Презентация по крымскотатарскому языку на тему Экинджи дередже азалары


Джумленинъ экинджи дередже азалары ДЕРСНИНЪ МАКЪСАДЫ:Джумленинъ баш азалары акъкъында эсас бильгилерини пекитмек.Джумленинъ экинджи дередже азалары акъкъында янъы малюмат бермек, пекитмек.Бильгилерини теренлештирмек.Ана тилине севги ве меракъ догъурмакь.КОРЬГЕЗМЕЛЕР: дерслик , джедвель. даркъатма материал.ДЕРС КЕТИШАТЫ1 . Тешкилий дакъкъа. Дерснинъ макъсадыны беян этюв.Эв ишини тешкерювТалебелернинъ бильгилерини актуаллештирюв. Тахтада аталар сёзлери язылгъан. Нокъталар ерине керекли арифлерни къоймакъ. Грамматик негизни къайд этмек. Баш азалары насыл сёз чешитлеринен ифаделенгенини бельгилемек. Ана ичюн бала бал. . . да татлы. . . .Ёлджу ел. . . къалмаз.Инсан . . . белясы тилиндедир.Джебинъ. . . паранъ олмасын, дост. . . олсун.Баш азаларындан гъайры насыл азаларны даа бельгилемек мумкюн? Экинджи дередже азалар балдан - ( неден?)-тамамлайыджыёлда - (къайда?)-алинсаннынъ - (кимнинъ?)-айырыджыджебинъде - (къайда?) -ал Джумле азалары (члены предложения)Баш азалары(главные)Хабер Муптеда Экинджи дередже азалары (второстепенные) Тамамлайыджы Ал Айырыджы Муптеда Муптеда(подлежащее) –баш келиште келип, Ким? Не? суаллерге джевап берген джумленинъ баш азасы. Исим,я да замирнен ифаделене. Къар ягъды Хабер Хабер(сказуемое)-муптеданен багъланып,премет не япа?не ола? Кимдир?недир? насылдыр? суаллерге джевап берген джумленинъ баш азасы. Хабер фиильнен ифаделене. Исим,сыфат,сайы,замирнен ифаделене билир О мусафирликке кельди. Тамамлайыджы Айырыджы Ал Не ифаделейлер предмет предметнинъ алямети я да саибини иш-арекетнинъ аляметини (ерини. вакътыны, макъсадьшы, тарзыны) Насыл суаллерге джевап берелер? кимни? кимге?нени? неге? неде? неден?кимде? кимден? ким акъкъында?кимнен? ненен? насыл? кимнипъ? ненинъ? къаерге? къаерде? къаерден? не заман? не ичюн?насыл тарзда? не себептен? Насыл сёз чешитинен ифаделене? исим, замир, сайы сыфат, исим, саиы. замир исим, зарф, саиы, замир, сыфат ПекитювБерильген сёзлерден догьру джумле тизмек, экинджи дередже азаларныкъайд этмек. ^ Къар, ягъды, бутюн, гедже.^ Багъчасарай, энъ, Къырымнынъ, шеэрлеринден, бири, дюльбер.^ Ана, бутюн, баласына, омюрини, багьышлай. Нокъталар ерине къайсы экинджи дередже азалары етишмей. ^- Балкъуртлар пек ... (дост, муаббет) яшайлар.^- Олар... (янъы, къокъулы) балны чечеклерден топлайлар.^- Биз... (анамнен, къомшумнен) лейлеклерни къуванчнен къаршыладыкъ. Джумлелерни кочюрип язынъыз, нокъталар ерине керек арифлерни къоюнъыз. Кузьн…нъ ахырлары. Ава сакин. Кунеш, гуя девирн…нъ къарышыкълыгъ…ны, титислиг..ни къайд эт…р киби, инсанл….ргъа янъыдан кулюмс…ремек ичюн оз… вакъты-саатыны бекл…п, бул…тлар артында гизл…не. Ай-Петри тар…фтан эскен ельн…нъ кучюнден озюн…нъ бир мевс…млик, къыскъа, лякин анда-мында учушкъ…ан алтын тюс япракъл…р аятн…нъ сонъсуз олмагъ…ныны хатырлатм…къ истейл…р. Кузьнинъ ахырлары. Ава сакин. Кунеш, гуя девирнинъ къарышыкълыгъыны, титислигини къайд этер киби, инсанларгъа янъыдан кулюмсиремек ичюн озь вакъты-саатыны беклеп, булутлар артында гизлене. Ай-Петри тарафтан эскен ельнинъ кучюнден озюнинъ бир мевсимлик, къыскъа, лякин анда-мында учушкъан алтын тюс япракълар аятнынъ сонъсуз олмагъаныны хатырлатмакъ истейлер. Тешкерюв Нетиджелев Джумленинъ экинджи дередже азалары бу..?Айырыджы нени анълата? Предметнинъ….Тамалайыджы насыл суаддерге джевап бере?Ал насыл суаллерге джевап бере?