Документ по казахский литература на тему Наурыз тойы (4 класс)

Әдебиеттік оқу 4 сынып
Сабақтың тақырыбы: Наурыз тойы
(«Қош келдің, Наурыз! Міржақып Дулатов, «Наурыз». ӨтепбергенАқыпбекұлы)
Сабақтың мақсаты:
Өлең мен мәтін мазмұнын байланыстыра түсінуге, ұлттық мерекеміз - Наурыз туралы түсініктерінің кеңеюіне мүмкіндік беру.
Әдеби-теориялық талдаулар, тіл дамыту, сөздік қорларын байыту, өздік жэне шығармашылық жұмыстар еркіндігіне мүмкіндік жасау.
Халқымыздың бойындағы ұлттық түр мен мазмұн байлығына арқылы жақсылық пен әдемілікті түсінуге ұмтылдыру.
Типі: аралас
Әдісі: сұрақ –жауап, ой бөлісу, топтастыру, әңгімелеу,
Сабактың көрнекілігі: слайдтар, қосымша материалдар, плакат, маркер, тақта.
Сабактың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі. Төмендегі өлеңді кезекпен санау арқылы сыныпты топқа бөліп алу:
Ей, балалар, балалар!
Бірің - шекер, бірің бал,
Бірің қайың, бірің тал,
Жас кезіңде ойнап қал.
«Шекер», «бал», «қайың» топтарына бөлу.

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Наурыз тойы» . Бұл мейрамның тарихын айтатын болсақ. Наурыз - көне мейрам. 3000 1920-1925 жылдары кеңес Одағының үкіметі бұл мейрамды «ескі» деп тоқтатты. 1988 жылдан бастап бұл мейрам кайта тойланып келеді. 2010 жылы 10 мамырдан бастап Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясының 64-қарарына сәйкес 21-наурыз «Халықаралық Наурыз күні» деп аталып келеді.
Дәстүрлі қазақ қоғамына Ұлыс күні жыл басы деп саналған. Ызғарлы қыстың кетіп, жаздың келетіндігіне барлық адамдар қуанатын. Мифологиялық түсінігі бойынша 21 наурыз түні Қыдыр ата аралаған. Ер адамдар қос қолдасып, төс қағыстырады, әйелдер құшақтасып, бір біріне жақсы тілектер айтады. Қане, сендер де орындарыңнан тұрып, осы дәстүрді орындап көріңдерші.
1-сұрақ Сендер наурыз тойын тойлауына байланысты қандай салт-дәстүр, әдеп-ғұрып, ырымдар білесіңдер?
«Бұл түні ауыл бойжеткендері өздері ұнатқан жігіттерге арнап соғымның соңғы етін уызға салып пісіріп, «ұйқыашар» деп аталатын ерекше дәм дайындайды. Ал жігіттер болса қыздардың қол ақысының қарымтасына айна, тарақ, иіссудан тұратын «селт еткізер», «дір еткізер» деп аталатын сыйлықтарын ұсынады. Бұл дәстүрлі сйлықтағы айна- пәктік пен жастықтың, тарақ – әдемілік пен сұлулықтың, иіссу – бүршігін жаңа жарған жауқазындай құлпырудың, жайнай түсудің белгісі»
Мағынаны тану.
Наурыз парсы тілінен аударғанда «жаңа жыл» мағынаны білдіреді
«Бал» тобына осы күні қандай ойындар ойнайтын?
«Шекер» тобына осы күні қандай тағамдар әзірлейтін?
«Қайың» тобына адамдар көктемге неге қуанады, себебі неде? (көктем белгілерін айтып беріңдер?)
Оларға уақыт беріледі, мұғалім жауаптарын толықтырады.
Ер адам өмірінде үш нәрсе жасау керек деген : қыз өсіру, ағаш отырғызу
Үй жұмысын тексеру: «Ағаш ек»
«Бал» тобына ағаштың барлық пайдасын айтып беріңдер
«Шекер» тобына ағашқа байланысты ғұлама, ғалымдардың сөзін айтып, мағынасын ашып беріңдер.
«Қайың» тобына адамдар осы тақырыпқа қатысты мақал- мәтел, немесе оқыған әңгімелерді еске түсіріп, айтып беріңдер.
Оқулықпен жұмыс: «Қош келдің, Наурыз!» мәтінінің авторымен таныстыру.
Мәтінмен танысу (1,2-абзацын оку);

