Конспект. Беркем д?, берн?рс? д? онытылмый
Беркем д‰, берн‰рс‰ д‰ онытылмый
Максат: 1. УкучыларныS алган белемн‰рен гомумил‰штер_, системага салу.БВС, шул д‰kш‰тле еллар, Б™ек FиS_не якынайтуга татарстанлыларныS кертк‰н ™леше турында укучыларга гомуми м‰гъл_мат бир_.
2.УкучыларныS с™йл‰м телен баету, _стер_.
Укучыларда ватанп‰рвар хисл‰р, ™лк‰н буынга , сугыш ветераннарына х™рм‰т т‰рбиял‰_.
Fиkазлау: компьютер, презентация, мультимедиа «1941-1945»
Материал: музей материаллары.
Сингапур элементларыэй ар гайд,таймд-пэа-шэа
Сыйныфтан тыш чараныS барышы.
Сугыш турында гомуми м‰гъл_матлар.
МаршалларныS татар милл‰тенн‰н булган солдатлар турында с_зл‰ре.
Сугыш кырында татарстанлыларныS к_рс‰тк‰н батырлыклары
Укытучы с_зе. Ис‰нмесез, укучылар, килг‰н кунаклар. БезнеS б_генге очрашу, алдагы д‰ресл‰рд‰н аермалы буларак, м‰кт‰п музеенда. j‰м бу очраклы т_гел. Билгеле булганча, илебез быел Б™ек FиS_неS 70 еллыгын билгел‰п _т‰. Шул уSайдан б_генге очрашу шул турыда.Х‰зер с_зне 7 А сыйныф укучыларына бир‰без.
Аудиотасмада язма тыSлана.(Ю.ЛевитанныS 1941 нче елныS 22 нче июнь ирт‰сенд‰ совет халкына сугыш башлану турында х‰б‰р ит_е).
Укучы.(Алия) 1941 нче елныS 22 нче июненд‰ ирт‰нге 4 т‰ фашист илбасарлары, илебез чиген _теп кереп, сугыш башлый. Шул к™нн‰н башлап ил тормышында, кеше язмышында кискен борылышлар, _зг‰решл‰р башлана. j‰мм‰се: олысы-кечесе, яше-карты, ир-егетл‰р, хатын-кызлар д‰рр‰_ сугышка к_т‰рел‰.
Укучы(Таня) Совет халкы _з ВатаныныS азатлыгы , кил‰ч‰к буыннарныS тыныч тормышы ™чен авыр, канлы сугыш алып бара.Тылдагысы да, яу кырындагысы да “Ватан ™чен!!!” дип к™р‰ш‰.
Укучы(Алия) Б™ек Ватан сугышы 1941 нче елдан 1945 нче елга кад‰р д‰вам ит‰. 4 ел, 47 ай, 1418 к™н k‰м т™н... Сугышка республикабыздан 560 меS кеше озатыла. €лм‰т k‰м Акташ х‰рби комиссариатыннан 18 640 кеше кит‰, шуларныS 10 131 е ген‰ ‰йл‰неп кайта.
Укучы(Таня)Советлар Союзы Маршаллары татар егетл‰ре k‰м кызларыныS ныклыгын, кыюлыгын, Ватанга бирелг‰нлеген югары б‰яли.ШуларныS бернич‰се.
Советлар Союзы Маршалы Георгий Жуков : «Татарлар Б™ек Ватан сугышында GиS_г‰ зур ™леш керттел‰р.»
