Та?ырыбы: ?алаймын. ?олымнан келеді. ?ажет

Сыныбы: 9 «ә»
Тақырыбы: Қалаймын. Қолымнан келеді. Қажет
Мақсаты: Мамандық таңдау стратегиясын қалыптастыру.
Міндеттері:
Оқушылардың мамандық туралы ұғымын кеңейту.
«Қалаймын», «Қолымнан келеді», «Қажет» кезеңдерін анықтауда құрылғанын көрсету.
Кәсіп, мамандық, лауазым ұғымдарын саралап жіктеу.
Сабақтың жабдығы: тақта, бор, жазуға арналған ақ парақ.
Жоспар :
Сабақты ұйымдастыру
Мамандық таңдау таңдауда оқушыларға кеңес беру.
Сұрақ-жауап .
«Қалаймын, қолымнан келеді, қажет» сөздерінің астарында не жатқанын оқушыларға жеке- жеке талдату.
«Ең ...ойыны» жаттығуы.
Сауалнама.
Қорытындылау.
Сабақтың барысы:
Оқушылардан болашақ мамандықты қалай таңдау керектігі жөнінде сұрап, кеңестер айту.
Ең алдымен мамандықтан не қалайтынын ойланып алған дұрыс.
Саған қандай салада жұмыс істеген қызықты, қандай өмір салтын жоспарлайсың.
Жоғары жалақы қаншалықты маңызды, осындай сұрақтардың бәрін жақсылап ойланып ал.
Ең бірінші өзіңнің қабілетіңді ескер. Математикадан үш алып тұрып бағдарламашы болам деп армандаудың қажеті жоқ.
Қазір жұмыс берушілер қандай мамандықтарға сұраныс жасауда, ал сен 5 жылдан кейін қандай мамандыққа сұраныс артатынын біліп алғаның жөн.
Ең жақсы көмек газеттер мен жұмыс іздейтін сайттар, интернет желісінен табуға болатын әлеуметтанушылардың болжамдары.
Оқушыларға мамандық таңдау жөнінде сұрақ-жауап жүргізу.
Мамандықты дұрыс таңдау үшін не керек?
Мектеп түлектері көбінесе қандай мамандықтарды таңдайды деп ойлайсыңдар?
Мамандық таңдау кезінде неліктен еңбек нарығының қажеттіліктерін ескеру қажет?
Қазіргі кезде қандай мамандық сұранысқа ие деп ойлайсыңдар?
«Қалаймын, қолымнан келеді, қажет» сөздерінің астарында не жатады?
Мұғалімнің іс әрекеті:
«Кәсіп, мамандық, лауазым» сөздерінің мағынасын ашады.
Кәсіп-арнайы дайындықтың арқасында теориялық білім және тәжірибелік дағдылардың жиынтығын меңгерген, адам қызметінің бір түрі. Кәсіптер мамандықтарға бөлінеді.
Мамандық-адамның жұмсаған еңбегінің орнына, өмірін қаражатпен қамтамасыз етіп, жетілуге мүмкіндік беретін, рухани және дене күшінің қоғам үшін қажет қолдану саласы.
Лауазым-адамның қызмет жағдайы, қандай да бір мекемедегі, өндірістегі, тағы басқа жердегі орны және соған байланысты міндеттер.
Оқушылардан өз ойларын сұрау. «Қалаймын, қолымнан келеді, қажетті ескере отырып, мамандық таңдау жеңіл емес. Саған үнемі бейімділіктеріңді, қабілеттеріңді, мүмкіншіліктеріңді білу үшін, өзіңді бақылап сондай ақ мамандық әлемін зерттеп, еңбек нарығындағы өзгерістерді қадағалау керек.
Қысқаша қызмет салалары жайлы қысқаша айтып өту.
Әкімшілік басқару қызметі. Басшыларға , басқарушыларға қойылатын талап ұқсас лауазымда немесе басшылық жұмыста тәжірибесі болу. Әкімшілік аппаратқа офис қызметкерлері деп аталатын- хатшылар, офис менеджерлер, кадр бөлімінің жұмысшылары, бухгалтерлер жатады.
Сауда. Бұл қызмет саласында арнайы білімнің қажеті жоқ. Бұнда тәжірибе мен белгілі бір дербес қасиеттердің болуы маңыздырақ.
Көптеген фирмалар тәжірибелері жоқтарға оқып үйреніп, сынақ ісінен өтуге мүмкіндік береді.
Өндіріс, құрылыс, көлік. Қазіргі таңда бұл сала сұранысқа ие қызметтердің қатарында, себебі қоғамға күнделікті қажетті заттарды қамтамасыз етумен байланысты. Алайда жұмысқа негізінен ерлер шақырылады.
Сақтандыру, қозғалмайтын мүлік. Бұл саладағы мамандарға жұмыс берушілердің талабы ұқсас. Қатаң шарттың жоқтығы қызықтырады: жасқа шек қою сирек кездессе, арнайы білімге талап қойылмайды.
Медицина, фармация. Денсаулыққа қатысы бардың барлығы, әрқашан сұранысқа ие. Алайда бұл салада жұмыс істеу үшін, арнайы білім талап етіледі. Медицина, фармакология саласында коммерциялық фирмалар көбейген сайын жұмыс көбейеді.
