ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО КАЗАХСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ НА ТЕМУ С?йф Сарай (8 СЫНЫП)

№1 №2 №3 №4 №5 №6 №7 Қазақ жерінде Алтын Орда мемлекеті қашан құрылды? Ол кезде түркі әдебиеті мен мәдениеті қалай дамыды? Рабғузидің қиссалар кітабы қашан жазылды? Кітапта не туралы жазылған? Неліктен ол «Қиса-сул әнбиа» деп аталған? Рабғузидің «Қарлығаштың адамға достығы» үзіндісінде не туралы айтылған? Бұл үзінді қазақтың қай ертегісімен ұқсас? Рабғузидің әңгімелерінде адамгершілік идеясы қалай көрінеді? Лұқман хакім әңгімелерінен үзінді айт. Әңгімеден қандай тәлім-тәрбие алдыңдар ? Лұқман сөзі қай елдің сөзі. Қазақша баламасы қандай? Оқушыларға Сәйф Сараи туралы малғұмат беру. «Түркіше Гүлстан» шығармасын түсініп оқып, ондағы негізі ойды анықтауға, ойларын жүйелі баяндауға және ой-өрісін, тіл байлығын дамыту, талдау, салыстыра білу дағдыларын қалыптастыру. Жақсыны үйреніп, жаман әдеттен аулақ болуға тәрбиелеу. Алтын Орданың Сарай қаласында туған Египетті қыпшақ нәсілді Бейбарыс сұлтан билеп тұрған кезде білім іздеп, сонда барады “Қамысты” деген жұрт менің туған елім еді”-дейді. Қамысты деп аталатын мекен қазақ жерінде өте көп, сондықтан дәл қайда туғаны әзір анықталған жоқ. Сәйф Сараи “Түркіше Гүлстан”(арабша “Гүлстан-би-т-түрки”) атты кітап жазған. Бұл –парсы ақыны Сағдидің “Гүлстан кітабынан” түркі тіліндегі аудармасы. Кітап сегіз тарау, кіріспе, қорытындыдан тұрады. Алғашқы 7 тарауы бөлек-бөлек қысқа әңгімеден құралған. 8 тарауы нақыл сөздер мен мақал-мәтелдерден тұрады. Тараулары: “Патшалардың өмірі туралы”, “Азға қанағат етудің артықшылығы”, “Махаббат пен жастық”, “Кәрілік пен әлсіздік” “Тәрбиенің ықпалы”, “Қарым-қатынас ережелері” Қарық болу—бұл әңгімеде суға кету деген мағынада.Кәуап—шоққа пісірілген ет.Уағза-уәде. 1. Кемедегі адамды суға тастағаннан кейін ол неге жылауын тоқтатты? 2. «Бейнет көрмеген адам рақаттың қадірін білмес» дегенді қалай түсінесіңдер? 3. Сұлтан неге үш баласының ішінен аласа бойлысын жақтырмайды? 4. «Ұзын бойлы ақымақтан, аласа бойлы ақылды артық» дегеннің мәнісі неде? 5. Наршаруан құлын тұзға жұмсағанда неліктен «Ақшасын төлеп ал»,-дейді? 6. Ақымақ адам шынымен жөнделмей ме? 7. Өлген кісінің басына зәулім күмбездер салған дұрыс па? 8. Дәулетті адам дегенді қалай түсінесіңдер? Сұрақтар Әбунасыр Әл-Фараби кім? Ол ғылымның қандай салаларымен айналысты? Әл-Фарабидің қандай еңбектері бар? Оның өлеңдерінде қандай ойлар айтылады? Иасауи шығармаларынан өз өмірлеріңе пайдалы нәрсені таптыңдар ма? Жүсіп Баласағұн туралы не білеміз? Оның шығармасы не деп аталады? «Құтты білік» кітабында не айтылған? Қандай тәрбиелік мәні бар? Махмұт Қашқари кім? Қандай еңбектері бар? Ахмет Иасауи өмірі туралы не білесіңдер? Иасауи нені жырлады? Нені насихаттады? Қашқари жинаған мақал-мәтелдерді жатқа айт. Олардың ішінді қазіргі тілімізде кездесетіні бар ма? Алтын Орда мемлекетінің көрнекті өкілдері кімдер? Олардың қандай шығармаларын білеміз? Рабғузидің «Қиса сул-әнбиа» кітабы не туралы? Сәйф Сараи өмірі туралы не білдік? Сәйф Саридың «Түркіше Гүлстан» кітабын кімнен аударды. Арабша атауы қандай? Сараидың өз туындысы не деп аталады. Онда не жазылған? Ондағы әңгімелер ұнады ма? Несімен ұнады? Қандай әсер алдық? 1-топ: С.Сараи өмірі туралы мәлімет жинау.2-топ: «Түркіше Гүлстан» кітабындағы басқа да әңгімелерді тауып оқып, мазмұнын ашу.3-топ: Түркі әдебиет өкілдерін терең зерттеу.4-топ: «Ұлылармен үндестік» тақырыбында шығарма жазу.