План-конспект урока по якутскому букварю на тему Дифтонг ейдебулэ

Букубаар иннинээ5и кэмнэ тыл дор5оонун туьунан эйдэбулу инэрии уруогун тиьигэТема: Дифтонг эйдэбулэ.
Учуутал соруга: о5олор дифтонг туьунан эйдэбулу арыйалларыгар уэрэнэр дьарыгы тэрийии.
Уэрэнээччи соруга:
- аьа5ас дор5оон эссэ ханнык араастаа5ый?
- дифтону ханнык фишканан бэлиэтиибитий?
Тумугэ: Дифтонг диэн биир суьуэххэ икки тус-туспа дор5оон бииргэ силлэьэн тураллара.
Уруок хаамыыта№ Уруок этаабаУчуутал дьарыгаУэрэнээччи дьарыга1 Тэрээьин чааьа- Утуэ кунунэн! Уруокка бэлэммитин кэрунэбит. Кинигэбитин, ручкабытын суумкабытыттан хостоон бэлэмнэнэбит. - Утуэ кунунэн!
2 Уэрэнэр тугэни тэрийии1) Дуоска5а ынах уруьуйун ыйыыбын.
- Кэрун о5олоор, дуоска5а туох уруьуйдаммытый? Сэп, «ынах» диэн тыл моделын хайдах оноробутуй?
О5олору кытта ырытан дуоска5а оноробун.
Ынах275590444508255119050513715-1905072326519050
72326598425513715102870304165102235113665102870
2) Таабырынары таайтарыы:
Кыьыннары-сайыннары харыйаны эккирэтэн куэ5унэн турар, харыйа5а маарыннаан эриэхэлээх, биьиги оскуолабыт тула сэргэстэьэн турар ханнык мас буоларый?
Муус манан дьуьуннээх, бып-бытархай «миигинэ суох ханнык да ас минньигэс буолбат!» диир баар уьу?
Урдугэр олорсон куэлунэн-эруьунэн устан, балыктыырга, бултуурга туьалаах тэрил баар уьу?
- Маладьыастар! Ити тыллары дуоска5а тахсан моделларын онорун.
Хайдах моделлыылларын сирдээн кэрэн кэмэлэьэбун.
О5олор фронтально улэлииллэр, ыйытыыга эппиэттииллэр. Учууталга модел онороругар кэмэлэьэллэр.
- Бэс- Туус- Тыы 1. Бэс5232408572527559085090075564857250
5803903048000332740304807556530480

2. Туус5137156667502755906667578105679450
275590190507810531755829303175
3. Тыы1708151054100427990105410
38290533020020193033020
3 Уэрэнэр соругу туроруу- Маладдьыастар, аны билигин «биэс», «туос», уонна «тыа» диэн тыллары ырытан моделларын оноруохпут.
Тыллары быьааран биэрэбин.
- Тэтэрээппититигэр улэлиибит.
- Табылынна да? «Биэс» диэн тыл модела хайдах буолла?
- Ырытан кэрэбут. Хас суьуэхтэн турарый?
- Хас дор5оонноо5уй?
- Бастакы дор5ооно?
- Иккис дор5ооно?
- Уьус дор5ооно?
- «Бэс» уонна «биэс» диэн тыллар майгыннаьаллар эбит да5аны ырытан кэрдэхпутунэ ортотугар турар дор5оонноро туьунан иьиллэр эбит.
Тэтэрээттэригэр моделлаан онороллор- Син биир бэс диэн тыл моделын курдук.
- Биир
- Ус
- бутэй дор5оон «б»
- ?
- Бутэй дор5оон «с»
4 Уэрэнэр соругу толоруу- Аьа5ас дор5ооммут хас уонна ханнык араастаах этэй?
- Сэп, уонна кэрэрбут курдук эссэ биир баар эбит. Дифтонг диэн буолар. Ханнык фишканан бэлиэтэнэрин кинигэбитин 13 стр. арыйан кэрэбут.
Дифтонг фишкатын кэрдэрэбун.
- Аны билигин дифтону хайдах быьаарарга уэрэниэхпит. Туох уруьуйдаммытый кинигэ5э?
- «Уот» диэн тыл хас суьуэхтэн турарый?
- Дор5оонунан араардахпытына бастакы дор5ооно ханныгый?
- Уьуннук энээрэн иьиттэхпитинэ туох ханнык дор5ооннор иьиллэллэрий?
- Ол аата биир суьуэххэ икки аьа5ас дор5оон сэргэстэьэн турда5ына дифтонг буолар эбит.
Хаалбыт «биэ», «быа», «уэн» диэн тыллары биирдиилээн дуоска5а онороллор- Кылгас аьа5ас дор5оон уонна уьун аьа5ас.
- Уот, биэ, быа, уэн- биир
- Аьа5ас дор5оон/дифтонг
- ууу ооо5 Бэйэ эйдэбулу сыаналаныы- Бугун уруокка ханнык сана дор5оону биллибит?
- Туохха ыарар5аттыбыт? Дифтону быьаарарга чэпчэки ду? Хайдах билэбитий дифтонг диэн?
- дифтонг