Іштей оқу.
Мәтіндегі мерекеге байланысты өздері үшін болған деректерді «түртіп алу».
Осы 2 абзац бойынша жоспар кұру.
Оқушылардың тапсырманы орындауын тексеру. Жұмысты қорытындылау.
Мәтінді ары қарай осы ізбен оқу.
Сергіту сәті
Наурыз туралы акындар да неше түрлі өлең жазғанын білесіңдер.Өлеңде де біз білмеген жайттар бар болар. Наурыздың әдемілігін ақын көзіқалай көргенін байқайық.
Ө.Акыпбекүлының «Наурыз» өлеңін іштей оқып, мазмұнын түсіну. Оқушылардан әсерлі, мәнерлі оқуын сүрау.
-Өлеңді қандай дауыс ырғағымен, қандай интонациялық кідірістермен оқу керек деп ойлайсыңдар? Егер акырын, бәсең дауыспен оқысаңдар, өлеңнің мазмұнындағы негізгі ой қалай сезілер еді?
«Түртіп алу» стратегиясы бойынша өлеңдегі көктемгі табиғат өзгерісін, Наурыз мерекесінің ерекшелігін қандай сөз тіркестері арқылы бергеніне белгі қойып, дәптерге жазып алу. Балалар, адам өмірі неліктен табиғатқа бағынышты?
Қазақ халқы бұрынғы заманда малсыз өмір сүре алмаған. Ал қазіргі заманда малсыз өмір сүруге болар ма еді?
Наурызда неліктен «шаруаның бір малы екеу болады»?
Балалар, бір мереке туралы өлең және мәтін оқыдық. Өлеңде оқиға бар ма? Дәлелдеу.
Сонымен, Наурыз қандай мейрамға жатады:
а)дін мейрамыә) ұлт мейрамыб)мемлекет мейрамы
в) дүниежүзілік мейрам. Дәлелдеу.
-Балалар, «Наурыз мерекесі - еңбек мерекесі» деп аталуы неліктен? Сабақ басында оқылған Наурызтал туралы өлеңмен байланыстыру.
Сабақты корытындылау.
Ойтолғау.
Балалар, бүгін сабақта не үйрендіндер?
Оқыған мэтін мен өлеңнің қайсысында мерекелік көңіл күй басым?
М. Дулатовтың жазғанын мәтіннің қай түріне жатқызуға болады? (Қазақ тілімен байланыстыру).
Мұғалім таңдауына тапсырмалар:
«Бал» тобына сендер де сабақты мерекелік нотада аяқтау үшін, Наурыз мерекесіне арнап, 4 жолды өлең құрастырып жазыңдар.
«Шекер» тобына Наурыз мерекесінің белгісі болатын табиғаттың кішкене ғана бір бөлшегін бейнелеп, сурет арқылы білдіру (мерекелік әмблеманы ойлап табу).
«Қайың» тобына адамдарға наурыз мерекесіне байланысты құттықтау сөзін жазу.
Наурыз туралы тамаша ән тыңдау.
Бағалау Үйге тапсырма: тарауды қайталауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар жауап табу.
Тақырыбы: Қош бол, бастауыш!
Мақсаты: білімнің сара жолы мектептен басталатнын, білімнің кең дүниеде өмірге есік ашатынын сезіндіру. Оқуға, білімді болуға шақыру. Бастауыш сыныбымен, білімнің алғаш есігін ашқан ұстаздарымен қоштастыра отырып, сәт сапар тілеу. Білім ордасы мектепті, ұстаздарын құрметтеп, еңбектерін бағалай білуге, ата-анасының, Отанының адал ұл-қызы болуға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: қанатты сөздер, шарлар, слайдтар, бейнебаян
Кіріспе сөз: Құрметті ата-аналар, ұстаздар, оқушылар. Сіздер «Қош бол, бастауыш» тойына жиналып отырсыздар. Қадамдарыңыз құтты болсын! Балалар осыдан төрт жыл бұрын мектеп табалдырығын жүрексіне аттаған кішкене балдырған еді. Енді ойлары да, бойлары да өсті, бастауышты білім алып аяқтап, орта буынға өткелі тұр. Талаптарыңа нұр жаусын деп мерекемізді бастауға рұқсат етіңіздер!
Толқимыз, толқып тұрсыз баршаңызда
Мұндай күй болған, сірә, қаншыңызда.
Қол соғып қошеметпен шақырайық
Төртінші « а» сыныбын ортамызға
4 «А» сыныбын тізім бойынша ортаға шақырамын.

Бастауыштың түлектері, қобалжулы жүректері.
Әрқайсың ерекшесің, ұстаздың үрпектері
Инабатты, сымбатты, бір-біріне қымбатты.
Құпиялы, жүмбақты, барлығы да шын мықты.
Наурызбек:
Армысыздар мұғалімдер әз жандар
Білім іздеп, инемен құдық қазғандар
Құшақ жая қарсы аламыз сіздерді,
Ән шырқалып, би де бүгін шырқалар
Көз салып қараңызшы бойымызға,
Ортақ боп бүгін өскен ойымызға.
Қош келіпсіз ұстаздар, ата-аналар
Бастауышпен қоштасу тойымызға.
Жандос:
Мен бүгін бұрынғыдан саналымын,
Қоңырау боп күмбірлейді жаңа күнім
Дәптердің жазылмаған ақ парағы
Ақ көйлек он бір жасар балалығым
Гүлнара:
Өзгеріп жатыр бүгін қала қырым,
Құп алып ағалардың даналығын.
Бет алып бара жатыр болашаққа
Аяулы он бір жасар балалығым.
Ақмарал:
Шаттанамын, мен бүгін шаттанамын,
Ғылым сырын түсіндім, мақтанамын,
Осы сырды үйретіп төрт сыныбым
Түстей болып, міне, бүгін артта қалдың
Екі оқушы арасында диалог;
Иә, бізде бүгін үлкен қуаныш. Себебі , біз есейдік, білім бастауы бастауышпен қоштасқалы тұрмыз.
Сенің мектеп табалдырығын аттаған алғашқы кездерің есіңде ме?
Иә, біз алғаш мектепке келгенде әріптерді танымадық, оларды бірге қосып жаза алмадық. Осының бәрін сосын үйренді
4 сынып оқушыларының алғаш рет мектеп табалдырығын аттаған сәтінен бейнебаян тамашалаңыздар.
Эльнура:
Алтын ұя, алтын бесік мектебім,
Мәңгі есімде анам болып өткенің
Парызыңды өтедің сен білемін
Ал, қарызым саған берер көп менің.
Абылайхан:
Үйреніп алғашқыда әліппені
Әліппе ғылымға жол салып берді
Адамның ой-арманы , мақсаттары,
Оқудың сәулесімен жарық көрді.
Мұғалім: әліппе арқылы әріптердің бәрін таңып, оқи алатын болдық. Ал,балалар, тағы басқа нені үйрендік?
Окушылар кезек-кезекпен;
Ақын-жазушылардың көптеген шығармаларын оқыдық. Ертегілер, жұмбақтар, мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар оқыдық.
Ата-бабаларымыздың өткен тарихын білдік, олардың батырлық, адамгершілік қасиеттерінен үлгі алдық
Дыбыс, әріп, сөйлем, сөз таптары, сөйлем мүшелері туралы оқыдық
Көп таңбалы сандарды оқып, жазуды үйрендік. Көбейту кестесін мен кез келген өлшем бірліктерін жатқа біліеміз
Айналамыздағы қоршаған ортамен, жан-жануармен, өсімдіктермен таныстық
Дәптердің сыртына аты-жөнімізді, сыныбымызды өзіміз жазып, «күнделікті» де өзіміз толтыра алатын болдық
Денсаулық -ол жүруің, ешбір жерің ауырмай.
Басты байлық - денсаулық, деп Жеңіскүл апай үйреткен
Денсаулық ол шыныққан барлық дене мүшесі
Шынықтырып денені, жаттығуларды жасап, мектебіне келеді, міне, үлкен азамат дейді Жанболат ағай үйретеді
Әр іске жауапкершілікпен қарауды үйрендік
Өзімді, өзгелерді, айналамды сыйлауды үйрендік
Табиғаттың көркеюі мен таза болуына өсімдіктер отырғызу , оны күтіп баптау, өсіру қажет екенін білдік
Ән «Бастауышта нені үйретеді»
Әні: Шаинский М.
Сөзі: 4 а сынып оқушылары
Толғанбай:
Бастауышым- балбұлағым,
Алдым сенен балдың дәмін.
Әріп танып, білім алдым
Рахметімді жаудырамын
Асыл:
Жамандықтан сақтандырған,
Жақсы істі мақтан қылған
Білім алған мектебінде,
Билерімен шаттандырған.
Видео «Адамның көркі жақсы іс» (семинар сабақтан үзінді)
ҰСТАЗДЫҢ ОҚУШЫЛАРЫНА БЕРІЛГЕН МІНЕЗДЕМЕСІ
Оқушыдардың орындауында «қоштасу» вальсі
Абзал жан бар биік тұлға, байсалды,
Құшақ жая шәкірттерді қарсы алды,
Бүгінгідей салтанатты шақта бір
Құттықтайды мектеп басшысы баршаңды,- деп сөз кезегін мектеп бпсшысы Жақыпов Ж.Х-на береміз.
Мектеп басшысы 4 сынып оқушыларын бастауыш сынып бітіру дипломымен мараппаттайды.

