Презентация по биологии на тему: Адам генетикасы ж?не оны? ?дістері. Т??ым ??алаушылы?

САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ Үй тапсырмасын сұрау. “Пошта әдісі”Генетика фани ва уни асосчиси ким?Ген нима?Мендель нима учун нўхат усимлигида тажриба утказди?Мендельнинг 2 – қонуни?Ирсият деб нимага айтилади?Ўзгарувчанлик нима?Морган қонунида нима дейилади?Монодурагай чатиштириш нима?Ажралиш қонунини тушинтириб беринг?Генотип, фенотип, доминант, рецессив сузларининг маъноси қандай? 12.2016 йОдам генетикаси ва унинг методлари. Ирсий касалликлар. Адам генетикасының зерттеу әдістері Генеалогиялық әдіс Егіздік әдіс Цитогенетикалық әдіс Биохимиялық әдіс Шежіре құруға және қайсыбір белгінің ұрпақтан ұрпаққа берілуін қадағалауға негізделген Бір мезгілде екі немесе екіден көп туылған балаларды зерттеуге негізделген Хромосомалар-ды микроскоп арқылы зерттеуге негізделген Кейбір тұқым қуалайтын аурулардың зат алмасу процесінің бұзылуынан болатынын анықтайды. Монозиготалы Дизиготалы Бір жұмыртқалы егіздердің генотипі біркелкі, барлық белгілері ұқсас болады Әр түрлі жұмыртқалы егіздердің генотипі әр түрлі, бір қатар белгілері бойынша бір-біріне ұқсмайды Бір жұмыртқалы егіздер -монозиготалы Екі жұмыртқалы егіздер - дизиготалы Тұқым қуалайтын аурулар Гендік аурулар Гендердің өзгеруі нәтижесінде пайда болған тұқым қуалайтын аурулар Аутосомды - рецессивті Жыныспен тіркескен рецессивті Аутосомды – доминантты У – тіркескен тұқым қуалау Гемофилия -қанның ұйымауы, дальтонизм- түсті ажырата алмау Гемофилия және дальтонизм Тұқым қуалайтын аурулар Клайнфельтер синдромы Шерешевский – Тернер синдромы Даун синдромы Жыныс бездері жете дамымайды, ақыл – есі кем, аяғы мен бойы ұзын, басы кішкентай Ақыл – есінің туа біте кем болуы, икемсіз, жүрек – тамыр жүйесінің және ішкі секреция бездерінің қызметтерінің бұзылуы байқалады. Әйелдердің бойы аласа болып, жыныстық жетілуі баяулап, бедеу болады Хромосомалар санының өзгеруінен және олардың құрылымының бұзылуынан пайда болатын аурулар Хромосомалық аурулар Даун синдромы Тапсырмаларды орындау.А. Мақал –мәтелдер.В. Алгоритмдік  деңгей. С. Сәйкестендіру тесті Мақал – мәтелдерді жалғастыр. Тектіден текті туар ......... Теріңді өзгерте алсаң да ...... Аяғын көріп, асын іш ............ Жеті атасын білген ер........... Жеті атасын білмеген ......... Жұртыңды ауыстыра алсаң да ...... Салтыңды ауыстыра алсаң да ....... Алып анадан туады ......... Аурудың емін іздегенше, ........ Жақсы перзент сүйеніш ......... Оқусыз білім жоқ...... Мектеп кеме..... Мақал - мәтелдер... Тектіден текті туар, сараланып.Теріңді өзгерте алсаң да, тегіңді өзгерте алмайсың.Аяғын көріп, асын іш, Анасын көріп, қызын ал.