?аза? ?дебиеті п?нінен презентация Ыбырай Алтынсарин шы?армашылы?ы (9-класс)

Топтағы берілетін рөлдер:Лидер/Көшбасшы (Leader)Дизайнер (Designer)Спикер (speaker)Тайм-кипер (Time-keeper)Хатшы (Scriber) ЛИДЕР/КӨШБАСШЫ (LEADER): Топқа бағыт-бағдар беріп, мақсатқа жетелеп отырады. Соңғы нәтиженің қандай болу керектігін үнемі еске салып, топтың барлық мүшелерінің ой-пікірлерін тыңдайды. Өзінің сезімдерін білдіріп, басқалардың да сездімдерін байқап отырады. Талқылау барысында әрбір топ мүшесінің өз даусы болғанын қамтамасыз етеді. Ұсынылған идеяға байланысты нақтылы фактілер мен анықтамалар беруді сұрайды.  TIME-KEEPER:Берілген уақыт пен сөз сөйлеу регламентін бақылап отырады.  ХАТШЫ (SCRIBER):Топтың шешімімен қабылданып, мақұлданған ақпарат туралы жазып отырады. Топтың барлық мүшелері ұсынған идеялар мен пікірлер туралы ескертулер мен белгілер жазып отырады.  ДИЗАЙНЕР (DESIGNER):Топтың барлық мүшелерін ілтипатпен сыңдайды. Жоба-презентацияның безендірілуіне жауап беріп, оған түрлі ақпарат енгізеді және интернет ресурстармен (түрлі сайттар, суреттерді іріктеу, анимациялар жасау, т.б.) СПИКЕР (SPEAKER):Жоба-презентацияны қорғайды. Тыңдаушыларғы негізгі идеяны жеткізіп, қойылған сұрақтарға жауап береді.   Топтық ережеӨзара сыйласымБір-бірін тыңдауУақытты тиімді пайдалануБелсенділік танытуРөлдерді бөлісуҰялы телефонды сөндіру Үміт еткен көзімнің нұры – балам, Жаныңа жәрдем берсін хақ тағалам. Атаң мұнда анаңмен есен-аман, Сүйіп сәлем жазады бүгін саған.Атаңды сағындым деп асығарсың,Оқуға көңіл бөлсең, басыларсың.Ата-анаңды өнер білсең, асырарсың,Надан боп білмей қалсаң, аһ ұрарсың. Нағашы атасы Балқожа бидің оқудағы немересі Ыбырайға жазған өлең хаты. Ыбырай Алтынсарин өмірі ағартушылық қызметі (1841 – 1889) Ы. Алтынсарин – балалар әдебиетінің атасы. Бүкіл өмірін қазақ балаларын оқытуға арнаған. Сол мақсатпен алғаш рет балаларға арнап мектеп ашып, оқулық жазған. Ағартушы оқулықты жазудағы мақсатын хрестоматияның алғы сөзінде: «Бұл кітапты құрастырғанда мен, біріншіден, осы біздің ана тілімізде тұңғыш рет шыққалы отырған жалғыз кітаптың орыс-қазақ мектептерінде тәрбиеленіп жүрген қазақ балаларына оқу кітабы бола алу жағын, сонымен қатар, жалпы халықтың оқуына жарайтын кітап бола алу жағын көздедім...» деп тұжырымдаған. Алғашқы қазақ оқулығы - “Қазақ хрестоматиясы” 1879 жылы Орынборда басылды. 1. Білімге шақырған өлеңдері«Кел,балалар,оқылық!» , «Өнер, білім бар жұрттар»Табиғат туралы «Өзен», «Жаз».2. Әлеуметтік теңсіздік:«Залым төреге», «Әй, жігіттер», «Азған елдің хандары», «Азған елдің хандары», «Азған елдің билері», «Азған елдің билері»3. Орыс жазушыларының аудармалары:И.Б.Паульсонның «Книга для чтения и практических упражнений в русском языке», К.Д.Ушинский «Родное слово», Л.Н. Толстой, Крылов.4. Қазақ ауыз әдебиеті «Лұқман хакім», «Жиренше шешен», Таза бұлақ», «Қар батыр», «Тазша бала», «Алтын айдар», «Қобыланды батыр» Ыбырай аудармаларыИ.Крыловтан“Қайырымды түлкі” “...Мен балаларды оқытуға қойға шапқан аш қасқырдай өте қызу кірістім” Н.И.Ильминскийге жазған хатынан. Топтық жұмыс Шығармашылық жұмыс Ыбырай – публицистІV топ Бағалау Оқушылар өзді-өзін бағдаршам түстері арқылы бағалайды. Үйге тапсырмаҒафу Қайырбековтің “Дала қоңырауы” поэмасын оқу.