Хор: Жарастықпен жайнатып өмір көркін,
Гүл бақшада сайрандап өскен еркін.
Шат көңілді, бақытты ел ұланымыз
Келешекте ұлы істі меңгеретін
Мұғалім: Бүгін бізде үлкен мейрам. Бір-біріңе қандай жақсы тілек тілер едіңдер ?
Наурызбек:
Құтты болсын құрбыжан
Алға аттаған қадамың
Білім деп соқсын жүрегің
Жолыңа бестік шашамын
Дильназ:
Есейіпті бүлдіршін
Ғалым болар кім білсін
Болашағы нұр болсын,
Қадамдары гүл болсын
Қыздардың орындауында « Шашу» биі

Ата-аналар кұрметіне
Нағыз әке ақылгөй де асқар жан,
Барлық ұрпақ әкелерден басталған.
Сенсің, әке – ең ақылды, ең шыншыл
Сенсің, әке – ең жақыным, ең шыншыл
Шуақ шашқан қашан да асыл жүрегің,
Жанымдасың, қамқорымсың білемін.

ӘН: «ӘКЕ ТУРАЛЫ ЖЫР»
Бала қыран болып ұшу үшін оны самғатып ұшыратын ата немесе әке керек.
Бала әкеден ақыл, анадан мейірім алады. Әке- отбасының асыраушысы, қамқоршысы, тірегі, ал Ана – отбасының ұйытқысы, жылуы, шуағы.
Ардақты ана, аяулы ана қымбаттым,
Тәтті ұйқыңды бөліп талай түн қаттың.
Өміріме нәр береді ақ сүтін,
Кең құшағың аясындай гүл бақтың.
Мен өзіңмен қайда болсын біргемін,
Махаббатың жүрегімде жүр менің
Күн нұрыңдай жадырай бір күлгенің
Қандай жақсы ортамызда жүргенің.
Ән: «АНА ТУРАЛЫ ЖЫР»
БИ «ЛАТЫН биі»
Гүлсая:
Біз барамыз артта тастап төрт жылды,
Білім алып, байлық жидық көп құнды
Пана болған, дара болған біз үшін
Жанымыздан артық көрдік ұстазды.
Барыс:
Ұстаз болу -жүректің батылдығы
Ұстаз болу –сезімнің батылдығы
Ұстаз болу - мінездің күншуағы,
Ұстаз болу - адамның асылдығы
Оқушылардың өзі шығарған өлеңдері оқылады.
Мұғалімнің тілегі оқушыларына
Тойымызға бүгінгі ақ тілегін арқалап
Келді ата - анамыз. Кезек беріп соларға
Сөзіне құлақ саламыз. (ата-аналардан 1-2 адам сөз сөйлейді)
Ән: «Бастауыштың түлектері»
Әні: А.Қоразбаев
Сөзі: Ж.Иманбаева
БИ «ҚАРАЖОРҒА»
Ұстаздың корытынды сөзімен осы кеш аяқталады

