Презентациия по география на тему М?най ж?не газ ?нерк?сібі (9 класс)

Уйге берілген тапсырма : Еліміздегі салааралық кешендердің қайсысы жетекші рөл атқаратынын естеріңе түсіріңдер. Оның негізгі міндеті қандай? Отын өнеркәсібі Электр энергетикасы -ЖЭС-СЭС-АЭС-Жел ЭС-Күн ЭС Отын өндіру Отын-энергетика кешені  17.11.2015 жыл Сабақтың тақырыбы: Тақырыпты дәптерге жазыңыз. Мұнай және газ өнеркәсібі. 1-тапсырма.58-суреттен мұнай-газ алаптарын, негізгі мұнай, газ құбырларын, мұнай өңдейтін орталықтарды, олар қай жердің мұнайын өңдейді? Қазақстандағы минералдық отын қоры, 2008Оның көлемі жөнінен дүние жүзінде жоғарғы орындардың бірін алады Минералдық отын Қоры Әлемдегі орны Әлемдегі қордағы үлесі, % Мұнай, млрд т 5,3 8 3,2 Табиғи газ, млрд м3 3 10 1,6 «Ой қозғау» стратегиясы. 57-суретке қарай отырып, елімізде мұнайды шаруашылыққа қалай қолданатынына мән беріңдер. Мұнай өндіретін жерді қалай атайды? Оны тасымалдауда қандай көлік түрлері қолданылады? Мұнайды қайда өңдейді Қандай өнімдер алынады? Оны қайда қолданылады? Қазақстан Мұнайды қандай елдерге экспортқа шығарады? Қазақстанның қандай аймақтарында мұнай қоры шоғырланғанын естеріңе түсіріңдер. Қазақстанда алғашқы мұнайдың 1-т-сы қай жылы және қай жерден алынды? 1-кезең. ТанысуІ-топ-«Мұнай»ІІ-топ-«Газ» 1970 жылдары республикамыздағы барлық мұнайды үш облыс (Маңғыстау, Атырау, Ақтөбе) өндіретін, қазір 6 облыс өндіріп отыр. Көш бастаушы Атырау облысы. Олар қай облыстар екенін анықтап, кескін картаға белгіле. 3-кезең. Қайда, кіммен, қалай? (Кестемен жұмыс) Отынның түрлері Кен орындары Шартты белгісі Игерілген жылдары Орналасқан жері ҚарашүңгілДоссорМақатӨзен, ЖетібайҚаражамбасТеңізҚұмкөлҚашаған 1899 1911 1915 1965 1975 1979 1980 2000 ҚарашығанақҚаламқасКеңқияқТеңіз,Имаш, Батыс Прорва 1980 1979 1979 1979 1961 1945 жылдың аяғы №441 мұнай өңдеу зауыты іске қосылды. Қазіргі Атырау мұнай өңдеу зауыты.1999ж “Сұңқар” мұнай бұрғылау жұмысын бастады.Қазақстан мұнайының 100 жылдығы тойланды.Мұнай мен газды ірі компаниялар өндіруде:1993 ж “Теңізшевройл” қазақ-американ бірлескен кәсіпорны құрылды.«Шеврон-Тексако» (Теңіз)ҚӨБ консорциумы (1992 ж бастап Қарашығанақ газ конденсатын игеруде)Қытай ұлттық мұнай компаниясы (Жаңажол, Құмкөл).«Қазмұнайгаз» Қазақстаннын, ең ірі ұлттық мұнай компаниясы. Осы компаниялардың жұмыс істеу нәтижесінде мемлекетіміздегі мұнай өнеркәсібінің даму каркыны жылдан-жылға өсу үстінде. 2-тапсырма. Кескін картаға мұнай және табиғи газ өңдейтін зауыттарды белгілеңдер. Мұнай (қызыл), табиғи газ (көк). 3-тапсырма. «Шартты белгілермен бақылау жұмысы» Керекті белгілермен сәйкестендіре отырып белгіле: -табиғи газ -мұнай Доссор Теңіз Қаламқас Құмкөл Мақат Қаражамбас Жетібай Қарашығанақ Құлсары Өзен Қаратон Қосшағыл Шұбарқұдық Амангелді VI. Сабақты бекіту. Миға шабуыл стратегиясыСәйкестерін тауып қой. “Сандық диктант” Орал-Ембі алабы Маңғыстау алабы Оңтүстік-Торғай алабы Солтүстік Каспий алабы Шу-Сарысу (газды) алабы 1.Солтүстік Бозащы; 2. Қашаған; 3. Қарашығанақ; 4.Прорва; 5. Кеңқияқ; 6.Амангелді;7.Доссор; 8.Теңіз; 9.Құмкөл. Географиялық диктант1-топ. МұнайАйыру жолмен мұнайдан __________________________________алынады. Қайта өңделген мұнайдың қалдығынан__________отын ретінде қолданылады. Мұнайдың қатты қалдығы-________жол құрылысында пайдаланылады. Қазақстандағы мұнай қоры газ конденсатымен бірге ______, газ қоры_________құрайды. Қазақстанда мұнай ________жылдан бастап өндірілді. 