?ыр булырлык с?зл?р бирг?н, Туган телем, р?хм?т си?а! (Туган тел к?нен? багышланган кич?)
21 нче февраль – Халыкара Туган тел көне
Җыр булырлык сүзләр биргән,
Туган телем, рәхмәт сиңа!
(Туган тел көненә багышланган кичә)
21 нче февраль – Халыкара Туган тел көне
1 нче алып баручы. Туган оясыннан аерылган кош
Канатына мәңге ял тапмый.
Туган телен яратмаган кеше,
Башкаларның телен яратмый.
2 нче алып баручы.Халкым теле миңа – хаклык теле.
Аннан башка минм телем юк.
Илен сөймәс кенә телен сөймәс,
Иле юкның гына теле юк.
1 нче алып баручы. Хәерле көн, хөрмәтле укытучылар һәм кадерлекунаклар, укучылар! Исәнмесез. Без зур бәйрәмгә ,Туган тел көне бәйрәменә җыелдык.
2 нче алып баручы. 21 нче февральне - Халыкара Туган тел көне итеп билгеләп үтү инициативасы белән Бангладеш Республикасы чыга. Анда 1957 нче елның 21нче февралендә, туган телдә белем алу хокукын даулап, биш студент һәлак була. Бу көн 2000 нче елдан башлап ЮНЕСКО карары нигезендә “Туган тел көне ” итеп билгеләп үтелә башлады.
1 нче алып баручы. Дөньяда 6000 нән артык телдә сөйләшәләр. Аларның һәрберсе авазлар, мәгънәләр һәм грамматик кагыйдәләрнең катлаулы системасыннан тора.
Халыкара туган тел көнендә барлык телләр дә тигез дәрәҗәдә итеп таныла, чөнки һәр тел кеше халәтенә бердәнбер җавап һәм без сакларга тиеш тере мирас булып тора.
2 нче алып баручы.
Аңла, балам...
Илләр, телләр, диннәр алмашына –
Ниләр көтә адәм баласын?
Аңла, балам, сине үзең итеп
Туган телең саклап каласын.
Куштым сиңа сайлап матур исем –
Җисемеңә туры килсен ул.
Милләтеңнең бер мирасы итеп,
Әткәң - әнкәң биргән исем ул.
1 нче алып баручы.
Вакыт белән бергә үзгәрә бел
Телләр өйрән, балам, дөнья күр.
Йөз чөермә ләкин үз телеңнән:
Бу – Ватанны сату белән бер.
Син тугач та, ана сөте белән
Иренеңә тамган туган тел.
Туган телең җуйсаң, әнкәеңне
Онытуың булыр, балам, бел!
(С. Әхмәтҗанова.)
2 нче алып баручы.
Безнең туган телебез-татар теле Россиядә рус теленнән кала икенче урында тора. Татарларның 80% Россиядә яши.
100меңе-төньяк Кавказда,
40меңгә - якын-чит илләрдә
Төркиядә-25 меңләп
Кытай һәм Польшада -5әр меңләп татар яши
1 нче алып баручы.
Безнең телебез – матур, бөек тел. Аның ничәмә-ничә гасырлык тарихы бар. Ә матурлыгы халык җырларында, әдипләребез иҗатында чагыла.
Хәзер сәхнәгә 3 нче Б сыйныфы укучысы Шалтынова Диләрә чакырыла. Ул Муса Җәлилнең “Бүләгем” шигырен сөйли.
2 нче алып баручы.
Әйт әле, Азат, җир шарын әйләнеп чыгу өчен ничә телне белергә кирәк дип уйлыйсың?
1 нче алып баручы.
Өч мең телне белергә кирәктер. Телләр бик күп бит ул!
2 нче алып баручы.
Юк, аның кадәр кирәкми. Телләр аерым гаиләләргә берләшә. Галимнәр планетабызның теләсә кайсы кешесе белән аралашу өчен, 14 телне белү җитә дип саный. Болар бенгал (Бангладеш), гарәп, инглиз, испан, итальян, кытай, немец, португал, урду (Пакистан), урыс, француз, һинд һәм япон телләре. Шулар арасында татар теле дә бар.
1 нче алып баручы.
Күп тел белүчене полиглот дип атыйлар. 18 – 19 нчы йөзләрдә яшәгән Копенгаген университеты профессоры Расмус Кристин Раск ике йөз утыз телдә иркен сөйләшкән.
2 нче алып баручы.
Шулай да һәр кеше беренче чиратта үз ана телен яратырга, сакларга тиеш.
1 нче алып баручы.
Кара әле, Лира, син шулай дип әйтәсең дә бит, хәзерге вакытта бик күпләр татар теле нигә кирәк соң ул? Аны өйрәнү кемгә кирәк? Аның белән кая барып була, диләр. Ә син үзең ничек уйлыйсың?
2 нче алып баручы.
Мин синең бу соравыңа Садри Максуди сүзләре белән җавап бирер идем: “Телебезне өйрәнми башлаган көннән башлап без бетә башлаячакбыз. Безнең бер милләт булып тора алуыбыз телебезне саклый алуыбызга бәйледер. Телебезне саклый алсак, бер милләт булып тора алырбыз, әгәр телебезне саклый алмасак, милләтебездән мәхрүм булырбыз”.
1 нче алып баручы. Борынгыдан килгән, ана сөте белән күңелләргә сеңгә туган телебезне оныту зур югалту булыр иде. Ә хәзер 2нчеВ сыйныфы укучыларының ”Миләшкәем” татар хоры чыгышын тыңларбыз . Алар башкаруында “Әнием” җыры яңгырый.
2 нче алып баручы.