Жеті атасын білген ер, Жеті жұрттың қамын жерЖеті атасын білмеген, құлағы мен жағын жерЖұртыңды ауыстыра алсаң да, ұлтыңды ауыстыра алмайсыңСалтыңды ауыстыра алсаң да, халқыңды ауыстыра алмайсыңАлып анадан туады, арғымақ биеден туадыАурудың емін іздегенше, ауырмаудың жолын ізде Жақсы перзент сүйеніш, жаман перзент күйінішОқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқМектеп кеме, Білім теңіз Ц И Т О Г Е Н Е Т И К А Л Ы Қ К П Ш Б Х Т М Ш К Ж Н Б Б М П П О А К О Р Н Ш Ө П Г Т И К Ж Я Т П П А Ж О О Н З Б П К О Т П О Н О К Г Т М М Б Г О М К Х М А Н П П М О Ж О Ш Г Е Н Е Т И К А Б А У Е Е Ы С Ж К Р О П Ж М Н Д П О Л Г П Н О Л О Г И Я Ш И М А Ш Ж Я І Ш Ы М Б К І Н П К Я А М М Б Ц З П С А Ш Т Ш П Т Я Л Т К Е А И Д Ж Я Н К Н Т Ү Р О Ы Н А Н О Я І П Қ А А Ж І М К Б Қ Ш М Д Ж Л К Б Т К О М К О Г Ш М К Б Е Ш Ы Т Ұ Қ Ы М Қ У А Л А У Ш Ы Л Ы Қ Ж П О К М А О П Г А Ж Ш К Ь А О Алгоритмдік  деңгей.  Жасырын сөздерді  тап  Ц И Т О Г Е Н Е Т И К А Л Ы Қ К П Ш Б Х Т М Ш К Ж Н Б Б М П П О А К О Р Н Ш Ө П Г Т И К Ж Я Т П П А Ж О О Н З Б П К О Т П О Н О К Г Т М М Б Г О М К Х М А Н П П М О Ж О Ш Г Е Н Е Т И К А Б А У Е Е Ы С Ж К Р О П Ж М Н Д П О Л Г П Н О Л О Г И Я Ш И М А Ш Ж Я І Ш Ы М Б К І Н П К Я А М М Б Ц З П С А Ш Т Ш П Т Я Л Т К Е А И Д Ж Я Н К Н Т Ү Р О Ы Н А Н О Я І П Қ А А Ж І М К Б Қ Ш М Д Ж Л К Б Т К О М К О Г Ш М К Б Е Ш Ы Т Ұ Қ Ы М Қ У А Л А У Ш Ы Л Ы Қ Ж П О К М А О П Г А Ж Ш К Ь А О Алгоритмдік  деңгей. Жауабы. Сәйкестендіру тесті «Ой толғаныс» 1. Генеалогиялық әдіс А) Адам кариотипіне цитологиялық анализ жасау 2. Цитогенетикалық әдіс Б) Шежірелік карта құру арқылы зерттеу 3. Онтогенетикалық әдіс В) ДНК – ның құрамын зерттеу 4. Популяциялық әдіс Г) Адам онтогенезіне тұқым қуалайтын өзгерістің бар – жоғының анықталуы 5. Биохимиялық әдіс Д) Тұқым қуалайтын ауруларға себеп болатын гендердің таралу жиелігін зерттеу Сәйкестендіру тесті «Ой толғаныс» Жауабы 1. Генеалогиялық әдіс Б) Шежірелік карта құру арқылы зерттеу 2. Цитогенетикалық әдіс А) Адам кариотипіне цитологиялық анализ жасау 3. Онтогенетикалық әдіс Г) Адам онтогенезіне тұқым қуалайтын өзгерістің бар – жоғының анықталуы 4. Популяциялық әдіс Д) Тұқым қуалайтын ауруларға себеп болатын гендердің таралу жиелігін зерттеу 5. Биохимиялық әдіс В) ДНК – ның құрамын зерттеу Постер дайындау. Оқушылар осы әдістің мағынасын толық ашып беруі тиіс.І топ. Цитогенетикалық әдіс.«Бір биеден ала да туады, құла да туады».ІІ топ. Популяциялық әдіс«Жеті атаны білмеген — жетесіз».ІІІ топ. Биосфералық әдіс.  «Адам денсаулығын жақсартудағы біздің қосар үлесіміз» . Қорыта айтқанда, қазір адам генетикасын зерттеуде жоғарыда көрсетілгендей әр түрлі әдістер қолданылуда. Соған байланысты адамның генетикалық тұрғыдан толық зерттелген объектілер қатарына қосылатыны сөзсіз. Еліміздің Президенті Н.Ә. Назарбаев «.. біз құрып жатқан қоғамның ең жоғары құндылығы – адам, бүкіл өзгерістердің бәрі сол үшін, соның игілігі үшін жасалып жатыр...» деді. Олай болса еркін ойлау қабілеті мен өз бетінше әрекет жасай алатын , жан –жақты білімді жеке тұлғаны қалыптастыруда шығармашылық ізденіс жұмыстарын жетілдіре беру негізгі міндет. VI Үйге тапсырма Әр оқушы өз шежересін құрастырады.VIII Бағалау  Рефлексия. Рефлексия.