Баяндама “Білім беруді? мазм?нын жа?арту: болаша??а ба?ыт”

Бисенова Гульнара Муратовна
Астана қаласы №56 мектеп-лицейінің
информатика пәні мұғалімі
“Білім берудің мазмұнын жаңарту: болашаққа бағыт”
«Мемлекетіміз қашанда білім мен тәрбие беру мәселесіне ерекше маңыз беріп келеді. Оның нақты дәлелі – Елбасымыз белгілеген «100 нақты қадам» бағдарламасы. Аталған Ұлт жоспарының әрбір жолының мазмұнында «Біздің ел, біздің ұлт, біздің болашақ» атты жасампаз бағдар айқын көрініс тапқан. Ендеше, білім беру жүйесі жаңартылады. Яғни, білім – әлемдік, тәрбие ұлттық деңгейде болуы тиіс. Бұл ретте сіз бен бізге жүктелер міндет жүгі де ауыр екендігі анық».
Білім беру әдістемесіне инновациялық технологияларды енгізу үшін барынша  қолдау қажет. Біз білім беру жүйесін жаңартпақпыз. Келесі оқу жылын инновациялық жаңару жылы деп жариялау ұсынылып отыр. Бұл мұғалімдердің  компьютерлік сауаттылығы мен үздік педагогтар тәжірибесін дамытуға жол ашады,-деп атап көрсетті қала әкімі Ә.Жақсыбеков.
Негізгі орта білім стандартының ерекшелігі, базалық білім беруді аяқтауға бағытталғаны болып табылады. 5-ші сыныптан 6 сыныпқа дейінгі оқу үрдісіне – «Ғылымға кіріспе», «Қазақстан тарихы», «Әлем тарихы», «Математика» қосылған. Жоғарғы сыныптарда жалпы-гуманитарлық және жаратылыстану-математикалық бағыттағы әр түрлі мектептер үшін тереңдетілген деңгейдегі 3 міндетті пән және стандарттық деңгейдегі 4 міндетті пән енгізілетін болады. «Жаhандық келешек және жобалық жұмыс»  – жаңа пәні шығады. Үш тілде оқыту үлгісі енгізілетін болады. «Қазақ әдебиеті», «Орыс әдебиеті», «Қазақстан тарихы» және «География» пәндері қазақ тілінде оқытылатын болады. «Дүниежүзі тарихы» барлық мектептерде орыс тілінде, «Информатика», «Физика», «Химия» және «Биология» – ағылшын тілінде оқытылатын болады. Жазғы тіл тоқсанын ұйымдастыру жоспарлануда. 2015-2016 оқу жылдарында «Мәңгілік ел» құндылықтарын оқыту басталады. Сонымен қатар баллдық жүйемен есептелетін «жетті» және «ұмтылу» атты – екі бағдарды қамтитын критериалдық бағалау жүйесін әзірледі.
«Білім берудің жаңартылған мазмұнының мақсаты – әр баланың түрлі пәндерді оқуына көмектесіп және ойдың қырағылығын дамытады, тұлғалық сипаттамаларын қалыптастырады, бұл олардың жасөспірім кездерінде және ересек өмірлерінде керек болады» – деп мәлімдеді Астана қаласы білім басқармасының басшысы Э. Суханбердиева. 10-11 сынып оқушыларына мектептер арасындағы бәсекелестікті іске асыру үшін Қарағанды және Түркістан қалаларында 63 пилоттық мектептер жан басына қаржыландыруды қабылдауды жалғастырып жатыр. 2016-2017 оқу жылдарында республиканың барлық бірінші сыныптары жаңартылған мазмұнға көшеді. 2017-2018 оқу  жылында жаңартылған мазмұнға екінші сыныптар жаппай көшеді, қайта құру үшінші және алтыншы сыныптарда жалғасады, және осы іске 10-сыныптар да енеді. Апробация екінші сыныпта жалғастырылып, бесінші сыныпта басталады. Жаратылыстану – математика бағытындағы пәндер бойынша шетелдік оқулықтарды тексеру жоспарланған, ағылшын тілінде 40 білім беру бағдарламалары мен оқулықтар шығарылатын болады,  2.4 мың мұғалімдер мен профессорлық педагогикалық құрам қайта даярлаудан өтеді. Мектептердің ынталандыру жүйесін дамыту және 96 мектептің жыл сайынғы гранттарды тағайындау жүйесін жетілдіру, материалдық-техникалық базаны жаңарту және  мұғалімдерді ынталандыру қарастырылған. 2022 жылдан бастап Қазақстан Республикасының барлық мектептері 12 жылдық білім беруге өтеді. Білім беру мазмұнын жаңарту және жоғары оқу орындары мен колледж мұғалімдерін даярлау бағдарламаларында жоспарланған.
