?осымша білім беру ж?йесі балаларды? заманауи ?леуметтік – м?дени жа?дайда ?леуметтік бейімделуін ж?не к?сіби т?р?ыда ?з орынын аны?тауын ?амтамасыз ету факторы ретінде.


Қосымша білім беру жүйесі балалардың заманауи әлеуметтік – мәдени жағдайда әлеуметтік бейімделуін және кәсіби тұрғыда өз орынын анықтауын қамтамасыз ету факторы ретінде.Дишенова А.Н.- ақсай қаласындағы ЖББМ №4 әлеуметтік педагогы Александра Демидович Тұлғаның әлеуметтік бейімделуіне педагогикалық тұрғыдан жағдай жасау, оның тұлғасын әлеуметтендіру, өзінің жетілуі мен өзін-өзі тәрбиелеуге, проблеманы шешу үшін өздігінен жол табуына көмектесу және мектепке келген оқушылардың ортаға бейімделуін қалыптастыру. Оқушылардың кәсіби тұрғыда өз орнын анықтау проблемаларыБейімделу процесі барлық тіршілік атаулыға, соның ішінде адамға тән қасиет;Жасөспірімнің дұрыс бейімделмеуі, оның болашақта әлеуметтік тұлға болып қалыптасуына кедергі келтіруі; Жасөспірім шақ – физиологиялық, психологиялық және әлеуметтік өзгерістерге ұшырауы; Барлық мектептерде 9-10 сыныптардан бастап бағдарлы оқыту енгізіледі, сол себебтен сынып ұжымында өзгерістер пайда болады; Минск 2008ПсихологиялықФизиологиялықӘлеуметтік-ызақорлық;-ашушаңдық;-теріс қылық;-тұйықтық;-уайымшылдық;-дөрекілік;-қиқарлық;- дене бітімінің -бет әлпетінің өзгеруі -жыныстық жетілу-Отбасы-Мектеп-Қоршаған ортаЖасөспірімнің әлеуметтік бейімделуі, яғни жаңа сатыға әлеуметтенуі басталады. Әр мектептегі жасөспірімдердің әлеуметтік бейімделуі түрлі деңгейде болуы, баланың тұрғылықты жеріне, әлеуметтік ортаға және тұлғаға бағытталған тәрбиеге байланысты.Александра Демидович Оқушылардың кәсіби тұрғыда өз орындарын анықтаудың әдіс- тәсілдері Жасөспірімнің әлеуметтік бейімделуі үш аумақтан тұрадыБиологиялық өзгерістерПсихологиялықӨзіндік сана-сезімін қалыптастыруЭмоциялық ортақтасуРухани құндылық мәселесіӨмірдегі болатын жағдайларӘсерлерімен бөлісуМақсат-міндет қоюБолашақ кәсібін таңдауОртадағы орнын қалыптастыруБасқалардың алдында өзін ұстауыҚарым-қатынас аумағыІс-әркет аумағыӨзіндік сана аумағы Мектеп инспекторыСынып жетекшісіАта-анаӘлеуметтік педагогПсихологДосы немесе достарыДәрігерПедагог Оқушының әлеуметтік бейімделуін танып білу үшін формалары Жасөспірімнің әлеуметтік бейімделуін диагностикалау«Аяқталмаған әңгіме» Бұл әдістеме баланың жеке тұлғасының дамуы мен қалыптасуына және әлеуметтену үрдісіне әсер еткен қоршаған орта көзқарастарын анықтауға мүмкіндік береді. Келесі пайымдауларды аяқтаңдар.Мен төмендегідей көзқарастармен тәрбиелендім. Менің ойымша:Жанұя – бұл …;Жұмыс – бұл...;Ақша – бұл...;Оқу – бұл...;Ер адам – бұл...;Әйел – бұл...;Сәттілік – бұл... .Балаға жауап бергенде тек өзінің ғана ұстанымын ғана емес, сонымен бірге қоршаған ортаның да ( ата - ана, туыстар, таныстар, мұғалімдер және т.б) ұстанымы бойынша жауап беруге болатынын ескертуіміз қажет. Сонымен қатар балалар пайымдаумен келісу, не келіспеу деңгейіне қарай (+, -) белгілерін қоюға болады. Алған мәліметті талдай отырып, өзіңіз үшін баланың Мен - тұжырымдамасын анықтау қажет.Мен нені жақсы көремін? Мен нені жек көремін?Тәрбиеленушінің өмірлік құндылықтарын анықтаңыз. Тапсырма беріледі:«Мен нені жақсы көремін?» және «Мен нені жек көремін?» сұрақтарына он жауаптан жаз. ҚорытындыӘлеуметтік бейімделу процесі өзгерген ортаға бейімделіп, әртүрлі әлеуметтік құрал көмегі арқылы, жаңа әлеуметтік ролдер мен ұстанымдар нәтижесін меңгеруін қарастырады. Кері процес – бұл дезадаптация – баланың жеке қажеттілігіне лайықты болмауы. Баланың сабақ үлгерімі төмендеуі, тәртібінің нашарлығы мен кикілжіңге келуі біленеді. Мектепшілік дезадаптациясының негізгі себептері: жасөспірімнің жағдайы төмен жанұядан шығуы, жыныстық толысуға және тұлға болып қалыптасуына байланысты. Өз қатарластарымен, айналасындағы үлкен адамдармен қарым-қатынасқа түсе алмауы. Жасөспірім дүниетанымының төмендігі және өз ойын еркін жеткізе алмау кемшіліктері; Психологиялық және физиологиялық дамуындағы өзгерістері.