«Ең...» жаттығуы. Ойынның мақсаты- оқушылардың мамандық әлеміндегі бейімділік деңгейін көтеру. Ойын қызықты өту үшін оқушыларды қызықтыратын мамандықтарды өзгеше сипаттамаларын алдын ала таңдап алыңыз. Мысалы: ең жасыл, ең тәтті, ең күлкілі т.б сипаттамалар болуы мүмкін.
Балалар ұсынған сипаттамаларды екі, үш нұсқасын тақтаға жазады. Пікірлер әр алуан болады.
Сауалнама. Мамандық таңдауға байланысты сауалнама беріледі.
Түйіндеме. Оқушылар өз ойын жинақтап, жалпы сабаққа қорытынды жасалады.
Сыныбы : 9 «ә»
Тақырыбы : «Мен. Қайтадан мен. Тағы да мен»
Мақсаты: оқушылардың «жеке тұлға» туралы ұғымын қалыптастыру, өзін-өзі тану дағдыларын қалыптастыру, өзін – өзі дәлме дәл анықтау. (темперамент типтерін анықтау)
Міндеттері:
Мамандық – өмір құндылықтарын жүзеге асырудың тәсілі екендігін көрсету.
Оқушыларды өзін-өзі анықтау ұғымымен таныстыру.
Оқушылардың «жеке тұлға» ұғымын қалыптастыру
Оқушылардың «Мен» тұжырымдамасын қалыптасттыру.
Өзін өзі анықтау деңгейін қалыптастыру.
Жабдықталуы: тақта, бор,
«Жан жақты Мен» жаттығуын жазуға арналған ақ парақ.
Жоспар:
Сабақты ұйымдастыру.
Оқушыларға «жеке тұлға» туралы түсінік беру.
Сұрақ- жауап.
«Мен қандаймын» жаттығуы.
Темперамент типтерін анықтау.
Қорытындылау .
Жеке тұлға- бұл адамның жетілуінің нәтижесі болып табылатын, оның ерекше қасиеті. Басқаша айтқанда бұл адамның әлеуметтік байланыстары мен қарым-қатынасындағы даралығы. Жеке тұлға ұғымының астарында қоршаған ортасын, ішкі әлемін белсенді танитын, өзі және жетістіктері мен кемшіліктері, дербес ерекшеліктері туралы азды көпті дұрыс пікірдегі адам жатыр. Жеке тұлға болу- демек өзінің сценариің бойынша «Мен» бейнесін құру.
Сұрақ-жауап.
Жеке тұлға дегенді қалай түсінесіңдер?
Жеке тұлға деген адамға ғана тән ұғым деп айтуға бола ма?
Жеке тұлғаны не ерекшелендіреді?
Жеке тұлғаның басты мінездемесі қандай?
Жеке тұлғаның бағыттылығы нені білдіреді?
«Мен қандаймын» жаттығуы. Мақсаты: оқушылар өзінің жеке бас қасиеттерін байқау. Бұл ойынның негізгі шарты. Бір оқушы сыртқа шығып кетеді. Ал сыныпта қалған қалған оқушы сол оқушы жөнінде жағымды, жағымсыз қасиеттерін ортаға салып талдайды. Талдап болған соң сырттағы оқушыны шақырып өзі туралы не айтқанын айтады. Сыныптастарының талқылаған сипаттамасы жеткіліксіз болса, оқушылар айтылмай қалған пікірлерді ортаға салады. Сөйтіп келесі оқушыға жалғастырып кете береді.
Оқушылардың дәлме дәл өзін анықтау мақсатында «темперамент» типтерін анықтайтын тесті жүргізу.
Оқушыларға 80 сұрақтан құралған тесті ұсынылады. Сол сұраққа ия деп жауап берсеңдер «+» белгісін қоясыңдар, ал жоқ деп келіспесеңдер «-» деп белгілейсіңдер. Темперамент типтері төртке бөлінеді. Холерик, сангвиник, флегматик, меланхолик. Сұрақтарға жауап берілгеннен кейін оқушылардың қай типке жататындығы жеке-жеке талқыланады.
Дәлме- дәол өзін өзі бағалау деген не?
Өзін-өзі анықтау деген не?
Өзін өзі бағалауға не әсер етеді?
Қорытындылау.
Әділдік сапа, адамның өзінің тумысын, «Мен» ін зерттеудің тереңдігі, қоршаған әлеммен белсенді өзара іс- әрекеті әр түрлі әдіс-тәсілдердің көмегі арқылы жүзеге асырылады. Адам үнемі өзіне жүгіне отырып, сырт жақтан байқағандай, іс әрекетін талдап, бағалайды және бақылайды. Алайда адам кейде қылықтарының себептерін нақты түсіндіре алмайды. Бұның болатын себебі, жады құрылымы, ойлау, қиялдау секілді психиканың басым бөлігі, жете түсінудің ырқына көнбейтіндіктен, өзін өзі бақылау оңай емес. Санадан тыс деп, адамның психикасындағы күйініш аясын атайды. Сезімі мен қылығының себептерін ұғыну, бақылау қиын болғандықтан, адам оларды анықтауға қиналады.