Алдағы мақсат – алтыншы деңгейді игеру
– Үшінші қол жеткізер жетістігіміз, білім беру салаларында анықталатын мазмұнды жаңарту біз күткен нәтижелерге жиынтықталады. Бұрынғы ескі стандарт оқушыға 6 білім деңгейінің тек екіншісіне дейін игеруге мүмкіндік берді. Жаңа стандарт болса, қалған төрт деңгейге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Оқушылар қабылдап, сараптап, жинақтап, бағалап үйренеді. Төртіншіден, білім беру мазмұнын жаңарту бағдарламасы «Мәңгілік ел» құндылықтарына негізделген. Былайша айтқанда, қазақстандық патриотизм, азаматтық жауапкершілік, еңбек, творчество деген сөз. Бесіншіден, бастауыш мектептердің 3 сыныбына жаңа пәндер енгізіледі. Ол нақты білім және ақпараттық-коммуникациялық технология, бұған қоса, жаңа мазмұндағы «әлемді тану» пәні болмақ. Қазақстан тарихы әлем тарихмен бірге 5 сыныптан бастап оқытылады. Жоғарғы сыныптарда міндетті пәндердің санын азайту жоспарда бар. Алайда, солардың орнына тереңдетілген деңгейдегі үш міндетті пән және төрт стандартты деңгейдегі пән енгізіледі. Оқушылардың оқу деңгейін және пәндер санын анықтауға құқы болады. Мұның өзі олардың жеке қызығушылықтарының дамуын қамтамасыз етеді, бейімділіктері мен мүмкіндіктерін арттырады, – деді министр. Министр өз сөзінде «Мәңгілік ел» идеясының негізі пәндерді оқыту барысында оқулықтарға, сондай-ақ сабақтан тыс тәрбие жұмыстарына да қосылатынын да айтып өтті.
Үш жаңа мектеп ашылмақ
– Бүгінде орта білім беру саласын интернеттендіру және ақпараттандыру – маңызды мемлекеттік міндеттердің бірі. Бізде ЮНЕСКО мәлімдеген ХХІ ғасырдағы білім берудің басты ұстанымдары – «Жалпыға бірдей білім беру» және «Life Long Learning (LLL)» сияқты бірегей бағдарламаларды жүзеге асыруға қолайлы жағдай жасалған. Білім берудің мазмұнын жаңарту бағытына келсек, соңғы жылдары қала мектептерінде электронды және интерактивті оқыту жүйесі сәтімен жүзеге асырылып келеді. Мұндай инновациялық жобаларға сапалы қолдау жасау үшін өткен жылы №76 мектеп базасында мұғалімдерді электронды оқыту әдістемесіне дайындау бойынша «Bilim media group» ресурстық орталығы жұмыс істей бастады. «Электронды оқыту» жобасы 6-сыныптан 11 сыныпқа дейінгі математика, физика, химия, биология және география пәндері бойынша әлемдегі үзік бейнесабақтарға қол жеткізуге мүмкіндік береді. Бастауыш сынып оқушылары қазақ тіліндегі анимациялық ойындарды тамашаласа, жоғары сынып оқушылары ҰБТ-ға дайындайтын виртуальды бапкердің көмегін пайдаланады. Осы сияқты жобаларды жүзеге асыруда пән мұғалімдерінің белсенділігі үлкен рөл онайды. Соған байланысты мұғалімдерді түрлі творчестволық жобалар, халықаралық, республикалық деңгейдегі байқауларға қатысуға ынталандырып отырамыз. Мұның бәрі білім сапасының көтеріліп, қазіргі заманғы технологиялардың терең қолданылуын қамтамасыз етпек. Биылғы жылдың жағымды жаңалығы – қаламызда бірінші қыркүйекте 3600 орындық үш жаңа мектептің ашылатындығы болып отыр, – деді Э.Суханбердиева.
«Шын ілім адамдарды биік ізгілікке үйретеді, ол – адамдардың жаңаруы»- деп атап көрсеткен ойшылдың сөзімен аяқтағым келеді.