1911 жылы_________кен орны, 1915 жылы _________кен орыны игерілді. 1979 жылы ашылған _______________кен орны-әлемдегі ірі мұнай кен орындарының бірі болып табылады. Каспий қайраңында___________________________________ірі кен орындары ашылды. Жетібай мен Өзен кен орындары_____________түбегінде, Қаламқас пен Қаражанбас _________________түбегінде орналасқан. _____________________қалаларында мұнайды қайта өңдеу зауыттары жұмыс істейді. Қазақстан мұнайды қандай елдерге экспортқа шығарады? 2-топ. ГазГаздың қоры жағынан Қазақстан әлемде Каспий қайраңын қоса есептегенде____орынға ие. Газ өндіру көлемі жағынан____________________млрд.текше м Қазақстан______________орынға ие. Қазақстандағы барлық газ қорының 70%-ы_____________________газ-конденсатында. Газ өңдеу зауыттары _________________және_________________жұмыс істейді.Қазақстан төмендегі берілген мемлекеттердің қайсысынан газ алады (қажеттісінің астын сыз):Ресей ӨзбекстанУкрайна ТүрікменстанҚырғыстан Тәжікстан Атауы Мұнай-газ алабы Дүние жүзінде бесінші орында Ең ірі ұлттық мұнай компания Кен. орны Көлік түрі Өнім Магистральді мұнай құбыры 1899 ж игерілді Қарашығанақ Қарашүңгіл Атырау-Самара Орал-Ембі Қазмұнайгаз Қашаған Танкер Бензин Бағандардағы тапсырмаларға сәйкес орналасуын Х белгісімен белгілеңдер. “Семантикалық карта” V.Сабақты қорытындылау: Өзін-өзі тексеру кезеңі.Тест жұмысы:1.Отын-энергетика балансын (тепе-теңдік) анықтау үшін барлық отын түрлерін неге ауыстырады?А) отынның барлық түрлеріне;ә)шартты отынға; б)газға;в) электр қуатына;в)минералды шикізатқа.2.Энергия қуатының «көгілдір» ресурсы:А) өзен; Ә)күн көзі; Б) жел; В)жердің ішкі жылуы; Г) барлығы.3.Қазақстандағы ірі мұнай-газ алабы;А) Оңтүстік Торғай;Ә)Маңғыстау;Б)Шу-Сарысу;В)Зайсан;Г)Орал-Ембі.4. Мұнайды өңдегенде қандай зат алынады?А)бензин;Ә)сұйытылған газ;Б)аталғанның бәрі;В)керосин;Г)майлайтын май.5.Қазақстанның ірі газ кен орындары:А) Теңіз; Ә) Қашаған; Б) Жаңажол; В) Имашев; Г)Қарашығанақ. 6.Қазақстанның оңтүстік облыстарын газбен қамтамасыз ететін:А)Бұхара-Орал;Ә)Бұхара-Алматы;Б)Орта-Азия-Орталық;В)Атырау-Самара;Г)Атырау-Новосибирск.7.Мұнайды тұтынушыға құбырдан басқа қандай жолмен жеткізеді?А)әуе; Ә)Автокөлік; Б)танкер; В)күш көлігі; Г)дұрыс жауап жоқ.8.Қазақстанда мұнай өңдеу зауыттары орналасқан қалаларА) Қостанайда, Петропавлда, Көкшетауда Ә) Семейде, Өскеменде,Алматыда Б) Атырауда, Шымкентте, Павлодарда В) Таразда, Қарағандыда, Ақтөбеде Г) Қызылордада, Талдықорғанда, Астанада9.Қазақстандағы ең алғашқы игерілген мұнай кен орны А) ҚаламқасӘ) ТеңізБ) ҚашағанВ) ӨзенГ) Доссор10.Отын-энергетика кешенінің салаларыА) Көмір, металлургияӘ) Көлік және ауыр өнеркәсіпБ) Отын, энергетикаВ) Энергетика, химияГ) Металлургия, көлік 11.Қазақстанда 1911 жылы игерілген мұнай кен орны:A) ҚұлсарыӘ) МақатБ) ДоссорВ) Қосшағыл Г) Жаңа өзен12.Қазақстанның негізгі табиғи газ қоры шоғырланған жер:A) АқтөбеӘ) ШымкентБ) ПавлодарВ) ҚарағандыГ) Маңғыстау түбегі13.Мұнай кен орындарыА) Доссор, Теңіз Ә) Майкүбі, Кемпірсай Б) Өзен, Екібастұз В) Торғай, ҚоңыратГ) Құмкөл, Саяқ14.Қайсы кен орындары ең ірілердің қатарына жатады?А)Доссор;Ә)Мақат;Б)Қаражамбас;В)Теңіз;Г)Қаламқас. 1.Ә2.а3. Г4. Б5. Г6. а7. Б8. Б9. Г10. Б11. Б12. Г13. А14. В VI. Үйге тапсырма: Тақырып соңындағы сұрақтар мен тапсырмаларға жауап беріп келеміз. Кескін картамен жұмыс жасау. Бағалау 15-20 ұпай 5-10 ұпай 10-15 ұпай Сабақ аяқталды. Сау болыңыздар!