудың техналогияларын меңгерген,әдіскер мәдениетке ие болуы керек.
Ал, оқушы:
-Шығармашыл:
-Іздемпаз;
-Жан-жақты дамыған;
-Өз –ойын айта алатын;
-Ғылыми жұмыстармен айналысатын жеке тұлға болуы қажет.
«Адамның адамшалдығы ақыл, ғылым, жақсы ата, жақсы ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан болады» деп Абай атамыз айтқандай, ертеңгі жас ұрпақтың өрелі болып өсуі жақсы ата-анамен қатар жақсы ұстазға да байланысты. Баланың ақыл-санасы ұстаз алдында қалыптасыды. Әрине, жұмыс алға басу үшін, мұғалімнің ой-өрісі жаңа педагогикалық техналогияны тиімді пайдалануына,жаңашылдықпен дамыта жүргізуіне байланысты.
Оқыту проблемаларына әрекеттік және жеке тұлға тұрғысынан қарау тәсілдемелерінің негізгі ережелерін біріктіру бізге бастауыш сынып оқушыларына «Технологияны» оқытудың жеке тұлғалық-әрекеттік тәсілдемесінің негізгі теориялық ережелерін анықтауға мүмкіндік берді.
Технологияның мазмұнын игеру үшін оқушылардың мына мүмкіндіктерін қамтамасыз етеді: саналы және шығармашылық түрде табиғат пен қоғам үшін тигізетін салдарын ескере отырып көптеген альтернативті тәсілдердің ішінен түрлендіру әрекетінің тиімді тәсілдерін таңдау; жүйелі, кешенді ойлау;
Іс-әрекеттің ақпаратпен қамтамасыз етілу қажеттіліктерін өз бетімен анықтау.
Қорыта келгенде 12 жылдық жалпы орта мектеп «Технология» пән бірлестігінің мақсаты оқыту барысында еңбек әрекетінің субъектісін қалыптастыру проблемасы, біздің ойымызша, «еңбек», «шығармашылық», «жобалау әрекеті» деген түсініктерге талдау жасауды талап етеді.
12 жылдық білім беру мерзімінде білімнің сапасы жоғары деңгейде болмақ. Сабақ берудің тиімді жаңа әдісін игеру арқылы жас ұрпақтың терең білім алуына,шығармашыл ізденіспен жұмыс істеуге жағдай туғызу, оқушының өзін-өзі дамытуына, өз қабілетіне сай білімін ұштауға ықпал жасау. Уақыт талабына сай білім мазмұнын жаңарту – бүгінгі күннің талабы. Ендеше, біілім беру саласы жаңа қоғамға сай жаңартуды қажет етеді.
12 жылдық білім беруге көшу арқылы оқушылардың жаңа өмір сүруіне қажетті проблеманы шешу арқылы толық дамыған тұлғаны қалыптастыру.
12 жылдық білім беруге көшуде мұғалімнің өзіне қойылатын міндет;
Әлемдік білім беруге бағытталған арнайы білім жетілдіру курсынан өту:
Ғылыми-әдістемелік жұмыспен айналысу;
Үздіксіз іздену;
Білім сапасын заман талабына сай беріп,мемлекетіміздің өркениетті елдер деңгейіне жеткізу үшін білім сапасын көтеріп,білім беруді дамыту арқылы еліміздің жарқын болашағын жасай алатын жас ұрпақты тәрбиелеу – басты назарымызда болу керек.
Оқу әрекетін көптеген зерттеушілер негізінен танымдық әрекет деп қарастырады, демек, ол таным заңдылықтары бойынша қалыптасады. (Л.С.Выготский, С. Л. Рубинштейн, А.Н.Леонтьев, Б.Г.Ананьев және басқалары). Сонымен қатар: «Іс-әрекеттік теорияның ерекшелігі оның білім мен дағдыны белсенді ізденіс үстінде меңгерілу мүмкіндігін түсіндіруінде, дайын білімді көшірме түрінде қабылдап қана қоймай, проблемалы жағдаяттарға қатысты белгілі бір мәселелерді мақсатты және уәжді шешу арқылы білім мен біліктің шығу тегін, бастауларын шығармашылық тұрғыдан меңгеру қажеттігін ұсынуында».
Біздің зерттеуімізге қатысты мәселеге іс-әрекет тұғырынан жалпы орта мектеп , балаларының шығармашылық еңбек тәжірибесін қалыптастырудың ең тиімді жолдарын іздестіріп, соған сай оқыту мазмұнын айқындау, еңбекке баулу барысында бала іс-әрекеттерін қалыптастырудың ең тиімді түрлері, құралдары мен әдістерін іріктеу дегенді білдіреді.
Психологияда іс-әрекет сезімдік-тәжірибелік және теориялық нысандардың органикалық бірлігі ретінде қарастырылады .
