Открытый урок по казахскому языку на тему

Жетінші сыныпқа арналған сабақ жоспары
Пәні: қазақ тілі Сыныбы: 7
Тақырыбы: Ұлттық аспаптар
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: ұлттық аспаптар туралы мәлімет алу, мәтіметті сөйлеуде қолдана білуге үйрету.
Дамытушылық: әртүрлі тапсырмалар арқылы оқушының ізденушілігін дамыту.
Тәрбиелік: қазақ халқының ұлттық мәдениетін таныстыру арқылы оқушыларды жалпы мәдениеттілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ. Күтілетін нәтиже:
Оқушыларды сыпайылыққа, ұстамдылыққа тәрбиелейді. Өзін-өзі бағалай алады. Өз пікірін қарсылыстарына дәлелдей алады.
Мазмұны Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті
І. Ұйымдастыру кезеңі.
А) Амандасу.
Б) Оқушыларды топтарға бөлу: оқушыларға аспаптардың сипаты бойынша 3 топқа бөлу.
І топ. Екі ішекті ұлттық аспап.
ІІ топ. Қорқыт ата жасаған аспап.
ІІІ топ. Ұрмалы аспап.
В) Сабаққа мақсат қою.
Г) Бағалау критерийлерімен танысу. Топ спикері топтағы әр оқушының сабаққа қатысу белсенділін критерий бойынша бағалайды.
Критерий атауы Ұпай
А Білу мен түсіну 6
В Қолдану 6
С Талдау мен жинақтау
(ғылыми зерттеулер) 6
D Коммуникация 6
24 Өзін-өзі бағалау парағы Топ ________________________ (1-6 ұпайдан)
Оқушы А
Білу және түсіну В
Қолдану С
Талдау және жинақтау Д
Коммуникация Барлық ұпай
1 2 3 А) Оқушылармен амандасады
Б) Оқушыларға аспаптың сипаты жазылған парақшаларды үлестіреді. Топтарға бөлінген оқушыларға "Сендер не себепті осылай бөліндіңдер? Парақтағы жазуды қалай түсіндіңдер? (Бұл жұмбақ. шешуі - домбыра, қобыз, дауылпаз) Ендеше, сабағымызда не туралы айтуымыз мүмкін?"
В) Сабақтың мақсатын айтады, оқушылардың өздерінің сабаққа деген мақсатын сұрайды, осы сабақта қандай дағдыға ие болғысы келетінін айтуларын өтінеді.
Г) Бағалау парағын топ спикеріне береді. Ең жоғары ұпай 6. Бағалауды түсіндіреді. ІІ. Өткенді қайталау. (А)
А) Сұрақ-жауап арқылы үй жұмысын тексеру.
- Қазақ халқының қандай күйшілерін білесіңдер? (Құрманғазы, Дина)
- Дина Нүрпеисова сөзі қандай зат есім? (жалқы, күрделі, )
- Күй сөзі қандай зат есім? (жалпы, дара)
- Ақын мен әнші кім? (адамзаттың бұлбұлы, мақал)
-Халықтық музыкалық аспаптар қандай болады? (белгілі халыққа тән, өзіндік ерекшелік болады)
-Ертеде аспапты неден жасаған? (ағаштан, өсімдіктен, малдың терісінен жасаған)
-Музыкалық аспаптардың түрлері қандай? Мұғалім оқушыларға ортақ сұрақтар береді. Жауабын айта алмаса сұрақты келесі топқа бағыттайды. left194310ІІІ. Қызығушылық ояту
Суретпен жұмыс. Слайдта «Дауылпаз» суреті болады.
-Бұл не деп ойлайсыңдар?
-Бұл неге ұқсайды?
-Бұл қандай дыбыс шығарады деп ойлайсыңдар?
- Бұл ұлттық аспап қалай аталуы мүмкін?
