Тарих саба?ы Тарих саба?ында о?ушыларды дискриторлар ар?ылы критериалды? ба?алауды? да?дыландыру

Тақырыбы: "Тарих сабағында оқушыларды дискриторлар арқылы критериалдық бағалаудың дағдыландыру"
Мақсаты: мектептегі оқушылардың білім жетістіктерін бағалау үшін критериалды бағалау әдісін қолдануға тыңдаушылардың дағдыларын іске асыру.
Эпиграф: Сыныптағы бағалау тек қана техникалық тәсіл емес. Мұғалімдер жазбаша немесе ауызша түрде баға қою жолымен бағалайды. Олар қолданатын кез келген нысанның артында объективті немесе жеткілікті дәрежеде объективті емес нормалар мен стандарттар ғана емес, сондай-ақ баланың дамуы, оқуы және ынтасы туралы түсінік, сонымен қатар өзін-өзі бағалау, қабілеттілік және күш-жігер сияқты ұғымдарға қатысты құндылықтар жатады. (Александер, 2001).
Қатысушылар: мұғалімдер
Жұмыс түрі: топтық жұмыс
Көрнекілік құралдар: интерактивті тақта
Қазіргі таңда білім берудің әлеуметтік құрылымы маңызды элементтердің біріне айналып отыр. Дүние жүзінде білімнің рөлі артып, әр елдің өзіндік білім беру жүйесі тағайындалған. Қазақстан Республикасындағы үлкен өзгерістердің білім беру саласында қамтылуы маңызды іс-шара болып табылады. Осы орайда білім сапасын арттыру мақсатында критериальдық бағалау жүйесін дамыту маңызды екендігі сөзсіз.
Критериалды бағалау – оқушылардың оқу-танымдық құзыретін қалыптастыруға жағдай жасайтын, білім беру мақсаты мен мазмұнына сәйкес білім беру процесіне қатысушылардың (оқушылар, мектеп әкімшілігі, ата-аналар, заңды тұлғалар және т.б.) барлығына алдын ала таныс, ұжым талқысынан өткен, нақты анықталған өлшемдер арқылы оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген процесс.
Дескриптор – оқушының ең жақсы нәтижеге жетудегі әрбір қадамын сипаттайтын нақты бір ұпай бойынша жетістік деңгейі, әрбір деңгей белгілі ұпай санымен бағаланады: жетістік жоғары болған сайын – сол критерий бойынша ұпай да көп болады;
Критериалды бағалау жүйесі:
оқушылардың оқудағы жетістіктерін объективті бағалау;
әр оқушының қабілетін ескере отырып даму траекториясын анықтау;
оқытудағы күтілетін нәтижеге қол жеткізу үшін оқушылардың білік
дағдыларын дамытуға ынталандыру;
оқыту сапасын жақсарту;
оқу үдерісін ұйымдастырудағы ерекшеліктер мен оқу материалын сапалы
меңгеруін анықтау үшін мұғалімнің, оқушы мен ата-ананың арасындағы кері байланысты қамтамасыз ету жүйесін әзірлеу.
Критериалды бағалау - бұл білім берудің мақсаты мен мазмұнына негізделген оқушының оқу- танымдық құзырлығын қалыптастыруда алдын-ала белгіленген жетістіктермен салыстыру үрдісі.
Критерий нені үйрену керектігін көрсетеді, ал дескриптор қалай үйренуге болатынын көрсетеді. Критерий беру оқушының оқып үйренуде неге назар аудару керектігін білуге мүмкіндік береді.
Күні:
Сынып: 5
Пән: Қазақстан тарихынан әңгімелері
Тақырып: Қазақстан 1941-1945 ж.ж.
Сілтеме: интернет желісінен қосымша материал
Оқулық: Артықбаев Ж.О., Сабданбекова Ә.Ә., Әбіл Е.А.
Мақсат: Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысына қатысуы, түрлі ұлт өкілдерінің ынтымақтастығы, қазақ халқының батырлары, олардың ерліктері жайлы мәліметтерді пысықтау, тиянақтау.
Күтілетін нәтиже: Қазақстан 1941-1945 жылдардағы өзіндік көзқарасын білдіре отырып, сипаттай алады.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Құрал жабдықтар: интербелсенді тақта, маркер, қима қағаздар
Қысқа мерзімді сабақ жоспары
Блум таксаномиясы
кезең уақыт Мұғалім әрекеті Оқушы әрекеті
Психологиялық ахуал 2 мин
Оқушылармен амандасу:
- Сәлеметсіңдер ме, балалар!
- Көңіл-күйлерің қалай?
Сергіту сәті
Оқушыларды өшіргіш арқылы топқа бөлінеді - Сәлеметсіз бе?
- Керемет! (бас бармақтарын көрсетіп, жауап береді)Оқушылар топқа бөлінеді.
Шағын топта тәтті тілек арқылы топқа бөлінеді

