?азіргі заман талабына сай дамы?ан жеке т?л?анын білімін арттыруда а?паратты? технологияны ?олдану

JАЗАJСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫR
БІЛІМ Ж€НЕ BЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ












Баяндама

«Jазіргі заман талабына сай дамыCан жеке тaлCанын білімін арттыруда аKпараттыK технологияны Kолдану»














Касымова Самал Абешевна
В.В. Маяковский атындаCы орта мектеп
Тарих п‰нініS мaCалімі



2012 жыл

ЖаKсылыKKа бастайтын жарыK жaлдыз - оKу. «Надан жaрттыS к_ні –KараS, келешегі тaман»- деп, МыржаKып Дулатов айтKандай, егеменді еліміздіS тірегі -білімді aрпаK. Сусыз, KaрCаK, таса к™леSке жерге д‰н ексеS ™нбейтін сияKты, жас aрпаKтарымызды т‰рбиелемесек ™спейді, ™нбейді. Jазіргі білім беру ордаларында мaCалімдерініS алдында тaрCан басты міндет- оKушылардыS шыCармашылыK білім даCдыларын Kалыптастыру.
ЖаSа заман аCымына сай білім саласында жаSа технологиялар KолданудыS маSызы зор .
12 жылдыK білім беру тaжырымдамасында орта білім берудіS басты маKсаты: JазаKстан РеспубликасыныS ‰леуметтік, экономикалыK ж‰не саяси ™міріне белсене KатысуCа дайын б‰секеге Kабілетті тaлCа дайындау деп атап к™рсетілген, сондыKтан оKу т‰рбие _рдісініS алдынды тaрCан негізгі міндет табысты ж‰не тиімді ‰рекетке дайын ™зініS пікірін білдіруге ж‰не ™зініS іс- ‰рекетін ™мір с_ріп отырCан KоCам _шін жауапкершілігін т_сінуге Kабілетті отбасындаCы, KоCамдаCы, aжымдаCы ‰леуметтік ролін сезінетін Kaзырлы тaлCаны Kалыптастыру. ОKушылардыS бойында шыCармашылыK іс-‰рекетті, іздемпаздыKты Kалыптастыру, ж_йелі Kорытынды жасай білу, д‰лелді пікір айту іскерлігін арттыру, оKу материалдарын сараптау, талдап салыстыру іскерліктерін _йрету Kажеттілігі туындайды.
Заман талабына сай білім беру – бaл оKушыларды адамгершілік, интеллектуалдыK, м‰дени дамудыS жоCарCы деSгейі мен білімін Kамтамассыз етуге баCытталCан т‰рбие беру мен оKытудыS _здіксіз _рдісі десек, оныS тиімділігі мен сапасын арттыру мaCалімнен оKу процесініS Cылыми теорияCа негізделген ж‰не оKушыныS Kабілетімен бейіміне негізделген оKытудыS таSдамалы, белсенді, KарKынды ‰дістеріне к™шуді талап етеді. ОндаCы негізгі маKсат оKушыныS барлыCын ж‰не ‰р біреуін жаKсы оKыту болып табылады.
Білім беру ж_йесініS негізгі б™лшегі – оKушы, оKушылар тобы, топ, білім беру ордасы болса білім сапасы баспалдаKтардыS ‰р бір буынына байланысты біз білім беру сапасын жаKсартудыS жолдарын аныKтауCа тырысамыз.
МaCалімніS білімі – оныS негізгі Kaралы, білімсіз мaCалім- бір сарынды. Леонардо да Винчи «С_йкімді асты KабылдаудыS еш жаCымды ‰сері болмайтыны т‰різді, ынтасыз, зердесіз білім Kабылдау - аKыл ойды тоздырады, айтылCан аKпараттар бойCа сіSбейді, жаKсы т‰рбиелі aрпаK Kалыптаспайды» – деген еді. ЯCни оKушыларды т‰рбиелеу – мaCалімнен басталады.
Кез келген білім беру ордаларыныS басты маKсаты: жеке тaлCаны жан-жаKты дамытудыS алCы шарты ретінде оKушыларды сараптап оKыту арKылы шыCармашылыK Kабілетін дамыту. Осы маKсатKа жету _шін ‰рбір п‰н мaCалімдері жоCары білімді ж‰не Cылыми ізденіспен _здіксіз шaCылдануы керек.
Білім беру - оKыту мен т‰рбиелеудіS _здіксіз процесі. Jазіргі кездегі білім берудегі маKсат- жан-жаKты, білімді, ™мір с_руге бейім,™зіндік ой талCамы бар,Kабылетті жеке тaлCаны Kалыптастыру. ОKушылардыS д_ниетанымын кеSейту, істеген ісіне тaжырым жасап, KорытындыCа келу, ойлау саналарын жетілдіріп, ™з алCан білімдерін іс ж_зімен aштастыра алуCа жол ашу.
