Проект прикладного творчества «Резьба по дереву Усуйаан»

Уол о±ону мастан уґаныы сатабылыгар µірэтэр
«УhУЙААН» проект
Автор: Тыараґа 8 кірµІнээх коррекционнай оскуолатын µлэ уруогун учуутала Бучугасов Савва Романович.

Актуальноґа:
Омук быhыытынан сайдыы бэйэ торообут норуотун муудараhыгар уорэнииттэн са5аланар. Норуот биллибэт-костубэт маастардара уйэлэр усталарыгар мастан бэртээхэй иhиттэри, киэргэллэри, о5о оонньуурдарын онороллоро. Обугэлэрбит о5олорун уус-уран оноhукка айыл5а матырыйаалыттан: сэбирдэ5инэн, туоhунан, хатырыгынан, силиhинэн, мутугунан быhан-кыhан оhуордаан тигиигэ, онорууга уhуйаллара.
Уол о5ону кыра эрдэ5иттэн уус-уран оноhук эйгэтигэр киллэрэргэ уонна кэрэни таба корор, айыл5а сыаналаах бэлэхтэрин сыыска-буорга бырахпакка, баай фантазиялаах буоларыгар иитэргэ биир улахан миэстэни о±ону уґанарга µірэтии буолар. О5о матырыйаалыттан корон, оноhугун ис хоhоонун, олоххо корбутун, тугу саныырын, туохха ба5арарын биэрэр, о5о ойо сайдарыгар, билиитэ-коруутэ кэнииригэр улахан оруоллаах.
Бырайыак саха норуотун былыргы талааннаах тарбахтаахтарын, мындыр уустарын дьиэ тэрилин, иhиттэри-хомуостары мастан оІоруу угэстэрин ыччат салгыырын хааччыйар тускуллаах. Манна уорэммит о5олор инники олохторугар туhалаах билиини, сатабылы ылаллар.
О5олор уорэммит сатабылларын салгыы сайыннаран инники олохторугар туттуохтарын сіп.
Сыала:
Саха уол о±отугар тірµт дьарыгын- мастан уґаныы сатабылыгар уґуйуу.
Объега: Коррекционнай оскуола орто сµґµі±µн уолаттара.
Предметэ: Орто сµґµіх уолаттарын уґаныы сатабылларыгар уґуйуу.
Саба±алааґын:
Туруоруммут сыалын ситиґэ µірэнэрТолкуйдуур дьо±ура сайдарБылааннана µірэнэр

Ууска уґуйуллааччы
Фантазията сайдарЫарахаттары тулуйумтуо



Олоххо, ыал буолууга бэлэмнээхСанаатын туруулаґар, бэйэтин санаатын этэрµлэ±э- хамнаска эппиэтинэстээх
Сатабыл кірµІнэрин уорэтии, инэрии:
Мээрэйдээhин, бэлиэтээhин, аа5ыы, суруйуу, суоттааhын, кырыйыы, быhыы, быстарыы, ууттээhин, уруhуйдааhын, ыраастааhын, холбооhун, наардааhын, сыhыарыы, куурдуу, киэргэтии, ойуулааhын, илиинэн иистэнии, дьиэни-уоту коруу-харайыы.
Учуутал тэрийэр улэтэ:
1. Кылаастарынан урдээн истэхтэрин ахсын корунэ ыараан иhэр. Холобур: кылаастарга биир тема буолан баран улэ корунэ ыараан иhэр, оноhуктара атын-атын буолан тахсар.
2. О5о онорбут оноhугун бэйэтэ сыаналыырын, кэпсиирин ситиhии (туох туhалаа5ын, туохтан оноhуллубутун, хайдах холбоммутун, оноhук оноhуллубут ситимин).
3. Уорэнээччи туох сатабылы ылбытын кордорор уонна кини улэтин сыаналыыр сыалтан бастын улэ быыстапкатын тэрийии.
4. Учуутал этиитинэн «мин курдук онор» диэн уорэнээччитин-толорооччу оруолунан уорэттэ5инэ о5о толкуйдуур дьо5ура сайдыбат, онон хас биирдии о5о дьо5урун арыйыахтаах.
5. Атын уруоктары кытта сибээстээхтик улэлиэхтээх. Холобура: аа5ыы уруогар аа5а сылдьар айымньыларыттан сурун геройдары, композициялары оноhук гынан оноруу.
- Тылы сайыннарыы: сана тыллары билии; кэпсиир дьо5уру сайыннарыы; ос хоhооннору, таабырыннары туттуу;
- Ахсаан: тэннээhин, тумук оноруу, анализтааhын, ахсаан, кэмнээhин, суоттааhын, мээрэй единицалара, чертежтары аа5ыы, оноруу, геометрическай фигуралары туттуу;
- Чэбдигирии: ньиэрбэ систематын, о5о хара5ынан корон мээрэйдиир дьо5урун сайыннарыы, тургэнник сымсатык хамсаныы;
- Уруhуй: темата, сюжета, композицията, дьуhун, кэрэ5э уhуйуу;