Үй тапсырмасын тексеру 5 мин
«Шеңберге жиналу уақыты» ойыны арқылы тексеріледі. Оқушылар үйден оқып келген параграф бойынша, оқушы «Шеңберге жиналу уақыты» арқылы бір-бірін тексереді.
Білу 6 мин
Слайдтан 1941-1945 ж.ж. Ұлы Отан соғысынның үлгілерін көрсету арқылы сабақтың тақырыбы мен мақсатына шығады.
-Осы суреттерді көрген соң, бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай болады деп ойлайсыздар? Суреттерді зерделейді, ойларымен бөліседі, сұрақ-жауап арқылы өзара диалогқа түседі,тақырыпқа өздері шығады. Жұппен,топпен талқылайды.

Түсіну 10 мин
Бейнеролик «Зұлмат заман» Осы бейнеролик тамашалай отырып, «соғыс» сөзін анықтау кезеңі бойынша оқулықты пайдаланып постер құрайды. Әр топтың жұмысын қарсы топтар бағалайды. Оқушылар бейнеролик тамашалайды. «Соғыс» сөзіне постер құрайды, қорғайды. Әр топтың жұмысын қарсы топтар «екі жұлдыз, бір ұсыныс» арқылы бағалайды.

Қолдану 5 мин Әр топ мәтінді оқып шығып, сол мәтін бойынша тапсырма беріледі «кім айтты?» авторлардың пікірлерін сәйкестендір және олардың әскери қызметі жайлы айтыңыз. Оқушыларды смайлинктермен бағалау. Оқушылар мәтінді оқып шығып, авторлардың пікірлерін сәйкестендіреді және олардың әскери қызметі жайлы айтады.
Талдау 5 мин Қазақ халқының Ұлы Отан соғысына қатысуына буклет шығарады. Ұлы Отан соғысына қатысуына буклет жасайды, талқылайды.
Жинақтау 7 мин «Ардагер атаға хат» Оқушылар өздері білетін соғыс ардагерлеріне (аталары болуы мүмкін) хат жазады. Оқушылар «Ардагер атаға хат» жазады.
Бағалау 2 мин «Парақша арқылы бағалау» № Аты - жөні 1 2 3 4 5 6
Рефлексия 3 мин «Блоб ағашы» әдісі.
«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісімен сабаққа баға береді «Блоб ағашы» әдісі арқылы өзінің алған білімдерін ортаға салады. «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісімен сабаққа баға береді.

Критериялар
Критериялар Ең жоғарғы ұпай
А Түсіну: бейнероликті көріп, постер құрастыра біледі. 5
В Қолдану және талдау: тақырыпты пайдалана отырып, тарауларға талдау жасап, буклет жасайды, талқылайды. 6
С Шығарма жазу барысында сөздік қорларын тиімді пайдалана алады. 8
Дескрипторлар
Критерийлері Ұпайлары Дескрипторлар
А
Білу, түсіну және қолдану 4 Тақырып бойынша суреттерді зерделейді, ойларымен бөлісе алады.
4 Сұрақтарды толық құрастырады, диалогқа түседі.
3 Топпен жұмыс жасай отырып, постер құрайды, талдау, ұсыныс жасай алады. Авторлардың пікірлерін сәйкестендіреді.
5 Үш тапсырма толығымен орындалған.
Барлығы: 16
В
Талдау және жинақтау 4 Ұлы Отан соғысына қатысуына буклет жасайды, талқылайды.
5 «Ардагер атаға хат» жазады.
5 Барлығын талдай алатын, қорытынды жасай алады.
6 Берілген тапсырма қатесіз, толық орындалған.
Барлығы: 20
С
Сын тұрғысынан ойлау және зерттеу 7 «Ардагер атаға хат» сөздік қоры алуан түрлі: сөздер қайталанбайды, бірдей құрылған сөйлемдер жоқ,.
8 Шығарма дұрыс құрастырылған және қателер жіберілмеген.
8 Шығармада сөздің қоры бай, өз ойын жеткізе білуі, сөз қайталаулар кездеспейді, орынсыз қолданылған сөз жоқ.
Барлығы: 23
Жалпы ұпай саны 59
Балдарды бағаға айналдыру шкаласы:
85 -100% – «5» (57 -59 ұпай)
64- 84% – «4» (47- 56 ұпай)
41 -68 %– «3» (21-46 ұпай )
40% және одан төмен –«2» ( 20 ұпай және одан төмен)