Қорытынды.
Әдебиеттік оқу 4 сынып
Сабақтың тақырыбы: Наурыз тойы
(«Қош келдің, Наурыз! Міржақып Дулатов, «Наурыз». ӨтепбергенАқыпбекұлы)
Сабақтың мақсаты:
Өлең мен мәтін мазмұнын байланыстыра түсінуге, ұлттық мерекеміз - Наурыз туралы түсініктерінің кеңеюіне мүмкіндік беру.
Әдеби-теориялық талдаулар, тіл дамыту, сөздік қорларын байыту, өздік жэне шығармашылық жұмыстар еркіндігіне мүмкіндік жасау.
Халқымыздың бойындағы ұлттық түр мен мазмұн байлығына арқылы жақсылық пен әдемілікті түсінуге ұмтылдыру.
Типі: аралас
Әдісі: сұрақ –жауап, ой бөлісу, топтастыру, әңгімелеу,
Сабактың көрнекілігі: слайдтар, қосымша материалдар, плакат, маркер, тақта.
Сабактың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі. Төмендегі өлеңді кезекпен санау арқылы сыныпты топқа бөліп алу:
Ей, балалар, балалар!
Бірің - шекер, бірің бал,
Бірің қайың, бірің тал,
Жас кезіңде ойнап қал.
«Шекер», «бал», «қайың» топтарына бөлу.

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Наурыз тойы» . Бұл мейрамның тарихын айтатын болсақ. Наурыз - көне мейрам. 3000 1920-1925 жылдары кеңес Одағының үкіметі бұл мейрамды «ескі» деп тоқтатты. 1988 жылдан бастап бұл мейрам кайта тойланып келеді. 2010 жылы 10 мамырдан бастап Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясының 64-қарарына сәйкес 21-наурыз «Халықаралық Наурыз күні» деп аталып келеді.
Дәстүрлі қазақ қоғамына Ұлыс күні жыл басы деп саналған. Ызғарлы қыстың кетіп, жаздың келетіндігіне барлық адамдар қуанатын. Мифологиялық түсінігі бойынша 21 наурыз түні Қыдыр ата аралаған. Ер адамдар қос қолдасып, төс қағыстырады, әйелдер құшақтасып, бір біріне жақсы тілектер айтады. Қане, сендер де орындарыңнан тұрып, осы дәстүрді орындап көріңдерші.
1-сұрақ Сендер наурыз тойын тойлауына байланысты қандай салт-дәстүр, әдеп-ғұрып, ырымдар білесіңдер?
«Бұл түні ауыл бойжеткендері өздері ұнатқан жігіттерге арнап соғымның соңғы етін уызға салып пісіріп, «ұйқыашар» деп аталатын ерекше дәм дайындайды. Ал жігіттер болса қыздардың қол ақысының қарымтасына айна, тарақ, иіссудан тұратын «селт еткізер», «дір еткізер» деп аталатын сыйлықтарын ұсынады. Бұл дәстүрлі сйлықтағы айна- пәктік пен жастықтың, тарақ – әдемілік пен сұлулықтың, иіссу – бүршігін жаңа жарған жауқазындай құлпырудың, жайнай түсудің белгісі»
Мағынаны тану.
Наурыз парсы тілінен аударғанда «жаңа жыл» мағынаны білдіреді
«Бал» тобына осы күні қандай ойындар ойнайтын?
«Шекер» тобына осы күні қандай тағамдар әзірлейтін?
«Қайың» тобына адамдар көктемге неге қуанады, себебі неде? (көктем белгілерін айтып беріңдер?)
Оларға уақыт беріледі, мұғалім жауаптарын толықтырады.
Ер адам өмірінде үш нәрсе жасау керек деген : қыз өсіру, ағаш отырғызу
Үй жұмысын тексеру: «Ағаш ек»
«Бал» тобына ағаштың барлық пайдасын айтып беріңдер
«Шекер» тобына ағашқа байланысты ғұлама, ғалымдардың сөзін айтып, мағынасын ашып беріңдер.
«Қайың» тобына адамдар осы тақырыпқа қатысты мақал- мәтел, немесе оқыған әңгімелерді еске түсіріп, айтып беріңдер.
Оқулықпен жұмыс: «Қош келдің, Наурыз!» мәтінінің авторымен таныстыру.
Мәтінмен танысу (1,2-абзацын оку);