Іс-әрекеттің жеке түрі – «шығармашылық оқу-еңбек іс-әрекетін» осылайша түсінуге болады , оның практика, шынайы еңбек және жобалаудың бірлігі түріндегі тәжірибесін орта буын жасындағы балаларды еңбекке баулуда және технология сабақтарындағы оқыту барысында жинақтайды.
Оқытуға іс-әрекет тұғырынан келу сондай-ақ «оқыту мен дамытудың» арақатынасы проблемасын шешуге мүмкіндік береді. Л.С.Выготскийдің пайымдауынша, оқытуды баланы дамыту негізі ретінде қарастыру қажет, өйткені соның ықпалымен баланың бүкіл психикалық қызметі өзгереді. Л.С.Выготскийдің идеяларына сай оқыту мен дамытудың арақатынасы мәселелерін белгілі педагогтар мен психологтар Б.Г.Ананьев, , П.Я.Гальперин, В.В.Давыдов, Л.Н.Занков, А.Н.Леонтьев,Д.Б.Эльконин және басқалары зерттеді.
Өз еліміздегі психология жетістіктеріне, соның ішінде психикалық бейне табиғатын зерттеудің нәтижелеріне сүйенер болсақ, бұл теория психикалық қызмет бірлігі ретінде әрекетті қарастыруға мүмкіндік береді, демек, «...бейненің (образдың) қалыптасуын тек олардың қалыптасуына көмектесетін әрекеттер арқылы ғана басқаруға болады» .
Біздің зерттеуіміздің екінші әдіснамалық бағыты – жеке тұлғаға бағдарланған тұғыры. Білім беруге осы тұрғыдан қарайтын болсақ, оқушылардың еңбек әрекеті тәжірибесін жеке тұлғадан оқшау емес, жеке тұлғаға тікелей қатысты қалыптастыру қажеттігін мойындауымыз керек, сонда оқыту барысында «...бала сыртқы педагогикалық әсерлерді жай ғана ішкі санасымен қабылдап қоймайды, берілген білім субъектінің жеке тәжірибесімен «кездесіп», соңғысы мәдентиеттенеді, баийды, өседі, өзгереді, бұның өзі тұлғаның жеке даму «векторын» құрайды . Мұндайда дербестікке, өзіндік ізденіске, өзін өзектендіру талпынысына және басқа да жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуының ішкі тетіктеріне ерекше мән берген жөн.
Құзіреттік тәсіл 12 жылдықмектепте жаңа тәсіл болып табылады және мектеп түлегінің өзгермелі жағдайда әлеуметтік икемділігі мен әрекетін жүзеге асыру қабілетіндепайда болатын оқушылардың сапалық кешенін дамытудыкөздейді.Жаңа педагогикалық техналогияларда педагогтыңақпарат беруші қызметімен бірге үйлестіруш,кеңесшіоқушының шығармашылық белсенділігі мен өзіндік танымдық қызметін ұйымдастырушы қызметіне көшіріледі. Нәтижеге бағдарланған білім беру моделінде негізгі қызметті оқушының оқыту кезеңдерінде тұлғалық ішкі ресурстарын дамытуды қадағалау болып табылады.
12 жылдық білім беру жүйесін тиімді басқару мен сапалы оқытуды қамтамасыз ету үшін мектептің,жергілікті қауымдастықтың,әлеуметтік әріптестер мен мемлекеттік басқару органдарының қызметін нақты бөлу қажет.Тұтастай алғанда Қазақстандық жалпы ортабілім беру мемлекеттің даму міндеттерімен сәйкес келуі тиіс және қазіргі замандағы бәсекелестікті қамтамасыз ету қажет.
Бәсекеге қабілетті ел азаматтарының білімін қалыптастыруға кірісіп отырған кезде білім мен ғылымды қоғамның жаңарту тетігіне айналдыруымыз керек. 12 жылдық білім беру жүйесіне көшу арқылы жеке тұлғаның рухани құндылығы қасиеттерін қалыптастыра отырып оқыту – біз үшін өте маңызды.
Елбасымыз Н.Ә Назарбаев ұстаздарға үздіксіз ізденіп еңбек етуге барлық қолайлы жағдайларды жасап отыр. Ұстаз еңбегінің нәтижесі оқушы жемісінен байқалады. Сондықтан, құрметті ұстаздар! Үздіксіз еңбек ету арқылы жаңалық аша білетін, өз қолымен өнім жасайтын,сұлулықты сезінуге ұмтылатын шығармашыл ұрпақ тәрбиелей білейік!
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
12 жылдық білімберу жағдайындағы тұлғалықжәне психикалық өзгерістер. (Мектептегі психология ғылыми-әдістемелік журнал №6. 24 қараша-желтоқсан 2009 ж).
Ф.Тәжібаева «12 жылдық оқу жүйесі хақында» (Білім шапағаты №11 2010 жыл)
Электрондық интернет сайты Google.Kz. 12 жылдық білім беру жүйесіндегі өзгерістер.
12 орта мектеп Қалияқбарова Әсел Хамитқызы
Технология пәні мұғалімі.