ЖылдарМаңызды оқиғалар1841 жылы 20 қазанҚостанай облысы Затабол ауданында туған.1850 жылыОрынбордағы қазақ балаларына арнап ашылған жеті жылдық орыс-қазақ мектебіне барған.1857 жылы«өте жақсы» деген бағамен бітірген.1859 жылыОрынбордағы шекаралық комиссияға тілмаш болған.1859 жылыОрынбордағы шекаралық комиссияның төрағасы, Шығысты зерттеуші белгілі ғалым,профессорВ.В.Григорьевпен жақын танысады.1860 жылыТорғай мектебіне мұғалім болып тағайындалады.1864 жылыТорғайдағы мектепті ашады.1876 жылыПетербург, Қазан қалаларына барады.1876 жылы«Қазақ хрестоматиясын» жазуға кіріседі.1879 жылы«Қазақ хрестоматиясы» Орынборда басылып шығады.1879 жылыТорғай облысы мектептерінің инспекторы қызметіне тағайындалады.1881 жылыОрск қаласында тұңғыш мұғалімдер мектебі ашылады.1879-1883 жылдарыТорғай қаласының төрт уезінде (Торғай,Ырғыз,Троиц,Ақтөбе) мектептер ашылады.1983 жылыТорғайда қолөнер мектебі ашылады.1983 жылы «Мұсылмандық тұтқасы» оқу құрал жазып шықты.1887 жылыЫрғызда тұңғыш қыздар мектебі ашылады.1987 жылыҚазақ балалары жататын 25 орындық интернат салдырды.1889 жылыАуыр науқастан 48 жасында қайтыс болады. Ы.Алтынсаринге қатысты сөздерді талдау1. «Ыбырай Алтынсарин –қазақ арасынан шыққан тұңғыш кемеңгер адам еді, ол өзінің қараңғы, көшпелі халқының ішіне еуропалық мәдениеттің жарық сәулесін таратты» «Оренбурский листок» газетінен2. «Қазақ халқы қарапайым, өнері жоқ халық, бірақ біз қарапайымдылықтың өзінен де көп жақсылық табамыз» Ы.Алтынсарин.«Халық мектептері үшін ең керектісі –оқытушы. Тамаша педагогика құралдары да, ең жақсы үкімет бұйрықтары да, инспектор бақылауы даоқытушыға тең келе алмайды.» Ы.Алтынсарин4. Қазақтарға-осы дарынды, ақыл-есі мол халыққакешікпей рухани және қоғамдық даму жолына түсетін дұрыс бағыт беру қалай дегенмен де қажет болып отыр» Ы.Алтынсариннің (губернаторға жолдаған баяндамасынан) Қазақ хрестоматиясы Ыбырай Алтынсарин қазақ халқының тарихына ғұлама ағартушы, жаңашыл педагог, аудармашы, қоғам қайраткері ретінде кірді. Қазақ балаларының сауатын ашып, білім беру мақсатында 1864 жылы ең алғаш Торғайда мектеп ашады. Қазақтың өз тілінде оқулық жазуды қажет деп тапқан Ыбырай орыс алфавиті негізінде 1879 жылы “Қазақ хрестоматиясы” және “Қазақтарға орыс тілін үйретудің бастауыш құралы” атты екі еңбегін жарыққа шығарды. Алғашқы қазақ оқулығы - “Қазақ хрестоматиясы” 1879 жылы Орынборда басылды. “...Мен балаларды оқытуға қойға шапқан аш қасқырдай өте қызу кірістім” Н.И.Ильминскийге жазған хатынан. Ыбырай аудармаларыИ.Крыловтан“Қайырымды түлкі”