Іштей оқу.
Мәтіндегі мерекеге байланысты өздері үшін болған деректерді «түртіп алу».
Осы 2 абзац бойынша жоспар кұру.
Оқушылардың тапсырманы орындауын тексеру. Жұмысты қорытындылау.
Мәтінді ары қарай осы ізбен оқу.
Сергіту сәті
Наурыз туралы акындар да неше түрлі өлең жазғанын білесіңдер.Өлеңде де біз білмеген жайттар бар болар. Наурыздың әдемілігін ақын көзіқалай көргенін байқайық.
Ө.Акыпбекүлының «Наурыз» өлеңін іштей оқып, мазмұнын түсіну. Оқушылардан әсерлі, мәнерлі оқуын сүрау.
-Өлеңді қандай дауыс ырғағымен, қандай интонациялық кідірістермен оқу керек деп ойлайсыңдар? Егер акырын, бәсең дауыспен оқысаңдар, өлеңнің мазмұнындағы негізгі ой қалай сезілер еді?
«Түртіп алу» стратегиясы бойынша өлеңдегі көктемгі табиғат өзгерісін, Наурыз мерекесінің ерекшелігін қандай сөз тіркестері арқылы бергеніне белгі қойып, дәптерге жазып алу. Балалар, адам өмірі неліктен табиғатқа бағынышты?
Қазақ халқы бұрынғы заманда малсыз өмір сүре алмаған. Ал қазіргі заманда малсыз өмір сүруге болар ма еді?
Наурызда неліктен «шаруаның бір малы екеу болады»?
Балалар, бір мереке туралы өлең және мәтін оқыдық. Өлеңде оқиға бар ма? Дәлелдеу.
Сонымен, Наурыз қандай мейрамға жатады:
а)дін мейрамыә) ұлт мейрамыб)мемлекет мейрамы
в) дүниежүзілік мейрам. Дәлелдеу.
-Балалар, «Наурыз мерекесі - еңбек мерекесі» деп аталуы неліктен? Сабақ басында оқылған Наурызтал туралы өлеңмен байланыстыру.
Сабақты корытындылау.
Ойтолғау.
Балалар, бүгін сабақта не үйрендіндер?
Оқыған мэтін мен өлеңнің қайсысында мерекелік көңіл күй басым?
М. Дулатовтың жазғанын мәтіннің қай түріне жатқызуға болады? (Қазақ тілімен байланыстыру).
Мұғалім таңдауына тапсырмалар:
«Бал» тобына сендер де сабақты мерекелік нотада аяқтау үшін, Наурыз мерекесіне арнап, 4 жолды өлең құрастырып жазыңдар.
«Шекер» тобына Наурыз мерекесінің белгісі болатын табиғаттың кішкене ғана бір бөлшегін бейнелеп, сурет арқылы білдіру (мерекелік әмблеманы ойлап табу).
«Қайың» тобына адамдарға наурыз мерекесіне байланысты құттықтау сөзін жазу.
Наурыз туралы тамаша ән тыңдау.
Бағалау Үйге тапсырма: тарауды қайталауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар жауап табу.
Русский язык в 3 «А» классе (с казахским языком обучения)
Тема: Краски осени
Цели:
Повторить с учащимися изменения в природе осенью, названия осенних месяцев, пополнить словарный запас учащихся, научить составлять схемы слов и выполнять фонетический разбор слов
Развивать наблюдательность, мышление, речь и внимание учащихся
Воспитывать бережное и внимательное отношение природе
Тип урока: интегрированный
Методы: беседа, наглядный метод, элементы технологии критического мышления
Оборудование: картинки с пейзажными зарисовками осени, рисунки детей, карточки для составления схемы слов.
ХОД УРОКА:
Орг момент: проверка готовности учащихся к уроку
Проверка домашнего задания: 25 стр упр 5 выразительное чтение
Проверяется понимание прочитанногоОпрашиваю несколько учащихся
Сегодняшний наш урок посвящается времени года – осени. Объявляется тема урока. Садимся. Пишем дату проведения урока.
Проверяется правильность посадки детей при письме:
Парта – это не кровать, и на ней нельзя лежать.
Мы сидим за партой стройно и ведем себя достойно
Давайте напишем наши ассоциации к слову «Осень»
Записываются ответы детей. После этого раздаются слова карточки с названиями птиц, овощей, фруктов, злаков (огурцы, морковь, свекла, капуста, яблоки, груши, банан, мандарин, пшеница, ячмень, рожь, кукуруза, ласточки, лебеди, журавли, гуси. Учащиеся должны определить к какой группе они относятся.
1-группа: птицы, 2-группа: овощи, 3-группа: фрукты, 4-группа: злаки

Проверяются работы детей. Составляем схемы слов к ключевым словам: овощи, фрукты, злаки, птицы.
Затем в тетрадях выполняется фонетический разбор слова «ОСЕНЬ».
О - гласный, ударный
С – согласный, парный, глухой, мягкий,
Е – [и]- гласный, безударный
Н - согласный, не парный, звонкий, мягкий
Ь -
2 слога, 5 букв, 4 звука
Физминутка-разминка для рук: 1,2,3,4,5 будем листья собирать
Лист березы, лист осины, листья тополя, рябины,
Листья дуба соберем букет маме понесем.
На доске рисунки этих деревьев. Идет показ и пояснение
Работа с учебником работа по картине ОСЕНЬ

- Почему эта пора называется золотой?
- С чем связаны все изменения в природе осенью?
- Что изменяется в жизни людей?
- Что изменяется в жизни животных, насекомых?
- Какие произведения об осени вы знаете?
Ясным утром сентября, хлеб молотят села,
Мчатся птицы за моря и открылась школа. О чем это стихотворение?
Дети читают стихи об осени.
Сбросили ромашки белые рубашки.
Верная примета, что уходит лето
Вьется в воздухи листва
Желтых листвах вся земля
Верная примета что уходит лето.
И послушно ветру след
Листья улетают ,
Значит лета больше нет,
Осень наступает.
Миновала лето
Осень наступило
На полях и рощя
Пусто и уныло.
Птички улетели,
Стали дни короче,
Солнышка не видно
Темный темный ночи.
Кратко рассказывают о понимании прочитанногоВы дома нарисовали рисунки к данной теме. Расскажите о своем рисунке? Что вы хотели передать?
Итог урока: давайте составим синквейн
Сущ о чем вы с вами говорили?
Два глагола что делает осень?
Три прилагательных Какая осень?
Одно предложение об осени:
Подытожим одним словом.
выставляю оценки за урок
Задаю задание на дом: стр 27 упр 6 прочитать рассказ Василисы Премудрой. Ответить на вопросы и нарисовать к рассказу рисунок

