А. Е. Кулаковский Байанай алгыьа

3 кылааска аа5ыы уруога Ньурба 1-дээх оскуолатын алын сүһүіх учуутала Иванова Раиса Семёновна Сүґүіхтэри сааһылаан аатын таайыҥ.Кини ким дии саныыгыт?ліксөй Уруокка сорукпут тугуй? Өксікүлээх Өлөксій ? (1877-1926)
Алексей Елисеевич Алексей Елисеевич Кулаковскай - Өксөкүлээх Өлөксөй 1877 сыллаахха кулун тутар 4 күнүгэр Боотуруускай улууһун IV Дьохсо5он нэһилиэгэр Уучай диэн сиргэ төрөөбүтэ. (Таатта) А5ата - Кулаковскай Елисей Васильевич – Дьэңкир Дэлиһиэй,Ийэтэ – Кулаковская Анастасия Кононовна – Настааччыйа.«іксөкү» - хотой
Ситэн силигилээн… Уучай көлүкэтэ. Сайылык. Кулаковскайдар саңардыллан оңоһуллубут бала5аннара
Үөрэх-сайдыы суолунан 1886 сыллаахха Чурапчы 1 кылаастаах оскуолатыгар үөрэнэ киирэр. Пансиоңңа олорон үөрэнэр. 1890 с. туйгуннук бүтэрэр Чурапчы урукку көстүүтэ. Улахан дьиэ - оскуола«Мин кыра о5о эрдэхпинэ олоңхоһут олоңхотун, сэһэнин уонна остуоруйатын истээри, уһун түүннэри «сыңаах мыңаан» олорорум. Мин итинэн тартаран, улам ыллардар ылларан, төрөөбүт тылбын үөрэтэн барбытым» Маңнайгы учуутала Н.К.Горловскай /
Дьокуускайга 1890-1891 сыллардаах үөрэх дьылыгар духовнай семинария үөрэнээччитэ / А.Е.Кулаковскай реальнай училище5а үөрэнэр кэмигэр
1891-1897 сылларга реальнай училище5а ситиһиилээхтик үөрэммитэ
Өксікүлээх Өлөксій- саха литературатын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, поэт, учуонай, философ быґыытынан норуокка биллэр.
Айымньылара Кэргэттэрэ. О5олоро Удьуор ситимэ Өксөкүлээх Өліксөй дьиҥ-чахчы саха норуотун уола этэ…Кини норуотун үлэтинэн-хамнаһынан, ійүнэн-санаатынан, күннээ5и түбүгүнэн олорбута уонна олоруон ба5аран, саха инники кэскилин түстээбитэ, алгыґын этэн хаалларбыта.Кини курдук бэриниилээхтик, дьүккүірдээхтик норуотун кыһал5атын турууласпыт, дьыл5атынан ыалдьыбыт киґи а5ыйах буолуо…
ЭтнопедагогЭтнопсихологКуустээх дуоматчытАхсаанньыт бэрдэУруьуйдьутСпортсмен-бэйэтин лаппа кыанар киьиКэпсээнньитЫрыаьытУус-муосчут ПоэтАйар тыл а5атаФольклористКлассик суруйааччыЭтнографЧинчийээччиАйанньытФилософ Общественнай деятельСырдатааччыТылбаасчытПатриот-гуманистУчууталБастакы экологБастакы экономистЧел оло5у тустээччи
Алексей Елисеевич «Айар тыл а5ата» Саха омук Саамай маңнайгы Саргылаах о5ото,Сайа5ас санаалаа5а, Ыпса5ай ырыаһыта,Ыраас тыллаа5а, Суолталаах суруксута…" А.И.Софронов 1900с. Кыһыл саһыл кыалыктаах, хара саарба хаппардаах, быалаах кэрэмэс кымньыылаах, өйдіөх буурай оонньуулаах, бардам тутуу, барылы кэскил, Баай барылаах Тойон эһэм.Истэ-сэргэ5элээ, Кірө бүдүүлээ! Баай барылаах тойон эһэм,«Эһээ» диэтэхпинэ,«эһээ» диир курдук буоларыҥ! Уурбуттаах буолларгын-уларытыма,Анаабыттаах буолларгын-аралдьытыма. Мурун анныттанБулта булан кулуатах анныттанАлта айан кулу!...  Адаар муостааххыттан атырдьах атахтааххыттан амсат…Ардай ана5астааххыттан,Адьыр5а кыылгыттанАйан-кэрдэн кулу! Кыһыл-хара кылааннааххыттан,Күндү түүлээххиттэнКүөйэ-көрсі көтін кулу!  Аал уотунан айахтаанАһатан эрэбин, күіх уотунан күөмэйдээн,Күндүлээн эрэбин! Щедро богатый, счастливый всегда ты, всем владеешь один, Дедушка , мой Господин,взгляни на меня старательно, слушай меня внимательно...  Господин мой ,Дедушка всебогатыйОбращаюсь к тебе,Меня щедро порадуй! Сам хозяин тайгиДругом будь, помоги.. … My generous and magnificent Grandfather!When I would call tree «My Grandfather!»Thou would always answer me «Here am I!» Сэтинньи ый- Байанай ыйа. Группанан үлэСаха сирин күндү түүлээх кыылларын суруйуҥ,түүлэрин таайыҥ.

Сонордьуттар Түмүк:О5о эрдэхтэн айыл5а5ын таптаа, харыстаа, эн айыл5а о5ото буоларгын умнума! Улуу киһи А.Е. Кулаковскай- Өксікүлээх Өлөксій сиэнэ буоларгынан киэн тутун!