Елбасымыз Н.Назарбаев «БолашаKта еSбек етіп, ™мір с_ретіндер - б_гінгі мектеп оKушылары. МaCалім оларды Kалай т‰рбиелесе, JазаKстан сол деSгейде болады. СондыKтан aстазCа ж_ктелетін міндет ауыр» -деген. Jазіргі заман мaCалімінен тек ™з п‰нініS тереS білгірі болуы емес, тарихи танымдыK, педагогика- психологиялыK сауаттылыK, саяси- экономикалыK білімділік ж‰не аKпараттыK сауаттылыK талап етілуде. Ол заман талабына сай білім беруде жаSалыKKа жаны Kaмар, шыCармашылыKпен жaмыс жасап, оKу мен т‰рбие ісіне еніп, оKытудыS жаSа технологиясын шебер меSгерген жан болCанда Cана білігі мен білімі жоCары жетекші тaлCа ретінде aлаCатты саналады.
Орта білім беру ж_йесін аKпараттандырудыS негізгі маKсаты- оKушылардыS аKпараттыK м‰дениетін Kалыптастыру. АKпараттыK м‰дениет – бaл ‰Sгімелесе білу, алынCан м‰ліметті ой елегінен ™ткізіп,талдай білу ж‰не ™згелердіS еркіндігіне ‰сер ететін жаCдайларда ™з еркіндігіSді шектей білу.
ХХІ Cасыр- аKпарат Cасыры болCандыKтан, адамзатKа компьютерлік сауаттылыK Kажет. Jазіргі кезде республикалыK білім беруді аKпараттандыруда Cылыми ‰дістемелік орталыCы (РБАО) негізінен білім ж_йесініS барлыK сатылары _шін электрондыK оKулыKтар жасаумен шaCылданып келеді. МaCалім _шін электрондыK оKулыK- бaл к_н сайын дамытылып отырCан ашыK т_рдегі ‰дістемелік ж_йе, оны оKытушы ™з педагогикалыK т‰жірибесіндегі материалдармен толыKтыра отырып, ‰рі Kарай жетілдіре алады.
Білім беруде «ЭлектрондыK оKулыKтарды » пайдалану- оKушылардыS танымдыK белсенділігін арттырып Kана Kоймай, логикалыK ойлау ж_йесін KалыптастыруCа шыCармашылыK пен еSбек етуіне жаCдай жасайды. ЭлектрондыK оKулыKтарда теориялыK таKырыптар кеSінен беріліп т_сіндіріледі теориялыK таKырыптарды графикалыK иллюстация т_ріндегі ‰рт_рлі суреттер сызба нaсKалар арKылы береді. ОKушылар _шін – электрондыK оKулыKтар мектепте оKылCан жылдардыS барлыCындада ™здері толыKтыра отыра алатын ж‰не н‰тижелік емтиханCа дайындалуCа к™мектесетін м‰ліметтер базасы болып табылады. ОKулыK -дисплей экранында к™рінетін жай Cана м‰тін емес ол оKушыCа ™з жолымен керекті материалдарды жете меSгеруге арналCан к_рделі, к™п сатылы ж_йе. Бaл оKулыKтыS Kажетті б™лімдерін Kайталап, игеру т‰сілімен логикасында ™зіне т‰н етіп таSдап алып отыр, осы с‰тте еS керекті деген материалды Kарап шыCуCа м_мкіндік береді. Ал ™зіне Kажетті м‰ліметті компьютер жадыныS керекті aясынан іздеп таба білуде, ‰рбір оKушыныS б_гін талап етілетін стратегиялыK ойлау Kабілетін Kалыптыстырады, модульдерде берілген тапсырмалар оKушыларCа ™з бетімен жaмыс жасау м_мкіндігін береді мaнда сабаKKа деген KызыCушылыK пайда болып белсенділігі арта бастайды электрондыK оKулыKты пайдалану мaCалімніS де Cылыми-‰дістемелік потенциалын дамытып, оныS сабаK _стіндегі жaмысын жеSілдетеді. Б_гінгі к_ні мектептегі оKу п‰ндерініS ішіндегі еS маSызды ‰рі KиындыCы мол деп саналатын п‰ндердіS бірі – тарих п‰ні.
