Тема «Н?рс? ул балыклар?»
Татарстан Респупликасы Биектау муниципаль районы Коркачык гомуми башлангыч белем бир_ м‰кт‰бе
2 нче сыйныфта ‰йл‰н‰-тир‰ д™нья д‰ресе.
Тема:Н‰рс‰ ул балыклар?
Эшл‰де:Беренче категорияле башлангыч сыйныфлар укытучысы Сагдеева З™лфия Р™ст‰м кызы.
Тема: Н‰рс‰ ул балыклар?
Максат: БалыкларныS билгел‰ре h‰м т™рл‰ре бел‰н таныштыру.
Бурычлар:
- балыкларныS г‰_д‰ т™зелешен бел_; аларныS тышкы кыяф‰тл‰ре h‰м яш‰_ урыннары буенча танып бел_.
- укучыларныS танып бел_ активлыгын _стер_; билгел‰м‰л‰рне аSлата h‰м н‰тиG‰ ясый бел_.
- табигатьк‰ сак караш т‰рбиял‰_.
Жиhазлау:
- балык р‰семн‰ре (G‰ен балык, камбала, шыртлака,чуртан, акула).
- з‰Sг‰р h‰м яшел т™ст‰ге т_г‰р‰кл‰р.
Материал:
Д‰реслек «€йл‰н‰-тир‰безд‰ге д™нья» А.А. Плешаков, Казан. «М‰гариф» н‰шрияте 2007 ел.
«€йл‰н‰-тир‰безд‰ге д™нья» эш д‰фт‰ре . А.А. Плешаков, Москва «Просвещение» 2010 ел.
Атлас ачыклагыч «Fирд‰н к_кк‰ кад‰р» А.А. Плешаков, Москва «Просвещение» 2010 ел.
План.
I. Оештыру ™леше.
Укучылар бел‰н ис‰нл‰ш_, к‰ефл‰рен сорау. Д‰реск‰ ‰зерлекне барлау.
II. Узган д‰ресне иск‰ т™шеру.
Укучылар б™G‰кл‰р турында белг‰н кызыклы м‰гъл_матларны с™йлил‰р.
III. Белемн‰рне актуальл‰штеру.
- Балалар, эн‰ карагы к_л ™стенд‰ озак кына очып й™рг‰н, ‰ моны Кырмыска малае Сораучык к_з‰теп торган. АSа бик кызык тоелган: «Кемне к_з‰т‰ ик‰н бу эн‰ карагы?»- дип, уйлаган ул. Бу сорауга Gавапны Зир‰к ташбака табышмак бел‰н Gавап биргэн. ТыSлагыз ‰ле:
Fирд‰ й™рми,
З‰Sг‰р к_кк‰ карап
Йолдызлар да санамый,
Кешел‰рне д‰ белми.
(Балык).
-Н‰рс‰ соS ул балыклар? (Парларда киS‰шл‰ш‰л‰р. ^з Gавапларын ‰йт‰л‰р).
-Алалар кайларда яш‰рг‰ м™мкин? (елгада, к_лд‰, диSгезд‰, океанда)
- Суда алар ничек х‰р‰к‰тл‰н‰л‰р? (й™згечл‰ре h‰м койрыклары бел‰н)
- € ничек сулыйлар? (сангаклары бел‰н)
IV. ЯSа материалны ™йр‰н_.
Р‰сем буенча балыкныS тышкы т™зелешен карау.(Д‰реслекнеS 23е бите). (Парларда эшл‰_. Бер укучы т™зелешен ‰йтеп тора, икенчесе аны к_рс‰т‰. Аннан соS рольл‰рне алышыналар).
-Бу балык ничек атала? (Кызылканат).
- Нинди билгел‰рен‰ карап белдегез? (БалыкларныS й™згечл‰ре кызыл т™ст‰, алар каурыйга охшаган)
- БалыкларныS т‰нн‰ре н‰рс‰ бел‰н капланган? (Т‰нк‰л‰р бел‰н).