Родной язык
Он с детства мне знаком,
На нем впервые я сказала «мама»,
На нем клялась я в верности упрямой,
И каждый вздох понятен мне на нем
1 нче алып баручы.
ХОР «ЗВОНОЧЕК» исполняет русскую народную песню «Пряники русские»
2 нче алып баручы.
Русский язык, как один из мировых языков, получил широкое распространение в мире. Его изучает, знает все население Татарстана. Это государственный язык нашей Республики. Знание русского языка сближает народы нашей республики, укрепляет дружбу с народами других республик и зарубежных стран.
1 нче алып баручы.
На земном шаре много языков. Особую роль в развитии человечества сыграли, так называемые, мировые языки. Таких языков шесть: английский, французский, русский, испанский, китайский и арабский.
На любом из этих шести языков могут осуществляться межгосударственные, научные и культурные контакты, проводиться международные встречи, совещания на мировом уровне.
2 нче алып баручы.
Русская народная песня «Семечки»
1 нче алып баручы.
Мы знаем, что ныне лежит на весах
И что совершается ныне.
Час мужества пробил на наших часах,
И мужество нас не покинет.
Не страшно под пулями мертвыми лечь,
Не страшно остаться без крова,
Но мы сохраним тебя, русская речь,
Родное, великое слово!
2 нче алып баручы.
В исполнении участницы конкурса стихов « Мы помним, мы гордимся» Пахомова Эльза, ученица 7 А класса звучит стихотворение «Ты помнишь, Алеша, дороги Смоленщины...»
1 нче алып баручы.
Россия – благочестивая, миротворческая, созидательная, дружелюбная, боголюбивая великая держава. Эта единая страна дружеских и равноправных народов.
2 нче алып баручы
Каждый язык – это целый мир. Язык – это живая душа народа, его радость, боль, память, сокровище. Нет такого языка, который бы не заслуживал бы уважения.
1 нче алып баручы
В годы Великой Отечественной войны на фронте бок о бок стояли русский, татарин, чеченец, узбек, армянин, украинец. На каких бы языках они не говорили, всегда понимали и поддерживали друг друга, не было и тени сомнения в том, что товарищ оставит умирать на поле боя.
2 нче алып баручы
Стихотворение татарского языка Мусы Джалиля «Варварство» в переводе читает Чурашова Надежда, победительница конкурса стихов «Мы помним, мы гордимся».
1 нче алып баручы
В России русский язык является языком межнационального общения. Но есть ещё и язык международного общения - английский. В любой стране мира изучают и знают английский язык, куда бы вы не поехали в путешествие, английский язык ваш главный помощник.
А сейчас послушайте песню на английском языке в исполнении
2 нче алып баручы
Стихотворение на английском языке
1 нче алып баручы
Россия - многонациональное государство. Каждая нация - это неповторимая культура, история, традиции и, конечно же, язык. Более 130 языков звучат в нашей стране.
2 нче алып баручы
У каждого народа есть свои особенности, традиции, культура и язык. Всё это отличает каждый народ друг от друга. Именно это заставляет людей гордиться принадлежностью к тому или иному народу. А в языке передаются все особенности образа жизни народа. Поэтому многие из них, даже малые, стараются всеми средствами и силами сберечь свой язык, свою гордость, отдавая дань предкам и своей уникальности.
1нче алып баручы
На свете много стран больших,
И много малых есть,
И для народности любой
Язык свой - это честь.
Гордиться вправе ты, француз,
Французским языком.
Ты говоришь всегда индус,
О языке своем.
Китаец, турок, серб иль чех,
Датчанин, грек иль финн, -
Конечно, вам дороже всех родной язык один.
Армянская песня Мариам Лалазарян
1 нче алып баручы
6 нчы В сыйныфы укучысы Хусаинова Азалия башкаруында
Туган тел! Һәркем өчен дә газиз сүз бу. Иң кадерле “әти”, “әни”, “әби”. “бабай” сүзләрен туган телдә әйтәбез. Туган телебезнең, торган җиребезнең кадерле булуын без иң элек туган тел аша тоябыз. Туган телне өйрәткән өчен без, ата-анабызга рәхмәтле булырга тиешбез.
2 нче алып баручы
Һәр халыкның туган теле – аның мәдәнияте, тарих көзгесе. Шуңа да телебез сафлыгы, матурлыгы, аҺәңлелеге өчен барыбызга да армый-талмый көрәшергә, эшләргә кирәк.
1 а.б. Безнең телебез – матур, күркәм тел. Әгәр милләтнең теле кулланылмый башласа, ул юкка чыга. Моның өчен сугыш та, кан кою да кирәкми. Телен бетерсәң, халыкның әдәбияты да, мәдәнияте дә, гореф – гадәтләре дә бетә. Безнең, киләчәк буынның төп бурычы – телебезне саклау. Тел өчен көрәш – милләт өчен көрәш ул.
2 а.б.
Тел ачылгач, үз телеңдә әйтә алсаң: "Әни!" - дип,
Тел ачылгач, үз телеңдә әйтә алсаң: "Әти!" - дип -
Күзләреңә яшьләр тыгылмас,
Туган телең әле бу булмас.
1 а.б.
Соң минутта үз телеңдә әйтә алсаң: "Әни!" - дип,
Соң минутта үз телеңдә әйтә алсаң: "Әти!" - дип -
Күзләреңә яшьләр тыгылыр - Туган телең әнә шул булыр!
Инде бәйрәмебез тәмамланып килә. Бәйрәмебезне йомгаклаганда, сезнең басуыгызны һәм бергәләп бөек татар шагыйре Габдулла Тукайның «И, туган тел!» җыры белән кичәбезне тәмамлавыгызны сорыйбыз.