Формирование элементарных математических представлений
(в подготовительном классе)
Тема: Числа 1-5. Число и цифра 4Цель:
- закреплять порядковый счет до 5; учить соотносить цифру цифру с числом предметов; закреплять сравнение предметов; познакомить с письмом печатной цифры 1.- развивать речь, мышление, память, внимание учащихся.
-воспитывать бережное отношение к природе
Оборудование: картинки утят с заданиями, карточки с цифрами, предметные картинки
Ход урока:
1.ОРГ МОМЕНТ
Мы начинаем урок математики: математику, друзья! Не любить никак нельзя. Очень нужная наука – математика. Один великий человек сказал что, математику учить надо затем, что она ум в порядок приводит.
А знаете, к нам пришли в гости 4 ученика. Почему? Как вы думаете? И что они нам принесли?
Они нам принесли интересные задания, конкурсы и игры.
Утенок(вопросы на логику)
Игра на память
Игра на внимание
Физминутка « ОТДОХНИ-КА»
Устный счет. А начнем мы урок с устного счета. Повторим счет чисел до 10 и назад.
Палаллельно идет показ цифр. Далее показ цифр, а дети отвечают
Работа по рабочей тетради: Задание 1. На рисунке изображен пейзаж, который не полностью раскрашен.
- посчитаем, какие и сколько предметов (объектов) не раскрасили. Какой цифрой обозначены числа? Найдите эти цифры в раздаточном материале (таблица 1). Выложите на парте. Расположите в порядке возрастания. Считаем и сравниваем количество: 1 солнце, 2 верблюда, 3 горы, 4 цветочка, 5 птичек. Птичек больше, чем верблюдов, гор меньше, чем цветочков и и.т.д.
-как назвать одним словом что изображено на рисунке ? ( природа)
-как нужно относиться к природе?
- сначала обведите пальчиком, потом напишите цифру в воздухе, затем обведите аккуратно цифры. Раскрась рисунок. Можете ли назвать, какие геометрические фигуры видим на картине?
1-утенок. Вопросы на логику
Сколько вам лет? А сколько вам будет через год?
Сколько дней в неделе? А сегодня который?
Сколько раз за вашу жизнь вы отмечали Новый год?
Работа по рабочей тетради: Задание 2. Какой предмет лишний в ряду? Почему? На какие группы можно разделить эти предметы? Назови группы одним словом. Например: фрукты, игрушки.

Устная работа. Учитель выкладывает работы.
- выложи на магнитной доске ягоды (таблицы №49-56) и цветы по заданию: выложи из раздаточного материала яблоки (показывается картинка) столько же, сколько ягод, а цветов больше чем яблока. Чего больше: ягод или цветов, чего поровну?
Здесь важно повторить, как правильно вести счет и выкладывать картинки друг под другом, чтобы легко увидеть, насколько и каких больше (меньше).
2-утенок. Отдохни-ка Физминутка « ОТДОХНИ-КА»
Раз – подняться, потянуться
Два! Согнуться, разогнуться
Три! В ладони 3 хлопка
Головою три кивка
На «4» руки шире.
Пять! Руками помахать
Шесть! За парты тихо сесть.
Перед выполнениеи задания повторим названия цветов
Работа по рабочей тетради: Задание 3. Аналогично заданию с грузовичками, везущими пирамидками. Надо раскрасить в красный цвет тарелку, на которой меньше всего фруктов. В синий –ту, на которой больше всего фруктов. В желтый –ту, на которой два фрукта. А в оставшиеся тарелки – в другие цвета. В наклейках выберите цифру и обозначьте ею количество фруктов или ягод на тарелках.
Устная работа. Выбери из предложенных (раздаточный материал) фигуры по заданию. Чтобы постоянно не напоминать о символах, необходимо сделать большой плакат или использовать знаки из раздаточного материала. Одно задание разберите с детьми.
3-утенок. Игра на внимание: на доске выкладывается несколько предметных картинок, учащемуся предлагается запомнить. Он отворачивается от доски. Воспитатель меняет картинки местами, ребенок должен угадать, что изменилось

Работа по рабочей тетради: Задание 4. Найди и обведи единицы. В клетках обведи цифры 1, данные пунктиром. Направление движения руки сначала отрабатывается в воздухе, затем на столе пальчиком или карандашом, не касаясь поверхности. Затем дается задание: пропиши строку единицами.
Для развития мелкой моторики руки на занятиях используйте математическую пропись.

4-утенок. Игра на память
Воспитатель читает несколько слов, ребенок должен запомнить, а затем воспроизвести
Итог урока.

Тақырыбы: Қош бол, бастауыш!
Мақсаты: білімнің сара жолы мектептен басталатнын, білімнің кең дүниеде өмірге есік ашатынын сезіндіру. Оқуға, білімді болуға шақыру. Бастауыш сыныбымен, білімнің алғаш есігін ашқан ұстаздарымен қоштастыра отырып, сәт сапар тілеу. Білім ордасы мектепті, ұстаздарын құрметтеп, еңбектерін бағалай білуге, ата-анасының, Отанының адал ұл-қызы болуға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: қанатты сөздер, шарлар, слайдтар, бейнебаян
Кіріспе сөз: Құрметті ата-аналар, ұстаздар, оқушылар. Сіздер «Қош бол, бастауыш» тойына жиналып отырсыздар. Қадамдарыңыз құтты болсын! Балалар осыдан төрт жыл бұрын мектеп табалдырығын жүрексіне аттаған кішкене балдырған еді. Енді ойлары да, бойлары да өсті, бастауышты білім алып аяқтап, орта буынға өткелі тұр. Талаптарыңа нұр жаусын деп мерекемізді бастауға рұқсат етіңіздер!
Толқимыз, толқып тұрсыз баршаңызда
Мұндай күй болған, сірә, қаншыңызда.
Қол соғып қошеметпен шақырайық
Төртінші « а» сыныбын ортамызға
4 «А» сыныбын тізім бойынша ортаға шақырамын.

