Биологиядан ашы? саба? Буна?денелілер класы ( 7-сынып )
Сабақтың тақырыбы:Бунақденелілер класы. Бунақденелі-лердің дамуы және пайда-зияны. 27.11.20151Талдысай орта мектебінің биология пәні мұғалімі: Ешмұханов Таңат Жанғырханұлы.
Сабақтың мақсаты:Бунақденелілер класына жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктерін айқындау. Бунақденелілер туралы білімдерін тереңдету және кеңейту. Оқушылардың интеллектуалдық, шығармашылық қабілеттерін дамыту.Тірі ағзаларға деген қамқорлық қарым-қатынасқа тәрбиелеу. 27.11.20152
ІІ Үй тапсырмасын тексеру :{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}Шаянтәріздестер Өрмекшітәріз-дестер1.Зәршығару жүйесі –жасыл бездер2.Ұзын және қысқа мұртшасы болады3.Жүретін 8 аяғы бар4.Зәршығару жүйесі -сатанбез және мальпигий тамырлары 5.Тыныс алу мүшесі-желбезек6.Тыныс алу мүшесі- өкпе қапшығы және демтүтік7.Астың ішектен тыс қорытылуы тән8.Хитинде нәруыз көбірек болады9.Хитинге әктенген заттар көбірек сіңеді10.Көздері қарапайым құрылысты11.Циклоп,дафния,таңқышаян12.Кене, құршаян,бүйі27.11.20153
Сәйкестігін тап:{5940675A-B579-460E-94D1-54222C63F5DA}Мамықкене Мөлшері 0,2-1,0 мм ,өрмек бездері боладыҚышыма кенеТүрлі өсімдіктердің шырынын сорадыАлма кенесіМал шаруашылығына зиян келтіреді Тайгалық кенеАзық-түлік қорын бүлдіреді Қамба кенесі 7-9 рет ұрпақ береді;алма,алхорыны зақымдайдыНәзікбас кенеәкаяқ ауруын туғызадыБерішкене адамда қышыма ауруын туғызады Өрмеккене энцефалит ауруын жұқтырады 27.11.20154
ІІІ Жаңа тақырып бойынша жұмысБунақденелілер класы 700 000 /млн./ жуық түрлері бар ТуақанатсыздарҚанаттылар Класс тармағыКласстармағы35 отряд 27.11.20155
Сипаттамасы *Дене бөліктері: бас,көкірек,құрсақ *Барлығы 6 аяқты *Екі мұртша,күрделі және жай құрылысты көздер мен көзшелер баста орналасады*Жұтқыншақ үсті,жұтқыншақ асты түйіні,құрсақ жүйке тізбегі екі жұп түйін –ганглий түзеді. * Демтүтік арқылы тыныс алады * Басым бөлігінде қанаттары болады * Қантарату жүйесі-ашық жүйе * Зәршығару жүйесі – мальпигий түтікшелері *Тіршілік ортасы: жер беті,ауа,су,адам және жануарлардаың ағзасы, топырақ асты Энтомология-бунақденелілерді зерттейтін ғылым /гректің “ентома”-бунақдене+ “логос”-ғылым/.27.11.20156
Бунақденелілердің ауыз мүшесінің құрылысыШыбынСүзіп жалаушыҚоңыздарКемірушіБалараКеміріп-жалаушыМасаШаншып-сорушыКөбелекТүтік тәрізді27.11.20157
Бунақденелілердің даму жолдары:Тура даму Шала түрленіп дамуТолық түрленіп даму27.11.20158
Тура даму Жұмыртқа имаго Имаго /латынша имаго / – ересек жәндік/27.11.20159
Шала түрленіп даму Жұмыртқа дернәсіл имаго 27.11.201510
Шала түрленіп дамитындар дәуіттербұзаубастаринеліктершегірткелер27.11.201511
Толық түрленіп даму Жұмыртқа дернәсіл қуыршақ имаго 27.11.201512
Толық түрленіп дамитындар Көбелектерқоңыздаршыбындарбалараларқұмырсқалармасалар27.11.201513
Бунақденелілердің маңызы Өсімдіктерді тозаңдандырадыТопырақты қопсытады,топырақ түзуге қатысадыЗиянкестерді жояды Бал және балауыз бередіЖібек алу үшін өсіріледіСанитарлық қызмет атқарадыТағам ретінде пайдаланылады27.11.201514
Пайдалы бунақденелілер Балара Қанқыз Құмырсқа 27.11.201515
Жібек көбелектері жібек алу үшін өсіріледі 27.11.201516
Зиянды бунақденелілер Бит БүргеМасаТарақан 27.11.201517
Азиялық шегіртке ауыл шаруашылығына өте қауіпті,зиянкес жәндік. Азиялық шегіртке Шегірткелердің үйірлі және саяқ түрлері болады .Үйірлі шегірткелер дернәсілдердің тығыз топтасуынан –жаушоғыл,ересектерінің жинақталуынан үйір түзеді .Жаушоғыл түзетін қанатсыз дернәсілдер жаяушегіртке деп аталады.27.11.201518
Бекіту Сандық диктант 1 – “ иә” 0- “ жоқ”1.Бунақденелілер буынаяқтылар типіне жатады2.Дене бөлімдері: баскөкірек және құрсақ 3.Демтүтік арқылы тыныс алады4.Масаның ауыз мүшесі-кеміріп-жалаушы.5.Толық түрленіп даму 4 сатыдан тұрады.6.Имаго-дернәсілдің бір түрі.7.Инелік толық түрленіп дамиды.8. Қанқыз –зиянды жәндік.9.Жаяушегірткелер -қанатсыз дернәсілдер10.Энтомология –бунақденелілерді зерттейді27.11.201519
Диктант жауаптары: 1-1 2-0 3-1 4-0 5-1 6-0 7-0 8-0 9-1 10-1Бағалау шкаласы :0-2 “2”3-6 -”3”7-8 -”4”9-10 - “5” дұрыс жауап саны :бағасы27.11.201520
27.11.201521Қорытынды бөлім1.Сипаттаңыз 2.Салыстырыңыз 3.Ұсыныс жасаңыз
Үйге тапсырма: § 47; тапсырмалар 1,2 / 223 бет/ 27.11.201522