- Ендеше, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы қандай болуы мүмкін? Мұғарім сурет бойынша оқушыларды сұрақтар арқылы ой толғауға шақырады. Мұғалім сұрақтың жауабын бірден айтпай оқушыларға әртүрлі жауап үлгілерін айтуға итермелейді. ІҮ. Жаңа сөздермен жұмыс
А) сөздерді дауыстап айту
Б) жаңа сөздермен сөз тіркестерін құрастыру
В) жаңа сөздермен сөйлемдер құрастыру
Аспап-
Ішек-
Кең тараған-
Тұтас-
Жағымды-
Дауыс- А) Мұғалім сөздердің дыбысталуын дауыстап көрсетеді.
Б) Жаңа сөздерден сөз тіркестерін құрастыруды талап етеді.
В) Сөз тіркестерінен сөйлемдер құрастыруды талап етеді. Ү. Қолдану. (В)
Топтастыру тапсырмасы.
Аспаптарды сипатына қарай топтарға бөлу.
Үрмелі аспап Ішекті аспап Ұрмалы аспап.
Сырнай, домбыра, даңғара, сыбызғы, жетіген, дауылпаз, қамыс сырнай, шертер, асатаяқ, үскірік, қобыз, шаңқобыз. Мұғалім оқушылармен аспап түрлерінің атауларын бірге талдап, аспап атауларын сипатына қарай топтастыру тапсырмасын ұсынады. Оқушылардың тапсырма орындау кезеңдерін бақылап, сұрақтар арқылы бағыт беріп отырады. ҮІ. Талдау. (С)
А) Мәтінді РАФТ әдісі бойынша талдау. Қарамен жазылған кестені оқушылар (мұғалімнің көмегімен) толтырулары керек. Әр оқушы өзі таңдаған рөлінде, форматта, тақырыпта шығарма жазады. (10 минут)
Рөл Аудитория (тыңдаушы) Формат Тақырып
І топ. Оқушы Інісіне Әңгіме Дауылпаздың қандай аспап екені
ІІ топ. Компо-зитор Музыкант-тар Насихат-тау Ұлттық аспаптар оркестріне дауылпазды қосу туралы
ІІІ топ. Музыка зерттеуші Халық Телебағ-дарлама Дина Нурпейсованың өмірбаяны туралы
Тапсырманы орындауға керекті мәліметтер 127 бет. 3-4 тапсырмаларда. Рафт әдісімен таныстырады. Топтарға кімнің рөлінде кімге және қандай формада қандай тақырыпта сөйлейтінін түсіндіріп, оқушылармен бірге мәселені талдайды.
Оқушыларға топта жұмыс жасау керектерін түсіндіреді. Оқушыларға сөздерін ойластыруға 10 минут уақыт береді.
Мұғалім жұмыс барысын бақылап жүреді, оқушылар талдауын тыңдайды, бағыт беріп отырады.
Б) Жұмысты бағалау критерийлерімен танысу.
Баға Айтылым
"5" А) 10-15 сөйлем
Б) мағына толық
С) жылдамдық
"4" А) 6-9 сөйлем
Б) мағына толық
С) жылдамдық орташа
"3" А) 3-5 сөйлем
Б) мағына толық емес
С) жылдамдық орташа
"2" А) 1-2 сөйлем
Б) мағына толық емес
С) жылдамдық нашар
В) Жұмысты қорғау
Г) жұмыста бағалау. Мұғалім бағалау критерийін түсіндіріп өтеді және топ келесі топты бағалайтынын ескертеді. Бағалаудың әділ болуын қадағалау мақсатында не себепті бұлай бағалайтынын түсіндіруді талап етеді. (Критерийге сәйкес пе?) ҮІІ. Білімдерін жинақтау. (Д)
Сәйкестендіру тапсырмасы.
А)Оқушыларды топта сәйкестендіреді.
Б) Орындаған тапсырманы топтармен алмасып, слайдта көрсетілген дұрыс жауапқа қарап тексереді.
В) крийтерий бойынша бағалайды.
Қатесіз - 5
1 қате - 4
2 қате -3
3 қате -2
Жетіген Құрастырылып жасалады
Аспап ағаштан Көптеген ансамбльде ойналып, кеңінен насихатталып келеді.