Бастауыштың түлектері, қобалжулы жүректері.
Әрқайсың ерекшесің, ұстаздың үрпектері
Инабатты, сымбатты, бір-біріне қымбатты.
Құпиялы, жүмбақты, барлығы да шын мықты.
Наурызбек:
Армысыздар мұғалімдер әз жандар
Білім іздеп, инемен құдық қазғандар
Құшақ жая қарсы аламыз сіздерді,
Ән шырқалып, би де бүгін шырқалар
Көз салып қараңызшы бойымызға,
Ортақ боп бүгін өскен ойымызға.
Қош келіпсіз ұстаздар, ата-аналар
Бастауышпен қоштасу тойымызға.
Жандос:
Мен бүгін бұрынғыдан саналымын,
Қоңырау боп күмбірлейді жаңа күнім
Дәптердің жазылмаған ақ парағы
Ақ көйлек он бір жасар балалығым
Гүлнара:
Өзгеріп жатыр бүгін қала қырым,
Құп алып ағалардың даналығын.
Бет алып бара жатыр болашаққа
Аяулы он бір жасар балалығым.
Ақмарал:
Шаттанамын, мен бүгін шаттанамын,
Ғылым сырын түсіндім, мақтанамын,
Осы сырды үйретіп төрт сыныбым
Түстей болып, міне, бүгін артта қалдың
Екі оқушы арасында диалог;
Иә, бізде бүгін үлкен қуаныш. Себебі , біз есейдік, білім бастауы бастауышпен қоштасқалы тұрмыз.
Сенің мектеп табалдырығын аттаған алғашқы кездерің есіңде ме?
Иә, біз алғаш мектепке келгенде әріптерді танымадық, оларды бірге қосып жаза алмадық. Осының бәрін сосын үйренді
4 сынып оқушыларының алғаш рет мектеп табалдырығын аттаған сәтінен бейнебаян тамашалаңыздар.
Эльнура:
Алтын ұя, алтын бесік мектебім,
Мәңгі есімде анам болып өткенің
Парызыңды өтедің сен білемін
Ал, қарызым саған берер көп менің.
Абылайхан:
Үйреніп алғашқыда әліппені
Әліппе ғылымға жол салып берді
Адамның ой-арманы , мақсаттары,
Оқудың сәулесімен жарық көрді.
Мұғалім: әліппе арқылы әріптердің бәрін таңып, оқи алатын болдық. Ал,балалар, тағы басқа нені үйрендік?
Окушылар кезек-кезекпен;
Ақын-жазушылардың көптеген шығармаларын оқыдық. Ертегілер, жұмбақтар, мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар оқыдық.
Ата-бабаларымыздың өткен тарихын білдік, олардың батырлық, адамгершілік қасиеттерінен үлгі алдық
Дыбыс, әріп, сөйлем, сөз таптары, сөйлем мүшелері туралы оқыдық
Көп таңбалы сандарды оқып, жазуды үйрендік. Көбейту кестесін мен кез келген өлшем бірліктерін жатқа біліеміз
Айналамыздағы қоршаған ортамен, жан-жануармен, өсімдіктермен таныстық
Дәптердің сыртына аты-жөнімізді, сыныбымызды өзіміз жазып, «күнделікті» де өзіміз толтыра алатын болдық
Денсаулық -ол жүруің, ешбір жерің ауырмай.
Басты байлық - денсаулық, деп Жеңіскүл апай үйреткен
Денсаулық ол шыныққан барлық дене мүшесі
Шынықтырып денені, жаттығуларды жасап, мектебіне келеді, міне, үлкен азамат дейді Жанболат ағай үйретеді
Әр іске жауапкершілікпен қарауды үйрендік
Өзімді, өзгелерді, айналамды сыйлауды үйрендік
Табиғаттың көркеюі мен таза болуына өсімдіктер отырғызу , оны күтіп баптау, өсіру қажет екенін білдік
Ән «Бастауышта нені үйретеді»
Әні: Шаинский М.
Сөзі: 4 а сынып оқушылары
Толғанбай:
Бастауышым- балбұлағым,
Алдым сенен балдың дәмін.
Әріп танып, білім алдым
Рахметімді жаудырамын
Асыл:
Жамандықтан сақтандырған,
Жақсы істі мақтан қылған
Білім алған мектебінде,
Билерімен шаттандырған.
Видео «Адамның көркі жақсы іс» (семинар сабақтан үзінді)
ҰСТАЗДЫҢ ОҚУШЫЛАРЫНА БЕРІЛГЕН МІНЕЗДЕМЕСІ
Оқушыдардың орындауында «қоштасу» вальсі
Абзал жан бар биік тұлға, байсалды,
Құшақ жая шәкірттерді қарсы алды,
Бүгінгідей салтанатты шақта бір
Құттықтайды мектеп басшысы баршаңды,- деп сөз кезегін мектеп бпсшысы Жақыпов Ж.Х-на береміз.
Мектеп басшысы 4 сынып оқушыларын бастауыш сынып бітіру дипломымен мараппаттайды.

Хор: Жарастықпен жайнатып өмір көркін,
Гүл бақшада сайрандап өскен еркін.
Шат көңілді, бақытты ел ұланымыз
Келешекте ұлы істі меңгеретін
Мұғалім: Бүгін бізде үлкен мейрам. Бір-біріңе қандай жақсы тілек тілер едіңдер ?
Наурызбек:
Құтты болсын құрбыжан
Алға аттаған қадамың
Білім деп соқсын жүрегің
Жолыңа бестік шашамын
Дильназ:
Есейіпті бүлдіршін
Ғалым болар кім білсін
Болашағы нұр болсын,
Қадамдары гүл болсын
Қыздардың орындауында « Шашу» биі

Ата-аналар кұрметіне
Нағыз әке ақылгөй де асқар жан,
Барлық ұрпақ әкелерден басталған.
Сенсің, әке – ең ақылды, ең шыншыл
Сенсің, әке – ең жақыным, ең шыншыл
Шуақ шашқан қашан да асыл жүрегің,
Жанымдасың, қамқорымсың білемін.

