Ата-аналар ?ыелышы ?чен доклад Конкурентлыкка с?л?тле ш?хес т?рбиялик.

ДОКЛАД
”Конкурентлыкка с‰л‰тле ш‰хес т‰рбиялик”

Базар икътисадыныS б_генге тал‰пл‰ре k‰м м‰гъл_м‰ти G‰мгыятьнеS тиз темплар бел‰н формалашуы м‰гариф системасы алдына яшь буынга белем бир_ максатын k‰м бурычларын , форма k‰м эчт‰леген тамырыннан _зг‰рт_ м‰сь‰л‰сен куйды.Россия педагоглары , заман тал‰пл‰рен иск‰ алып , беренче м‰рт‰б‰ буларак , укучы ш‰хесе _сешен- белем бир_неS м‰гън‰се k‰м максаты , ‰ аларныS активлыгын стимуллаштыруны м‰гариф с‰яс‰тенеS стратегик бурычы диг‰н фикерг‰ килдел‰р. Яшь буынны тормышка ‰зерл‰_,аSа сыйфатлы белем k‰м т‰рбия бир_-д‰_л‰тнеS м‰кт‰пл‰р алдына куйган иS м™kим бурычы ул.
Башлангыч м‰кт‰п , укучыларны урта k‰м югары сыйныфларда уSышлы укырга ‰зерл‰_ бел‰н берг‰ , аларны заман шартларына яраклашкан камил ш‰хес итеп т‰рбиял‰рг‰ д‰ тиеш.Б_генге гомуми урта белем бир_д‰ укучыларны билгеле к_л‰мд‰ белем бел‰н коралландыру гына т_гел , аларны н‰тиG‰ле эшч‰нлеккк‰ с‰л‰тле ш‰хесл‰р итеп т‰рбиял‰_г‰ к_ч_ т™п максат булып тора. Бу уSайдан РФ М‰гариф k‰м ф‰н министрлыгы тарафыннан гомуми белем бир_неS яSа д‰_л‰т стандартлары ‰зерл‰нде.
Икенче буын стандартларныS нигезен яSа т™р м™н‰с‰б‰тл‰р т‰шкил ит‰:б_ген укучыныS билгеле бер белем д‰р‰G‰сен‰ ия булуын д‰_л‰т кен‰ т_гел , ‰ б‰лки укучы,аныS ‰ти-‰нисе д‰ д‰_л‰тт‰н билгеле бер к_л‰мд‰ сыйфатлы белем бир_не тал‰п ит_ хокукына ия.
€ башлангыч м‰кт‰п ™чен т™зелг‰н яSа стандартларныS т™п характеристикасына игътибар итс‰к , т_б‰нд‰гел‰рне к_рербез.Ф‰нне укыту н‰тиG‰л‰рен‰ k‰м илебез м‰гарифен‰ хас булган гомуми югары белем д‰р‰G‰сен саклауга юн‰лтелг‰н беренче буын стандартларыннан аермалы буларак , икенче буын стандартлары ш‰хес _сешен т‰эмин ит_ , укытуга _з эшеSне т™пт‰н белеп якын кил_ бурычын куя.Башкача ‰йтк‰нд‰,м‰гариф системасы баланы белемле ит_ хакында гына т_гел , аSа к_некм‰л‰р бир_,аны эшк‰ ™йр‰т_ турында да кайгырта.
Х‰зерге заман м‰кт‰бенеS т™п бурычы булып-k‰р укучыныS с‰л‰тен ачу , югары технологияле ,конкурентлыкка с‰л‰тле ш‰хес т‰рбиял‰_ тора . Илебез икътисады конкурентлыкка с‰л‰тле булсын ™чен , анда эшл‰_че k‰ркем конкурентлыкка с‰л‰тле булырга тиеш.Б_генге укучылар , ирт‰г‰ илебезнеS байлыгын , ку‰тен арттыручы эшчел‰р ик‰нен ист‰н чыгармаска кир‰к.
