Ашы? саба? Металдарды? периодты? ж?йедегі орны, атом ??рылысы
Бекітемін
ОKу ісініS меSгерушісі:
------------------------------
СабаK №33 Сыныбы: 9 К_ні: 9.01
ТаKырыбы: МеталдардыS периодтыK ж_йедегі орны, атом KaрылысыныS ерекшеліктері. Металдар атомыныS Kaрылысына салыстырмалы сипаттама /I-III периодтар/.
Білімділігі) ОKушылардыS металдар туралы, олардыS периодтыK ж_йедегі орын, атом
KaрылысындаCы ерекшеліктері, металдарды алу, олардыS практикалыK маSызы
туралы білім ж_йелерін кеSейту.
ДамытушылыCы) JызыKты сaраKтар беру арKылы оKушылардыS ‰рі Kарай ™з бетінше ізденуіне
жол ашу.
Т‰рбиелілігі) ОKушыларды ойлауCа, еSбектене білуге, салыстыруCа ж‰не Kосымша ‰дебиеттермен
жaмыс жасай білуге т‰рбиелеу.
СабаK т_рі: Аралас сабаK
СабаKKа Kолданылатын ‰дістер:
ауызша, жазбаша, сaраK-жауап, ойын т_рлері, к™рнекілендіру, ™зіндік жaмыс, сынаK, топпен
СабаKKа Kолданылатын к™рнекіліктер:
1.Металдар ж‰не олардыS KосылыстарыныS JазаKстандаCы маSызды кен орындары
2.МеталдардыS кристалл торларыныS модельдері.
3. Д. И. МенделеевтіS периодтыK ж_йесі, металдар жинаKтамасы, кодоскоп, карта.
СабаKтыS барысы
СабаKтыS кезеSдері
МaCалімніS Kызметі
ОKушылардыS
Kызметі
1.`йымдастыру кезеSі
(3 мин)
ОKушылармен амандасу. Т_гендеу. СабаKKа дайындыCын тексеру. ПсихологиялыK дайындыCын тексеру.
СабаKтыS маKсаты мен міндеттерін Kою.
Орындарынан тaрып мaCаліммен амандасу. СабаKта кім жоK екенін аныKтау. СабаKKа дайындалу.
2. Білім мен іскерліктерін жан-жаKты тексеру кезеSі.
І. Білу. «Бізден сaраK, сізден жауап»
1.ПериодтыK ж_йеде Kанша топ, Kанша период бар?
2. ПериодтыK ж_йеде металдар к™п пе, ‰лде бейметалдар к™п пе?
3. Ядро заряды +22-ге теS металл?
4. Мына металдарды тауып ата:
А) СыртKы деSгейінде 3 электроны бар, 3 период элементі
Б) СыртKы деSгейінде 6 электроны бар, 2 период элементі
В) ЭлектрондыK формуласы 5 s1 болатын метал
Г) ЭлектрондыK формуласы 3 d3 болатын метал
5. ЭлементтердіS Kайсысында металдыK Kасиет басым
Натрий ж‰не алюминий, магний ж‰не барий
6. Бактериоцидтік Kасиеті бар металл
7. ЕS к_шті металл
8. 92 электроны бар актиноид
9. 6 период 9 Kатар ІV А топ металы
10. JанCа Kызыл т_с беретін металл.
11. СозылCыштыCы еS жоCары металл.
12. АлюминийдіS еS жоCары тотыCу д‰режесі.
13. СуCа кермектік Kасиет беретін металдар
14. ГипстіS KазаKшасы
15. Ізбестас формуласы
16. ПоташтыS формуласы
17. МаргонцовканыS формуласы
18. Аммоний ионы
19. АлюминийдіS ерекше Kасиеті
20. НатрийдіS тотыCу д‰режесі
Мaнда 3 оKушы соSCы парта тaсында тaрады. Берілген сaраKKа дaрыс, ‰рі тез жауап берген оKушы бір Kадам алCа жылжып отырады. Кім бірінші алдыSCы партаCа жетсе, сол aпай алады.
