Салалас ??рмалас с?йлем ж?не оны? ма?ыналы? т?рлері
1.Синтаксистік бір атау күрделі ойды білдірер, Үш салаға бөлінеді. Жұбын жазбай үшеуі, Оқулықта бір жүреді Ойлаңдаршы, балалар, бұл атауды кім біледі? 2.Әрбір жай сөйлемі тең тіркеседі, Бірінен бірі бөліп айтса да, Әрқайсысы жеке ойды білдіреді.
Салаластың түрлері Мысалы Құрмаласу тәсілі 1 Ыңғайлас салалас Есікті аштым, үйге екеуі ентелей кірді.Белгі берілді де, жарыс басталды. Жалғаулықсыз, дауыс ырғағы арқылы бірінен соң бірі болып жатқан әрекетті байланыстырадыЖалғаулық шылаулар арқылы. 2. Қарсылықты салалас Уақытты біршама үнемдедік, -- ойға алған шаруа аяқсыз қалды.Тым кеш таптық, алайда мал басы түгел екен. ЖалғаулықсызЖалғаулық шылаулар арқылы 3. Түсіндірмелі салалас Адамды екі нәрсе қартайтпайды:бірі – жақсы мінез,екіншісі – жақсы сөз.Спортты ұнататыны сонша- ішкен асын жерге қояды. Жалғаулықсыз, дауыс ырғағыменСілтеу есімдігі және сілтеу мәнді сөздер арқылы 4. Себеп-салдар салалас Болған жайды ел анасына түсіндіріп жатыр, Марат анасының шешімін күткенді жөн санады.Олар уәделі жерге кеш жетті,өйткені көлік таппай қатты қиналыпты.. Жалғаулықсыз, дауыс ырғағы арқылыЖалғаулық шылаулар арқылы 5. Талғаулы салалас Бұл тапсырманы не білетін жан орындайды немесе осы іске ебі бар-ау деген азаматқа сеніп тапсыруымыз керек. Жалғаулық шылау арқылы 6. Кезектес салалас Бірде маңғаз кейіпте келгеніне мән бермейді, енді бірде құрақ ұшып қарсы алады. Жалғаулық шылау арқылы Серпілген сауал І топқа.1.Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?2.Ыңғайлас,қарсылықты,себеп – салдар салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен қалай байланысады?3.Ыңғайлас салалас қандай жалғаулық шылаулар арқылы байланысады?4.Қарсылықты салаластың жалғаулық шылаулары.5. Себеп – салдар салаластың жалғаулық шылаулары ІІ топ.1.Түсіндірмелі салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдері қалай байланысады?2. Түсіндірмелі салаластың бірінші жай сөйлемі көбінесе қандай сөздерден болады? 3.Талғаулы салаластың жалғаулық шылаулары.4.Кезектес салаластың жалғаулық шылаулары.5.Түсіндірмелі салаласта сызықша қандай сөздерден кейін қойылады ? Жалғасын тап 1.Мен бұл арада үндемедім . . . . . . 1.Құдайдың қаһарынан жалбарынып құтылуға болады халықтың қарғысынан ешқашан да құтылуға болмайды. 2.Адамды екі нәрсе қартпайды бірі – жақсы мінез екіншісі – жақсы сөз3.Жайлаудың көлдеріне сене беруге болмайды құрғақшылық жылы олардың көбі тартылып қалды. 4.Меңдіқыз Хакімге қарады да Әлібек Меңдіқыздың бетіне қарады. ІІ топ 99- жаттығу. Көшіріп жазып,тиісті тыныс белгісін қойыңдар.