Конкурентлыкка с‰л‰тле булу-ул кешенеS бер сыйфаты дип уйлау ялгыш фикер.Конкурентлыкка с‰л‰тле ш‰хес –интеграль сыйфатларга ия булу диг‰н с_з.Конкурентлылык диг‰нд‰ без т_б‰нд‰гел‰рне к_з алдында тотарга тиеш
* югары д‰р‰G‰д‰ге эшч‰нлек
* эшнеS сыйфатлы н‰тиG‰сен‰ омтылу
* хезм‰тк‰ иGади якын кил_,_збелемне к_т‰р_г‰ омтылу
* _з вакытында ситуацияд‰н чыгу ™чен д™рес юл сайлаудан курыкмау,коммуникабельлек,уртак тел таба бел_,хезм‰тт‰шлек ит‰ бел_,яSа эшк‰ тиз Gайлашу,_з белемеSне к_т‰р_,_зеSне к_рс‰т‰ бел_ .
€г‰р укучы шушы сыйфатларга ия булса,ул алдагы тормышында да аларны _стер_,камилл‰штер_ ™стенд‰ эшл‰яч‰к.М‰кт‰п укучыны белемнеS т‰мен тоярга,белем алырга омтылу,шул ук вакытта белемне _злегеSн‰н табу ,булган белемн‰н д™рес файдалана белерг‰ ™йр‰терг‰ тиеш. Укучы м‰кт‰пт‰ _к _з ™стенд‰ эшли бел_че ,сыйфатлы белемг‰ омтылучы ш‰хес булып формалашырга тиеш.М‰кт‰пт‰н _к инде укучы _з ипт‰шл‰ренеS х™рм‰тен сиз‰рг‰ , укуда , спортта , тормышта югары _рл‰рг‰ омтылырга; яхшы эшк‰ урнашу тел‰ге бел‰н янарга; яхшы уку йортына кереп белем алырга омтылырга ; _зенеS кимчелекле якларын к_реп ,аларны бетер_ ™стенд‰ эшл‰рг‰ ; _зенеS н‰рс‰г‰ с‰л‰тле ик‰нен белеп , аны _стер_ ™стенд‰ эшл‰рг‰ тиеш.М‰кт‰п х‰зерге заманга яраклы кешел‰р т‰рбиялим ди ик‰н , ул шушы сыйфатлар булдыру ™стенд‰ эшл‰рг‰ тиеш.Бу - заман тал‰бе.
ЯSа стандартларныS т™п м‰гън‰сен мин н‰къ мен‰ конкурентлыкка с‰л‰тле ш‰хес т‰рбиял‰_д‰ к_р‰м.Укучыга бирелг‰н k‰р сорау, k‰р бирем , k‰р куелган тал‰п алдан уйланылып , ахыргы н‰тиG‰сен к_з алдында тотып бирелерг‰ тиеш.Укытучы ахыргы н‰тиG‰г‰ эшли белерг‰ тиеш дип ‰йтс‰к т‰ д™рес булыр.Укучы турында да шулай дип ‰йтерг‰ м™мкин.Алган белем ,т‰рбия аSа ни ™чен , кайчан , ничек кир‰к булганын ул аSлап барса гына алга таба прогресс булыр.
Конкурентлыкка с‰л‰тле ш‰хес т‰рбиял‰_ укучы k‰м укытучы арасында бара торган k‰р д‰рес , k‰р т‰рбия чарасында, k‰р аралашу моментында чагылыш табарга тиеш.Бу эшт‰ т™п моментлар дип мин т_б‰нд‰гел‰рне саныйм-
м‰кт‰пл‰рне м‰гъл_матл‰штер_
™злексез педагогик белем,с‰л‰тле белгечл‰р ‰зерл‰_
профильле укыту
с‰л‰тле балаларны ачыклау,алар бел‰н н‰тиG‰ле эшл‰_
укучыларны эзл‰н_-тикшерен_ эшен‰ G‰леп ит_