Аспаптың үні Қазақ халқының өте ерте заманнан келе жатқан, жеті ішекті шертпелі музыкалық аспабы
Жетіген аспабы Өте нәзік, құлаққа жағымды.
Мұғалім сөйлемнің жалғасын табу тапсырмасын ұсынады. Топта ақылдаса отырып шешу керектігін, және оны келесі топтың тексеретінін ескертеді.
Оқушылардың іс-қимылын бақылайды, қиын кезеңдерде бағыт береді. ҮІІІ. Білімдерін қорытындылау. (Д)
Синквейн тапсырмасы.
А) Өлең құрылымын еске түсіру.
1 жол - зат есім
2 жол - екі сын есім
3 жол - үш етістік
4 жол - сөйлем
5 жол - зат есіміне ассоциация
Б) топтарға жеке-жеке тапсырма.
І топ. "Жетіген"
ІІ топқа. "Дауылпаз"
ІІІ топқа. "Дина" Сөзіне синквейн тақпағын құрастыру. Мұғалім синквейн тақпағының құрылымын оқушылармен еске түсіреді. Сабақ барысында өткен сөздерді еске түсіріп жазу ұсынылады. Оқушыларға өз жазған өлеңдерін оқып шығуға, басқа оқушыларға оны тыңдауға ұсыныс жасайды. Әр өлеңге формативті бағалауды оқушылармен бірге жасап отырады. ІХ. Сабақты қорытындылау. Оқушылар өздерінің аты жазылған стикерді кестенің өзі дұрыс деп тапқан тұсына іледі.
Тақырыпты түсінбедім Тақырыпты түсіндім, бірақ маған әлі де көмек керек Тақырыпты түсіндім, мен көмектесе аламын.
Мұғалім оқушылардың өз білімдерін саралап өз аттары жазылған стикерді керекті баған тұсына жапсыруды ұсынады.
Х. Бағалау.
А) Топ спикері ұпай сандары бойынша оқушылардың бағаларын айтады.
"2" "3" "4" "5"
1-18 20-19 22-21 24-23
Б) Оқушыларды мұғалім бағалайды. Мұғалім әр оқушының қалай жұмыс істеп, қандай дәрежеде екенін түсіндіріп оқушылардың бағаларын айтады. ХІ. Үй жұмысын беру.
«Қазақтың ұлттық аспаптары» тақырыбына эссе жазу Мұғалім эссенің тақырыбымен, жазу түрімен таныстырады. Қазақ тілі 7 сынып 127-бет.
3-тапсырма.
* Дина Нұрпейісова (1861 ж. Батыс Қазақстан облысында туған) - домбырашы, күйші, композитор, Қазақстанның халық әртісі.
* 8-9 жасында домбыраны тартуды үйренген.
* 1870 ж. Құрманғазымен кездескен.
* Динаның күйлері - "Байжұма", "Бұлбұл", т.б.
* 1937 ж. Халық өнерпаздарының байқауында 1-жүлдеге ие болған.
* 1979 ж. Мәскеуде Халық музыкалық аспаптарында орындаушылардың бүкілодақтық байқауында 1-орын алған.
* Екі рет Еңбек Қызыл Ту орденімен, медальдармен марапатталған.
* 31.01.1955 жылы Алматы қаласында қайтыс болған.
4-тапсырма.
Дауылпаз
Дауылпаз - қазақтың ұрып ойналатын көне музыкалық аспабы. Ертеректе бұл аспапты аңшылық пен құсбегілікке пайдаланатын болған. Оны бітеу ағаштан ойып жасаған. Беті әбден иленіп кепкен терімен қапталады. Аспалы бауы мен ұрып ойнайтын шағын таяқшасы болады. Оны түрлі тастармен, ою-өрнекпен безендіріп, сәндеп жасайды. Үлкен оркестрлер үшін жетілдірген үлгісін 1933-34 ж. Шамасында белгілі қолөнерші Қ.Қасымов, композитор Ш. Қажығалиевтердің ұсыныстары бойынша жасаған.