Д?ниетану саба?ынан презентация Жер-шар т?різді дене. Глобус — жерді? д?л ?лгісі 4 сынып
4-сыныпДүниетану“Жер-шар тәрізді дене. Глобус – жердің дәл үлгісі” Жакупова Ажар Ерболатовна Үй тапсырмасы I топ. Күн жүйесі деген не? Күннің басқа жұлдыздарға ұқсастығы неде?II топ. Күн бетіндегі және қойнауындағы температура қандай?III топ. Жер бетіндегі тіршілік үшін Күннің қандай маңызы бар?IV топ. Күн қуаты қалай пайдаланылады? Ой қозғау Ой қозғау 1.а) Жер пішіні қандай?Жауабы: __________________________________________.б) Шардың үстінде тұрғанымызды неге байқамаймыз? Жауабы: ____________________________________________2.Жердің шар тәрізді дене екендігінің қандай дәлелдері бар?Жауабы: _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. Жердің дәл үлгісі не? Жауабы: _____________________________4.Жер шарында неше мұхит бар? Жауабы: ___________________________ Сұрақтарға жауап бер: Жер-шар тәрізді дене. Жер- өте үлкен көкжиек сызығы арқылы, жердің дөңестігіне, ай тұтылғанда оны қалқалаған жер көлеңкесі арқылы дәлелдеп космостан түсірілген суреттер. Глобус төрт мұхит. 1 .Жер _______ тәрізді дене. Жерде ____________ бар.а) Жерге ең жақын орналасқан _________.2.Жердің шар тәрізді екендігінің дәлелдері:а) Көкжиек ___________пішінді,сонымен қатар бақылаушы адам биікке көтерілген сайын көкжиек сызығы _____________ береді.ә) Таулы жерде күннің ____________ мен ___________.б) Теңіз жағасында алыстап бара жатқан кеменің ________________ кетуі.в) Ғарышкерлердің ғарыштан түсірген __________________3. Глобус –жердің дәл _________ Онымен түрлі тәжірибелер ____________. Глобуста жер шары ондаған млн есе ______________ алынады.Жердің ______________ айналуы және күнді айнала қозғалуы.Глобустағы көгілдір түс- ___________ мен теңіздер, басқа түс-__________ Жаңа сабақ шар тіршілік күн. дөңгелек алыстай шығуы батуы. көрінбей суреттері. үлгісі. жасалады. кішірейтіліп өз білігінен мұхиттар құрлықтар. 1519-1522 жылдар аралығында Жер шарын айналу саяхатын жасаған португалдық теңізші Фернан Магелпан тұңғыш рет Жердің пішіні шар тәріздес екендігін дәлдеген. Жердің ғарыштан көрінісі Жердің барынша кішірейтіліп жасалган дәл үлгісі глобус 1.Жер өз білігінен айналады. Себебі: ___________________.2. Жердің үштен екі бөлігін су алып жатыр, себебі:жер шарында төрт мұхит бар. ________________________________________________________________________________3.Антарктиадада адам қоныстанбаған.Себебі:_____________________________________________ Теориялық білім күн мен түн ауысады. (Тынық, Атлант, Үнді және Солтүстік мұзды мұхит) Оны түгелдей дерлік мұз басып жатыр. Жер Глобус Венн диаграммасы: Жердің дәл үлгісі.Өз білігінен айналады. Шар тәрізді Жер-планета.Күнді айналып қозғалады. Жершары Жер туралы білігіңді жинақта Мұхиттар Құрлықтар «Жинақтау» Еуразия Африка Аустралия Солтүстік Америка Оңтүстік Америка Антарктида Тынық Атлант Үнді Солтүстік мұзды мұхит ____________ –жердің дәл үлгісі_________ -дөңгелек, шар тәрізді дене.______________-жер бетіндегі су.