Укучы(Алия) Советлар Союзы Маршалы Иван Конев: “Татар егетл‰ре арысланнардай сугышты”
Советлар Союзы Маршалы Константин Рокоссовский : “Татарлар курку белм‰с, кыю, оста сугышчылар иде”
Советлар Союзы Маршалы Родион Малиновский : “Мин, карт солдат буларак, сугышта татар сугышчыларын к_п к_рдем, k‰м аларныS сугышта ныклык к_рс‰т_ен‰ , нык ихтыярына гел соклана идем. Б™ек к™р‰шт‰ татар халкы _зенеS чыдам, батыр солдатлары бел‰н х™рм‰т казанды”
Силютин Даниил саксофонда сугыш Gырларына поппури
Укучы(Таня) Фактлар _зл‰ре _к татарларныS яу кырында “арысланнар кебек сугышуларын” раслый.Батырлыклары, кыюлыклары ™чен орден- медальл‰р, Советлар Союзы Герое диг‰н югары д‰р‰G‰д‰ге исем бел‰н б_л‰кл‰нг‰нн‰р. €йтик, Советлар Союзы Герое Брест крепосте каkарманы кер‰шен татары Петр Гаврилов, дошман амбразурасын к_кр‰ге бел‰н каплаган якташыбыз Газинур Гафиатуллин, Ровно ™лк‰се партизаннар берл‰шм‰сенеS шартлату т™ркеме командиры Николай Орлов( чын исеме- Гатаулла Минаев).Сугыш вакытында 93 хатын-кызга Советлар Союзы Герое исеме бирел‰.ШуларныS икесе-очучы кызлар-Ольга(Л‰йл‰) Санфирова бел‰н М‰губ‰ Сыртланова- татар кызлары.1942 нче елныS салкын кышында немецлардан иS беренче генералны –фельдмаршал Паулюсны ‰сир итеп алган Гани Сафиуллин, рейхстаг т_б‰сен‰ беренче булып кызыл ‰л‰м кадаган Гази Заkитов та- татар милл‰тенн‰н.
Укучы(Алия) Яу кырында татар ,чын м‰гън‰сенд‰, татар булып кала белг‰н! Илебезд‰ Советлар Союзы Герое k‰м Ленин премиясе лауреаты диг‰н ике иS зур д‰_л‰т б_л‰ген‰ лаек булган берд‰нбер шагыйрь д‰ – татар: ул- патриот- шагыйрь Муса F‰лил. Дошман кулында ^лемсезлекк‰ атлаган, палач балтасы астында да Туган илен, халкын сатмаган 11 G‰лилче кебек каkарманнар башка бер ген‰ халыкта да юк, бары тик татарда гына!!! Шагыйрьл‰р, язучылар сугыш кырында да кал‰мн‰рен куймаган.
Нуретдинов Камил .Ф.К‰рим “Ватаным ™чен” шигырен с™йли.
Укучы(Таня) Геройлар исемлегенд‰ безнеS якташларыбыз да бар.
· Николаев Э. Ахмадуллин М . турында с™йли.
Ахмадуллин Мотыйк €хмхдGан улы 1910 нчы елда Урсалбаш авылында туа .Башлангыч белемне ала.1932-1934 нче елда Кызыл Армия сафларында хезм‰т ит‰. 1935-1941 нче елларда Ленинград ™лк‰се урман хуGалыгында эшли. 1941 нче елда сугышка алына.2 нче Украина фронты 46 нчы армия 3 нче саперлар батальоны бел‰н Gит‰кчелек ит‰.Батырлыклары ™чен Ленин ордены, “Кызыл Йолдыз” медале, Советлар Союзы Герое исеме бел‰н б_л‰кл‰н‰.Сугыштан ис‰н-сау кайта, матур тормыш юлы _т‰.1974 нче елда вафат була.
Ахметшина А чыгышы.Токарликов Никита Евдокимович 1918нче елда К‰л‰й авылында туа. Кер‰шен татары.7 сыйныф т‰мамлый, 11 нче м‰кт‰пт‰ д‰ укый. 1939 нчы елда х‰рби хезм‰тк‰ чакырыла. Танк артиллерия полкында хезм‰т ит‰.1944 нче елда k‰лак була.Ленин ордены, медальл‰р бел‰н б_л‰кл‰н‰.1945 нче елда Советлар Союзы Герое исеме бирел‰. А. Токарликов Н. турында с™йли.
Укучы(Алия)Сугыш k‰м хезм‰т ветераны Асия Ахмадешина- безнеS м‰кт‰пнеS горурлыгы.
Укучылар чыгышы.
€лм‰т ш‰k‰ре 11 нче муниципаль бюджет белем бир_ учреждениесе “11 нче гомуми урта белем м‰кт‰бе”неS хезм‰т k‰м сугыш ветераны Ахмадишина Асия Зиннур кызы.
