Жерде К?н жылу мен жары?ты? таралуы, жыл мезгілдері 6 сынып слайд

География пәнінің мұғалімі: Калиева Маржан Темерханкызы Үй тапсырмасын тексеруАтмосфераның ең төменгі қабаты?Атмосфераның құрамына не кіреді?Жер күнді неше уақытта айналып шығады?Жер өз білігінде қай бағытта айналып шығады?Күн мен түннің ауысу себебі?Жер нені айнала қозғалады?Көкжиектің негізгі тұстарын атаңдар.Жер мен күннің ара қашықтығы?Жердің табиғи серігі?Жердің келбеу қиылысу бұрышы неше градус? Жаңа тақырыпты ашу Сабақтың тақырыбы:Жерде Күн жылу мен жарықтың таралуы,жыл мезгілдері. Сабақтың мақсаты:Жер бетіне күн мен жарықтың таралуы, жыл мезгілдердің ауысуы туралы түсінік беру Жылу белдеулері, олардың ендік бойынша таралуы жайлы білімдерін қалыптастыру Сабақтың барысында оқушылар не біледі: Жер бетіне күн мен жарықтың әсері. Жыл мезгілдердің ауысуы. Жылу белдеулері, олардың ендік бойынша таралуы. *Жер шары өз білігінен сағат тіліне қарсы бағытта батыстан шығысқа қарай 24 сағатта бір рет айналып шығады. Бұл қозғалыс нәтижесінде күн мен түн алмасуы жүреді.*Жер күнді 365 күн 6 сағатта айналып шығады* Күн мен жердің ара қашықтығы 150 млн.км. Жер күнді 30 км/сек жылдамдықпен 365 күн,6 сағ. айналып өтеді Күн жылуының себебіне байланысты 1 жылда ең маңызды 4 күн бар22 маусым, 22 желтоқсан, 21 наурыз,23 қыркүйек22 маусым-жазғы күн тоқырауы (күн ұзарады)22 желтоқсан-қысқы күн тоқырауы (күн қысқарады)21 наурыз,23 қыркүйек -күн мен түннің теңелуі 22 маусым{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}Солтүстік жарты шарОңтүстік жарты шар1.Жарықтандыру көбірек1.Жарықтандыру аздау2.Күн түнге қарағанда ұзақ2. Күн түннен қысқа3. 66,5° с.е. бойынша полярлық маңы тәуелік бойы жарық (полярлық күн)3. 66,5° с.е. бойынша полярлық маңы тәуелік бойы көлеңкеде (полярлық түн)4.23,5° с.е. бойынша күн сәулелері тік түседі (жазғы күн тоқырауы) 22 желтоқсан{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}Солтүстік жарты шарОңтүстік жарты шар1.Жарықтандыру аз1.Жарықтандыру көп2.Күн түнге қарағанда қысқа2.Күн түнге қарағанда ұзақ3.Полярлық маңында 66,5 ° тәуелік бойы көлеңке (полярлық түн)3.66,5° с.е. бойынша полярлық маңы тәуелік бойы жарық (полярлық күн)4. 4.23,5° с.е. бойынша күн сәулелері тік түседі (жазғы күн тоқырауы) {5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}21 наурыз23 қыркүйек1.Екі жарты шарда бірдей жарықтандырған күн мен түн1.Екі жарты шарда бірдей жарықтандырған күн мен түн2.Күн шуағы экватор бойына тік түседі(көктемгі күн теңелуі)2.Күн шуағы экватор бойына тік түседі (күзгі күн теңелуі) Жер орбитасы элипстік түрде, сондықтан Жер мен Күннің ара қашықтығы бірдей емесАлыстырақЖақынрақтау *Күн көкжиек тұсында төмен болса, жер бетінде суықтау болады*Күн көкжиек тұсында жоғары болса, жер бетінде жылы болады*Күн көкжиек тұсында ең биік маусым айында орналасады. Сол кезде солтүстік жарты шарда жаз мезгілі болады.*Ең төмен көкжиек тұсында күн желтоқсан айында. Сол кезде қыстың мезгілі болады.*Күн көкжиек тұсында әр-түрлі орналасады. Жылы мезгілде ол жоғары көтеріледі, сондықтан жер көбірек жылу мен жарық алады.*Ал суық мезгілде күн көкжиек тұсында төмен орналасады, сондықтан жер жарық пен жылуды аз алады.*Бірақ жер мен күннің ара қашықтығы жыл мезгілдерінің ауысуына себепті емес. Күн22 маусым22 желтоқсанСолтүстік полярлық шеңберЖер осіЖер осі Оңтүстік полярлық шеңбер Жер шарының жартылай бөлігінде күн болса,екінші жартысында түн болады Оңтүстік ж/ш жылы маусымОңтүстік ж/ш жылы маусымАздау қыздырған белдеуіМаксималды қыздырған белдеуАздау қыздырған белдеуі Күн шуағының түсу бұрышы, полярлық күн мен полярлық түн, күн мен түннің ауысуы Жер бетінде 23,5° шеңбері бойынша солтүстік және оңтүстік тропиктік шеңбері ажыратылады. Жазғы күн тоқырауы - әр жылдың 21 маусымында Күннің экватордан солтүстікке қарай аз ғана ауытқуы (27'-ке) кезіндегі эклиптикадағы орналасуы. Дәл осы күні Солтүстік жарты шарда ең ұзақ күн болса, Оңтүстік жарты шарда ең қысқа күн болады *Күн әр ендік бойынша тропиктік белдеудің нүктелерінде тас төбеде 2 рет болады. Сондықтан күн шуағы тіп-тік түседі. *Ал солтүстік пен оңтүстік тропиктік шеңберде тас-төбеде 1 рет жылында бол*Солтүстіктен -солтүстік тропиктік шеңберге дейін және оңтүстіктен- оңтүстік тропиктік шеңберге дейін күн тас-төбеде болмайды*Тропик және полярлық шеңберлері жер бетін жарықтандыру түрлеріне бөледі.* Полярлық белдеулер-солтүстік және оңтүстік*Тропиктік белдеулер-солтүстік және оңтүстік*Қоңыржай белдеулер-солтүстік және оңтүстік *Ең суық белдеу-полярлық*Ең жылы белдеу тропиктік Тапсырма №1 Берілген Жер шарының үлгісінде тропиктік белдеулердің ара қашықтығын қызыл түспен, тропиктік шеңберден полярлық шеңберге дейін көк түспен, оңтүстік және солтүстік полярлық белдеуді қара түспен штрихтап сыз. . Солтүстік полярлық шеңберОңтүстік полярлық шеңбер Рефлексия: «Алақан» 1. Бас бармақ - Не ұнады?2. Балаң үйрек -Жаңа не білдім?3. Ортаң терек Не жөнінде ойландыңыз?4.Шылдыр шүмек -Өз қоржыныма не аламын?5. Кішкентай бөбек - Не білгім келеді? Сабақтан алған әсері мен ұсынысын жазады.