3.ЖаSа материалCа к™шу кезеSі
ІІ. Т_сіну
Бейнетаспадан «Металдар» ж™нінде 5 минут _зінді к™рсету.
«Jайталау-оKу анасы» KаCидасына с_йене отырып, _зінді к™реді
4. ЖаSа материалды меSгерту кезеSі
ІІІ. Jолдану
1-деSгей
Берілген заттардыS электролиз теSдеуін жаз
Натрий сульфаты, темір бромиді, мыс хлориді
2-деSгей.
ЭлектролиздіS жинаK теSдеуін пайдаланып есеп шыCару
3-деSгей.
34 г натрий мен натрий оксиді Kоспасын сумен ‰рекеттестіргенде 5,58 л сутегі б™лінген болса, Kоспа KaрамындаCы натрий мен натрий оксидініS массалыK _лесін есепте
ДеSгейлік есептерді шеше алады.
класKа жіктеледі: гидратектестер (гидроидты), табаKшат‰різділер (сцифоидты) ж‰не к™паяKты (полипті) маржандар (114-сурет). ІшекKуыстылар типіне жататын ж‰ндіктердіS негізгі ерекшеліктері. ОлардыS сан алуандыCы. К™пжасушалы ж‰ндіктер аCзасындаCы барлыK жасушалардыS тіршілік ‰рекеті бірдей. Олар бірімен-бірі тыCыз байланысты болады. АтKаратын Kызметі aKсас жасушалардан онша ерекшеленбесе де aлпа т_зіледі. К™бінесе отырыKшы ішекKуыстылардыS денесі с‰улелі симметриялы болады. Дене Kуысы KапшыK т‰різді тaйыK болCандыKтан, артKы тесігі болмайды. JорытылмаCан Kорек KалдыCы аузы арKылы шыCарылады. АуыздыS айналасында Kармалауыштар орналасады.
5. ЖаSа таKырыпты бекіту кезеSі
ІV. Талдау «И‰» немесе «жоK»
Металдарды KазаKтар темір терсектер деп атайды.
Сілтілік металдар ‰рі Kатты, ‰рі Kиын балKиды.
Д элементті металдар комплекс т_зуге бейім
Коррозия с™зініS KазаKшасы тазалану
Кермек судыS зияны жоK
МарганецтіS жоCары тотыCу д‰режесі +7-ге теS
Электролиз процесі кезінде катодта тотыCу процесі ж_реді
АлюминийдіS сыртKы деSгейінде 2 электроны бар
Техникада таза металдардан г™рі Kaймалар к™п Kолданылады.
МaCалім бірнен соS бірі 3 с™йлем оKиды. €р с™йлем дaрыс болса, «1» саны, Kате болса «2» санын Kойып отырады. €р 3 с™йлемнен кейін 3 таSбалы сан Kaралып, оKушыCа aпай Kойылады.
6. СабаKты Kорытындылау кезеSі
V. ЖинаKтау. «С™зжaмбаK»
СынаптыS улы Kосылысы
МеталдардыS кернеу Kатарын жасаCан Cалым
Металдарды шикізаттан алу туралы Cалым
Заттарды Kоспадан ток ж‰рдемімен тазарту.
ЖоCарыда температурада металдарды алу
МатериалдардыS к™шірмесін алу
Металдардфы металдармен Kаптау
С™зжaмбаK шешеді
7. БаCалау кезеSі
VІ. БаCалау.
Берілген тапсырмаларын тексеру, баCалау.
ОKушылар сабаKKа Kатысуына Kарай баCаланады.
Тапсырмаларын к™рсетеді.К_нделіктеріне баCаларын KойCызады
8. ^йге тапсырма беру кезеSі
ПериодтыK ж_йедегі орны, атомдыK ж‰не кристалдыK KaрылысыныS ерекшеліктері. Металдар атомыныS Kaрылысына салыстырмалы сипаттама /I-III периодтар/.
^й тапсырмаларын д‰птерлері мен к_нделіктерне жазу.
15