Ашы? саба?Кремний ж?не оны? ?осылыстары. Силикаттар. Кремний негізіндегі жартылай ?ткізгіш материалдар. ?аза?станны? силикат ?нерк?сібі.

Білімділік: Оқушылардың химиялық байланыс, кристалл торлары, тотығу-тотықсыздану жөніндегі білімдерін жүйелеп, тереңдету, қорытындылау.Дамытушылық: Химиялық формула, химиялық қосылыстар, химиялық байланысты, кристалл торларын ажырата білуге, тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты ажырата білу біліктерін дамыту, өздігінен жұмыс істеуге және өз білімін бағалап тексеруге баулу.Тәрбиелік: Ізденімпаздылыққа, жауапкершілікке, ұйымшылдыққа тәрбиелеу. Химиялық байланыс дегеніміз молекулаларда және кристалдық торларда атомдар арасындағы электрлік тартылыс күштерінің әсерінен атомдардың өзара тартылып байланысуы. Бірінші рет электронды бұлттың құрылысын түсіндірген Бор жасаған атом моделінің пайда болуы химиялық байланыс және оның электронды құрылысы туралы түсініктің қалыптасуына әсер етті. Бор моделі бойынша электрондар атомда белгілі бір энергетикалық күйде, яғни энергетикалық деңгейде болады. . 1915 жылы неміс физигі Коссель тұздардағы химиялық байланысқа түсінік берді . 1916 жылы американ ғалымы Льюис молекулалардағы химиялық байланысқа анықтама берді. Коссель мен Льюис түсініктері валенттіліктің электрондық теориясы деген ат алды. Химиялықбайланыс Байланысатын атомдар Элементтерқасиеттері Электронды бұлттағы үрдіс Түзілетін бөлшектер Кристаллдық тор Заттардың қасиеттері Мысалдар Иондық Металл атомы және бейметаллатомы Оң және теріс зарядты Валентті электрондардың ауысуы Оң және теріс зарядты иондар Иондық Тұз түзетіндер NaCl CaO NaOH Ковалентті Бейметаллатомдары(сирек жағдайда-металл атомдары) Теріс зарядты, сирек жағдайда оң зарядты Ортақ электрон жұбын түзу, молекулалық орбиталдарды толтыру Молекулалар  Молекулалық  Ұшқыш жәнеҰшқыш емес Br2 CO2 C6H6 --------- Атомдық Алмазтәрізділер Алмаз Si SiC Металлдық Металл атомдары Оң зарядты Валентті электрондарын беру Оң зарядты иондар және электронды газ Металдық Металдық Металдар және құймалар Екі атом арасында химиялық байланыс электрон жұбы ортақтасуы арқылы түзілсе, ол ковалентті байланыс деп аталады. Топ I II III IV V VI VII VIII период 1 H2,1 He- 2 Li0,97 Be1,47 B2,01 C2,50 N3,07 O3,5 F4,10 Ne- 3 Na1,01 Mg1,23 Al1,47 Si1,74 P2,1 S2,6 Cl2,83 Ar- 4 K0,91 Ca1,04 Sc1,20 Ti1,32 V1,45 Cr1,56 Mn1,60 Fe1,64 Co1,70 Ni1,75 Cu1,75 Zn1,66 Ga1,82 Ge2,02 As2,20 Se2,48 Br2,74 Kr- 5 Rb0,89 Sr0,99 Y1,11 Zr1,22 Nb1,23 Mo1,30 Tc1,36 Ru1,42 Rh1,45 Pd1,35 Ag1,42 Cd1,46 In1,49 Sn1,72 Sb1,82 Te2,01 I2,21 Xe- 6 Cs0,86 Ba0,97 La*1,08 Hf1,23 Ta1,33 W1,40 Re1,46 Os1,52 Ir1,55 Pt1,44 Au1,42 Hg1,44 Tl1,44 Pb1,55 Bi1,67 Po1,76 At1,90 Rn- 7 Fr0,86 Ra0,97 Ac**1,00 *Лантаноидтар - 1,08 - 1,14**Актиноидтар - 1,11 - 1,20 ∙∙ ∙∙ ∙H + ∙Cl ∙∙ → H ∙∙Cl∙∙ ∙∙ ∙∙ Полюсті молекуладағы электрондар ығысқан кезде атомдар қосымша зарядқа ие бола бастайды.Молекуланың бір жағы оң, бір жағы теріс зарядталады.Мұндай молекулалар полюсті деп аталады. Коваленттік полюсті байланыс көбіне қышқылдар арасында болады.Мысалы HF ,H2 S, HNO3, H 2SO4, т.с.с s-s-байланыс s-p- байланыс p-p-байланыс p-p- байланыс Электртерістілік - бұл …….Ковалентті полюсті байланыс – бұл …..Ковалентті полюссіз байланыс – бұл …..Электртерістілігі ең жоғары элемент - …….Ковалентті байланысы бар заттардың кристалдық торы қандай болады?Мына заттардан ковалентті полюсті байланысты заттарды теріп жазыңдар:HCl, O2, H2S, SO2, OF2, Br2, H2, PCl3, * Белгісіз химиялық элемент атомының үш электрондық қабаты бар. Оларда электрондардың орынласуын )2)8)2 біле отырып, элементтің периодтық жүйедегі орнын мен жайзаттын қасиетін анықтаңдар. Р, К элементтердің атомдарында электрондардың орналасуын жазу. Үйге тапсырма: §63 оқу. 2- жаттығу (169 - бет).