ОKушыларCа тарих п‰нінен ж_йелі білім беру, олардыS ™здерініS алCан білімдерін ™мірде Kолдана білуге ж‰не арнайы дамытуCа т‰рбиелейтін – мaCалім. МaCалімніS б_кіл ™мір жолы жаKсылыK пен адамгершілікке, ™негелі рухани борышKа толы. МaCалімдердіS маKсаты – оKытудыS барлыK компоненттерін пайдалана отырып, оKушыCа жалпы орта білім деSгейінде тереS білім беру. €рбір оKушыны жан-жаKты білімді етіп т‰рбиелеу – ‰р мaCалімніS негізгі міндеті.
Тарих – ерекше Kaдіретті Cылым. «Тарихты білмей, болашаKты болжай алмайсын»- дегендей, Kазіргі заман – тарих CылымыныS ™те жан-жаKты тараCан кезеSі. Бaл п‰нді оKытудыS мазмaнын ж_зеге асыру _шін жаSа технологиялар ауадай Kажет. Jазіргі аKпараттыK технологияныS озыK жетістіктерін тарих сабаCында Kолдану арKылы танымдылыK іс- ‰рекеттерін aйымдастыра отырып оKушылардыS Kaзіреттілігін дамытуCа болады.
Тарихты оKытудаCы негізгі талап – оKушыCа ‰рт_рлі тарихи тaлCаларды, даталарды, оKиCаларды есіSде саKтап, олардыS маSыздылыCын т_сіндіру. Интерактивті таKтамен сабаK берген кезде, мaCалім ш‰кірт ж‰не интерактивті таKтамен Kарым-Kатынас ж_ргізіледі. Мaнда компьютер оKушылардыS ойына _рдістер арKылы KозCау салып, ш‰кірттердіS Kaзіретілігін дамытуCа ‰сер етеді. ЕS алдымен оKушыныS ойлау Kабілеті мен білімін арттыруCа к™мектеседі. Сонан соS оKушы кейінгі ж‰не б_гінгі ™мірді салыстырмалы т_рде тани білуге тырысады.
Тарих сабаCында оKушылардыS ™з бетінше жaмыс жасай даCдыларын дамыту, баCа жетпес KaндылыKтардыS бірі. Тарихи деректері ™з бетінше зерттеп, Kорытынды жасай білетін тaлCа Kалыптастыру маKсатында жаSа технологиялар ‰дістерін кеSінен Kолдану Kажет деп ойлаймын. СабаK _стінде сыни тaрCыдан ‰р т_рлі стратегияларды, жаSа аKпараттыK технологияларды, (интерактивті таKтаны) Kолдана отырып, ™з бетінше жaмыс істеу факторы – ой Kорыту шапшаSдыCы, шеберлік даCдыларын aйымдастыра отырып, оKушылардыS Kaзыреттілігін арттыру арKылы шыCармашылыKтарын дамыту.
JазаKстан РеспубликасыныS білім беру ж_йесін 2015 жылCа дейін дамыту тaжырымдамасында орта білім берудіS маKсаты – жылдам ™згеріп отыратын д_ние жаCдайында алынCан тереS білімніS, к‰сіби даCдылардыS негізінде еркін баCдарлай білуге, ™зін-™зі дамытуCа ж‰не ™з бетінше дaрыс, адамгершілік тaлCасынан жауапты шешімдер KабылдауCа Kабілетті жеке тaлCаны Kалыптастыру деп наKты к™рсетілген.
`стаз _шін н‰тижеге жету- ш‰кіртініS білімді болуы Cана емес, білімді ™здігінен алуы ж‰не алCан білімдерін Kажетіне Kолдану болып табылады. Б_гінгі бала – ертеSгі жаSа ‰лем.
ОKушыныS дамуына ‰сер етуші ‰леуметік фактор негізінде оKушы, мaCалім, ата-ана ж‰не басKа п‰н мaCалімдері ынтымаKтасуы керек. ОKушыларCа заман талабына сай жаSа технология ‰дістерін _йрету, баCыт-баCдар беруші – мaCалімдерміз. СондыKтан осы _рдіспен б‰секеге сай дамыCан елдердіS Kатарына ену жолында aстаздар Kауымына зор міндеттер ж_ктелетінін aмытпауымыз керек.


€дебиеттер тізімі:
1. JазаKстан республикасында білімді дамытудыS 2005-2010 жылдарCа арналCан баCдарламасы. Астана, 2004-46 б.
2. АKпараттыK технологияларды сабаKта Kолдану М.Bалымжанова Информатика негіздері. №3, 2006 ж.
3. JашыKтыKтан оKыту технологиясы ^.М.Бекеш-Білім- Образование 2006, №4, 66 б.
4.Компьютерді KолданудыS педагогикалыK м‰селелері J. Ш‰диев, JазаKстан мектебі ,№5, 2006-7 б.
5.БолашаK мамандарды даярлау. `лт таCылымы -№4. 2005, 32б.
ЛђЗаголовок 1ЛђЗаголовок 2ЛђЗаголовок 3ЛђЗаголовок 4ЛђЗаголовок 5ЛђЗаголовок 6ЛђЗаголовок 7ЛђЗаголовок 8ЛђЗаголовок 915