Ахмадишина Асия Зиннур кызы бер меS тугыз й™з егерме ™ченче елныS ™ченче апреленд‰ Азнакай районы Татшуган авылында туган.Гаил‰д‰ 4 бала:Асия, энесе k‰м 2 сеSлесе т‰рбиял‰н‰, алар k‰рвакыт ™й эшл‰рен башкаралар. Асия Тымытык урта м‰кт‰бен т‰мамлап, Б™гелм‰ педагогия училищесына укырга керерг‰ тели. Л‰кин сугыш башлана, ‰тисен фронтка Gиб‰р‰л‰р. Асияг‰ 18 яшь, аны Очаллы авылында башлангыч сыйныф укытучысы итеп билгелил‰р. М‰кт‰пт‰ эшли, х‰рби ‰зерлек курсларында укый.
1942 елныS май аенда военкоматтан фронтка кит‰рг‰ повестка кил‰. Бер т™нг‰ туган авылына кайта, туганнары бел‰н саубуллаша k‰м Чаллыдан пароход бел‰н Казанга кит‰. Кызлар бел‰н аны Ерак к™нчыгышка (Дальний Восток) Gиб‰р‰л‰р. Владивостокта Асия 5 кыз бел‰н 637 нче батальонга элемт‰че булып билгел‰н‰. Асия бомбалар, снарядлар, винтовкалар, патроннар х‰рби складында хезм‰т ит‰. Маньчжур чигенеS Сайфун елгасы буенда самолетлар ™чен саклану базасы булдыралар. Барлык эшл‰рне т™нл‰ эшл‰рг‰ туры кил‰, к™ндезл‰рен немецлар ут ачалар, пулялар оча. Карлы буранлы кышларда, яSгырлы-давыллы яз-к™з айларында самолетларны х‰рби очышлар ™чен ‰зер тоту, немец пулясына эл‰кмич‰ Ватан кушкан бурычны _т‰_ Асия ™чен бик газаплы ,авыр була. ШуSа да карамастан Б™ек FиS_ к™не килеп Gит‰, 1945 нче елныS ноябренд‰ Асия туган авылына кайта.
1945 нче елныS декабренд‰ укытучы булып эшли башлый.1946 нчы елда кия_г‰ чыга k‰м 1948 нче елда гаил‰се бел‰н К‰шер авылына к_чеп кил‰,12 ел шул м‰кт‰пт‰ укыта.1960 нчы елда €лм‰т ш‰k‰рен‰ к_чеп кил‰л‰р k‰м безнеS 11 нче урта м‰кт‰пт‰ башлангыч сыйныф укытучысы булып эшли. 1973 нче елдан башлап ул лаеклы ялда. Х‰зерге к™нд‰ ул кызы ЭнGе k‰м малае Мансур,оныклары бел‰н €лм‰т ш‰k‰ренд‰ яши.Хезм‰т с™ю, Ватанны с™ю k‰м Ватанны саклау хисл‰ре аSа шушы гомер юлларын _т‰рг‰ ярд‰м ит‰л‰р. Ахмадишина Асия Зиннур кызыныS орденнары k‰м медальл‰ре:
-Медаль «За победу над Японией и Германией»
-Орден отечественной войны 2 степени.
-Знак «Фронтовик»
-Медаль Жукова.
С_з м‰кт‰п музее Gит‰кчесе В‰сил‰ Гаяновнага бирел‰.
“Солдатлар” Gыры башкарыла.
Укытучы с_зе. Б_генге якты к_гебез, тыныч тормышыбыз к_п корбаннар б‰раб‰рен‰ яулап алынган. € сугыштан соS т‰н k‰м Gан яраларыннан, авыр хезм‰тт‰н г_рг‰ керг‰ннр к_пме?!.К_пме парлар кавышмаган, к_пме бала бу якты д™ньяга тумый калган?!.Гомерг‰ онытылмас шушы сугышныS билгеле k‰м билгесез геройлары, аныS изге корбаннары безнеS к_Sелл‰рд‰ м‰Sгег‰ яш‰рг‰ хаклы.Тылда, сугыш кырында, дошман кулында k‰лак булганнарны басып иск‰ алыйк!!!
15