ӘН: «ӘКЕ ТУРАЛЫ ЖЫР»
Бала қыран болып ұшу үшін оны самғатып ұшыратын ата немесе әке керек.
Бала әкеден ақыл, анадан мейірім алады. Әке- отбасының асыраушысы, қамқоршысы, тірегі, ал Ана – отбасының ұйытқысы, жылуы, шуағы.
Ардақты ана, аяулы ана қымбаттым,
Тәтті ұйқыңды бөліп талай түн қаттың.
Өміріме нәр береді ақ сүтін,
Кең құшағың аясындай гүл бақтың.
Мен өзіңмен қайда болсын біргемін,
Махаббатың жүрегімде жүр менің
Күн нұрыңдай жадырай бір күлгенің
Қандай жақсы ортамызда жүргенің.
Ән: «АНА ТУРАЛЫ ЖЫР»
БИ «ЛАТЫН биі»
Гүлсая:
Біз барамыз артта тастап төрт жылды,
Білім алып, байлық жидық көп құнды
Пана болған, дара болған біз үшін
Жанымыздан артық көрдік ұстазды.
Барыс:
Ұстаз болу -жүректің батылдығы
Ұстаз болу –сезімнің батылдығы
Ұстаз болу - мінездің күншуағы,
Ұстаз болу - адамның асылдығы
Оқушылардың өзі шығарған өлеңдері оқылады.
Мұғалімнің тілегі оқушыларына
Тойымызға бүгінгі ақ тілегін арқалап
Келді ата - анамыз. Кезек беріп соларға
Сөзіне құлақ саламыз. (ата-аналардан 1-2 адам сөз сөйлейді)
Ән: «Бастауыштың түлектері»
Әні: А.Қоразбаев
Сөзі: Ж.Иманбаева
БИ «ҚАРАЖОРҒА»
Ұстаздың корытынды сөзімен осы кеш аяқталады

Қорытынды.
Математика 2 класс
Тема: Сотня – новая счетная единица. Тысяча. Нумерация трехзначных чисел.
Цель: формировать понятие о сотне, нумерации трехзначных чисел, учить сравнивать трехзначные числа
Учебно – воспитательные задачи:
Формировать умение применять полученные знания на практике
Развивать связную речь, память, мышление, внимание, мелкую моторику рук, развивать умение учащихся ставить вопросы, которые помогают планировать ход логических действий и искать разумное решение; зрительное восприятие, расширять кругозор, зрительную, слуховую и двигательную память;
Приучать к аккуратности и чистоте, воспитывать положительную мотивацию к учению.
Тип урока: урок объяснения новой темы
Оборудование: карточки с примерами, слайды, счеты
Ход урока
Организационный момент: проверка готовности к уроку, психологический настрой
Проверка домашнего задания: стр 143 №6
Квадрат со стороной 3 см, периметр ? Р= 12 см
Измерь стороны прямоугольника и найди периметр АВ=5см, АС= 2 см Р=14см
Вычисли периметр прямоугольника, длина которого на 2 см короче данного
АВ=3см, АС= 2см Р= 10см
№ 7 задание логического содержания
-Раставить нужные знаки арифметических действий, чтобы получилось равенство:
5 * 4 * 3 * 2 * 1 =3 5 * 4 * 3 * 2 * 1 = 5
5 + 4 – 3 – 2 – 1 = 35 – 4 + 3 +2 – 1 = 5
Можно придумать другие варианты ответов
Устный счет: слайды
Соедините примеры с одинаковыми ответами.
Какие числа пропущены?
57 + + = 69
98 - - = 84
- = 65
Рассмотрите выражения:18 + 129 + 3165 - 3524 + 1690 – 5023 + 770 – 4042 – 243 - 13 - Разделите выражения на две группы.
Признак, по которому выражения делятся на две группы , учащиеся называют сами
Ответ: данные выражения можно разделить на две группы следующим образом:
Суммы и разности
Выражения, значения которых равны 30 и выражения, значения которых равны 40
Какие же числа пропущены?
Как их можно назвать одним словом?
А какие бывают еще числа ?Математический диктант:
запишите под диктовку числа:
- в котором 4 десятка 6 единиц
- в котором 8 десятка 9 единиц
- в котором 7 десятков
- в котором количество десятков и количество единиц равны количеству глаз у человека
- в котором 3 десятка 6 единиц

Объяснение нового материала: при помощи видео ролика
Повторить счет по одному, счет десятками, затем перейти к счету сотен
Познакомить детей с названиями новых трехзначных чисел
Обьяснить особенность состава числительных, обозначающих название сотен: две-сти, пять-сот, девять-сотОбъяснить на счетах: откладываю на первой проволоке ппо одной косточке. Учащиеся считают
- Как назвать десять косточек? Десяток Затем считают десятки
- Как назвать десять десятков? Сотня затем считают сотни
- Как назвать десть сотен ? тысяча
Работа по учебнику:
№1 Найди значение выражений:
200+100= 2сот + 1сот =400+500=
1000-100= 10сот – 1сот=800-200=
900-100= 9 сот – 1сот=1000-800=
900+100= 9сот + 1сот=700-200=
№ 2 Массу тяжелых больших предметов измеряют центнерами или ттоннами1 ц =100 кг 1 т=1000кг1 т= 10 цСоставь и реши задачи по рисункам и выражениям :
Дано: масса слона 5 тонн, масса бегемота 3 тонны, масса грузовика 8 тонн
Выражения: 8-5 8-3 5-3 8-(5+3)
Итог урока:
На интерактивной доске: Прочитай числа
524, 879,502, 458, 624, 357, 548, 1000, 200, 250, 460, 807.
Назовите самое наибольшее число. Почему вы так думаете?
Назовите самое наименьшее число. Почему вы так думаете?
Составьте предложения со словом тысяча

Задание на дом: стр 145 №4, №5 Выставляю учащимся оценки за урок