______________ -жан -жағынан мұхиттар мен қоршалған құрлықтың ірі бөліктері. анықтамаларын табу. Глобус Жер Мұхиттар Материк Практикасы «Қолдану» Жер шарындағы түсті бояулар Көгілдір түс Сарғыш түс ТынықАтлантҮндіСолтүстік мұзды мұхит ЕуразияАфрикаАустралияСолтүстік АмерикаОңтүстік АмерикаАнтарктида Менің ойымша: __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Дәптермен жұмыс Жерде тіршілік бар.Сен қалай ойлайсың, басқа ғаламшарда тіршілік болуы мүмкін бе? 1.Жер қандай дене? Жауабы: ____________________________________ 2.Жерге жақын орналасқан не? Жауабы: __________________________________3.Глобус не үшін керек? Жауабы:__________________________________4.Жер шарында неше мұхит бар? Жауабы: __________________________________ Шар тәрізді дене Күн. Тәжірибе жасау үшін. Жер шарында төрт мұхит бар. ІІІ-кезең. Деңгейлік тапсырмаларды біртіндеп орындап, балл жинаңдар: І деңгей (5 балл) Шер шарындағы, материктерді жер көлемі бойынша ата!___________________________________________________________________________________________________________________________ «Кім бірінші.....кім соңы?» Евразия, Африка, Солтүстік Америка, Оңтүстік Америка, Австралия, Антарктида. 1.Жерді неліктен шар тәрізді дейді?Себебі:2.Антарктида неліктен адам қоныстанбаған? Себебі: Көкжиек дөңгелек пішінді,таулы жерде күннің шығуы мен батуы кезінде күн сәулесінің шығарда таудың басын шалуы, батарда ұзақ уақыт жарық қылуы. Мұзқұрсанған материк ІІ деңгей (5 балл+4 балл = 9 балл) Шар тәрізді күнді айнала қозғалады. Күн жүйесіне жататын аспан денелері Балқыған ыстық газды бізге ең жақын орналасқан жұлдыз. Венн диаграммасыЖер Күн 1. __________________________- ең үлкен2. __________________- Тынық мұхитынан 2 есе кіші3._________________- ең жылы4. __________________________–ең шағын, тайыз, суық Ең, ең, ең..... мұхиттар: Тынық мұхиты- Атлант мұхиты- Үнді мұхиты Солтүстік мұзды мұхит 1.Жердің шар тәрізді екендігін анықтайтын сызық2.Жерге ең жақын орналасқан жұлдыз3.Жер шарының төрттен үш бөлігін алып жатқан сулар4.Жердің дәл үлгісі. 5.Жер шарындағы мұз құрсанған материк. Қорытынды Сөзжұмбақ к ө ж и к е к к ү н м ұ и т х г л б у о с А н а р т к т д а и ІІІ-деңгей.(5балл+4балл+3балл=12балл) 1. Жерге жақын жұлдызА) Уран Б)Юпитер В)Күн Д) Сатурн2 . Күн мен Жердің ара қашықтығыА) 150 000 000 Б) 15 000 000 В)1 000 000 Д)1,5 000 0003. Күннің көлденең өлшем бірлігіА)140 000 000 Б)14 000 000 В)1 40 000 Д)1 400 0004. Күннің беткі қабығының қызуыА) 6 000є Б) 60 000є В) 600 000є Д) 600є5 . Ғарышқа жол қай жылы ашылды?А)1954 ж Б)1957ж В)1959ж Д)1953ж6 . Қай айда «Ғарышкерлер күні» аталып өтеді?А)12наурыз Б)12ақпан В)12мамыр Д)12сәуір7. Біздің мемлектіміз қай материкте орналасқан?А) Оңтүстік Америка Б) Еуразия В)Аустралия Д)Антарктида8.Жер шарында неше мұхит бар?А)4мұхит Б)6мұхит В)2мұхит Д )8мұхит9. Мұз құрсанған материкА)Африка Б) Оңтүстік Америка В) Антарктида Д) Еуразия10. Ең үлкен мұхитА) Солтүстік Мұзды Б) Тынық В) Атлант Д) Үнді Тест Кілті 1 В2 А3 Д4 А5 Б6 Д7 Б8 А9 В10 В БАҒАЛАУ0 - 51,2 - 43,4 - 3 Жер-тіршілік иесі. Қалай ойлайсың,басқа ғаламшарда тіршілік бар болса, жердегі мекеніңді тастап кетер ме едің?Түсіндір ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________ Бағалау. Үйге тапсырма 1. Мәтінді мазмұндау.2. «Жерді» әр түрлі апаттардан қоғау ға сурет саламыз.3. «Жер - Ана» тақырыбында шығарма жазып келу.