- €йд‰гез н‰тиG‰ ясыйк, н‰рс‰ ул балыклар? (Т‰нн‰ре т‰нк‰ бел‰н капланган су хайваннары балыклар дип атала. ^з н‰тиG‰л‰рен д‰реслект‰ге н‰тиG‰ бел‰н чагыштыралар).
Балыклар турында кыскача м‰гъл_мат бир_.
- К_п кен‰ балыклар бик яхшы к_р‰л‰р, л‰кин аларныS к_з кабаклары юк. Су балыкларныS к_зл‰рен дымландырып h‰м чистартып тора. Балыклар иск‰ д‰ бик сизгер. Алар борын тишекл‰ре бел‰н ис сиз‰л‰р, л‰кин суламыйлар. Балыклар койрыклары бел‰н х‰р‰к‰т ит‰л‰р, ‰ й™згечл‰ре ярд‰менд‰ борылалар.
Балыкларга да кешел‰рг‰ кебек суларга кислород кир‰к. Суны йоткан вакытта су саSгаклар аркылы _т‰. СаSгаклар судан кислородны булеп алалар да, сунны кире чыгаралар.
К_п кенэ‰балыклар икра ч‰ч‰л‰р, шулай итеп _рчил‰р. Кайберл‰ре _зл‰рен‰ яш‰_ урыны т™зил‰р.
ИS зур балыклар дип – гигант акулалар санала. АларныS озынлыклары 16-18 метрга Gит‰. € иS кечкен‰ балык Филиппин утраулары буенда яши. Ул – _гез-Пандака дип атала.
Физкульминутка.
V. Д‰ресне ныгыту.
Д‰реслек буенча эш.
-Д‰реслекнеS 22-23нче битт‰ге р‰семн‰рне игътибар бел‰н карагыз ‰ле. Р‰ссам ни ™чен балыкларны ике т™кемг‰ б_лде ик‰н? (Парларда киS‰шл‰ш‰л‰р. Fавап: елгада h‰м диSгезд‰ яшил‰р).
- Ни ™чен сул яктагылары елга балыклары? (Елгада яш‰гэн ™чен)
- Кайсылары диSгез балыклары дип атала? (ДиSгездэ яш‰г‰нн‰ре)
- ^зегез нинди елга h‰м диSгез балыклары бел‰сез?
- € х‰зер h‰р балыкныS _з ™е диг‰н уен уйнап алырбыз. Мин табышмаклар ‰йт‰м, табшмакларныS Gавапларын т_г‰р‰кл‰р бел‰н билгелибез. €г‰р елга балыклары ик‰н – яшел туг‰р‰кл‰рне д‰реслекнеS сул яктагы битен‰, ‰г‰р диSгез балыклары ик‰н – з‰Sг‰р т_г‰р‰кл‰рне уS якка куябыз.
1. Тын су т™бенд‰
Ята мыеклы б_р‰н‰. (F‰ен)
2. Зур коймак
Ята суныS т™бенд‰. (Камбала)
3. Яши су т™бенд‰
Сугыш чукмары,
Сыртында с™якл‰ре
Чуртан да йотмас аны. (Шыртлака)
4. Койрыгын болгый,
Тешл‰ре _ткен,
Л‰кин эрми. (Чуртан).
5. Тир‰нд‰ яшим мин,
Бик оста й™з‰м.
Тешл‰рем _ткен,
ДиSгезнеS зур балыгы мин. (Акула).
Елга h‰м диSгез балыкларын санап чыгу.
VI. Д‰фт‰рл‰рд‰ эш.
Укучылар эш д‰фт‰рл‰рендэ‰ балыкларны силуэтлары буенча таныйлар. (Парларда эш. Балык р‰семе ясыйлар).
VII. Рефлексив б‰ял‰_.
- ^зегез ™чен нинди яSалыклар алдыгыз?
- Нинди н‰тиG‰л‰рг‰ килдек?
-^зегезг‰ гомуми б‰я бирегез.
Йомгаклау.
15