Х‰зер шуларныS берсен‰ аерым тукталып _т‰сем кил‰.Ул укучыларны эзл‰н_-тикшерен_ эшен‰ G‰леп ит_.Укучыларны бу эшк‰ G‰леп ит_ проектлар методыныS т™п идеясе булып тора.Кече яшьт‰ге балалар инде табигать‰н _к тикшер_-эзл‰н_г‰ хирыс булалар. К_з‰тк‰негез бардыр , ™р-яSа уенчык машина баланы эченд‰ н‰рс‰, яки кем бар ик‰н диг‰н сорауга Gавап табасы кил_ бел‰н кызыксындыра.Ул аны с_т‰,Gыя , _зенеS соравына берникад‰р Gавап алганнан соS ул уенчык инде аSа кызыклы да булмаска м™мкин.
Проект методыныS т™п максаты – соSгы н‰тиG‰. Проектта укуда т™рлеч‰ ™лгерг‰н укучылар да катнаша ала.Проект ™стенд‰ эшл‰_ н‰тиG‰сенд‰ ул нинди д‰ булса уSышка иреш_,белем туплап кына калмый , ‰ _з к™чен‰ ышану, коллективта эшл‰_ к_некм‰л‰ре булдыруга , _зенеS н‰рс‰г‰ булса да иреш‰ алуына да ышаныч туплый.
ЭшнеS уSышлы килеп чыгуы аныS д™рес оештырылуына б‰йле.Монда укытучы, укучы k‰м ата-ана хезм‰тт‰шлеге бик ‰k‰миятле.Укытучы бу очракта киS‰шче , юн‰леш бир_че k‰м т™з‰тм‰л‰р керт_че , ‰ иS м™kиме – рухландыручы,илkам ™ст‰_че.Укучы идеяне тормышка ашыручы булса, ‰ ата-ана аSа кир‰кле м‰гъл_м‰тны табарга ярд‰м ит_че , кайчакта идеял‰рне тулыландыручы ролен д‰ _ти.Проект эшен‰ ата-аналарны да G‰леп ит_ бик отышлы: ата-ана бала тормышында актив катнаша башлый.АларныS уртак иGади кызыксынулары гад‰ти к™нд‰лек аралашу кысаларына гына сыймый башлый.
Эш барышында укытучы балаларга киS‰шл‰р бир‰, м‰гъл_мат Gыярга, т‰Gриб‰ _тк‰рерг‰ ™йр‰т_ максатыннан консультациял‰р _тк‰р‰.
Укучы м‰кт‰пк‰ беренче адымнарын ясаган вакытта ук,аны проект эшч‰нлеген‰ ‰зерл‰рг‰ кир‰к.Акыл _сешен _стер_,_зенеS эшен‰ ,шул вакытта башкалар эшен‰ б‰я бир_,ипт‰шл‰ре бел‰н килешеп эшл‰_г‰ ™йр‰н_,тавышыSны к™йли бел_,сорау куя бел_,_зеSнеS фикереSне яклый бел_ k‰м башкалар фикерен тыSлый бел_ кебек сыйфатлар проект ™стенд‰ эшл‰г‰нд‰ кир‰к була.”Син ничек уйлыйсыS?,”^зеSнеS фикереS бел‰н уртаклаш”, “FавабыSны д‰лилл‰п к_рс‰т”, “Ипт‰шеS‰ сорау бир“,”Ипт‰шеS бел‰н фикерл‰ш “, “Сорауга Gавап ‰зер뉔 кебек сораулар укытучы тарафыннан укучыга еш бирел‰ .
j‰р баланы белемле ит_ бел‰н берр‰тт‰н,с‰л‰тл‰рен ачу ™стенд‰ д‰ актив эшл‰рг‰ кир‰к. Бу юн‰лешт‰ эшл‰_ х‰зерге к™н тал‰пл‰рен‰ Gавап бир‰. jичшиксез , х‰зерге заман м‰кт‰бенеS т™п бурычы булып – k‰р укучыныS с‰л‰тен ачу, югары технологияле, конкурентлыкка с‰л‰тле ш‰хес т‰рбиял‰_ безнеS k‰рберебезнеS т™п бурычы булып тора.Ч™нки моны илебез икътисады тал‰п ит‰.









13PAGE 15


13PAGE 14115




15