Ашы? саба? А.??нанбаевты? таби?ат лиркасында?ы «Жыл мезгілдері» (4-сынып)

А.Құнанбаевтың табиғат лиркасындағы «Жыл мезгілдері».
Мақсаты: А.Құнанбаевтың табиғатқа арналған өлеңдерін оқи отырып,табиғат әсемдігін,адамгершілік құндылықтар туралы түсініктерін кеңейту.
-адам мен табиғат үйлесімдігі туралы түсінік беру;
-табиғатқа аялы қарым -қатынастарын дамыту;
-табиғатқа қамқор болуға тәрбиелеу;
Көрінекті құралдар:Интерактивті тақтамен жұмыс,табиғат көріністеріне суреттер.
Шаттық шеңбері:
Күлімде, күн күлімде!
Жер жасарып көгерсін.
Күлсін барлық бала шат,
Қанат қақсын көгершін!
Адам баласының табиғатсыз күні жоқ,
Табиғаттың мұны айтуға тілі жоқ.
Табиғат біздің демалатын, тәрбиелейтін орнымыз. Құстардың ән салуы, өзендердің сылдырлауы, көк шөптің жерді жарып шығып келе жатқанынкөрмеген, гүлдерді тамашаламаған, батып бара жатқан күн шапағын көрмеген баланың қиялы, ойлауы тас қараңғы соқыр,өлі жанмен бірдей. Ондай баладан ғалым да,ақында шықпайды. Өйткені таңырқау,қызығу,ой-қиялдың анасы табиғат болып табылады.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
т ш ө ұ р з т п м к е й з р г ц і ұ л с
Тақ сандарды ретімен оқығанда қандай сөз алдық. Төрт мезгіл.
Төрт мезгілді жырлаған ақын кім?
Абай аталарың жайлы не білеміз? Семей өңіріндегі Жидебай жерінде дүниеге келген. Әкесі Құнанбай, әжесі Зере, шешесі Ұлжан.
Абай атамыз-ұлы ақын,ойшыл аудармашы, сазгер
Жыл мезгілі нешеге бөлінеді?(4-ке). Көктем, жаз, күз, қыс.
Көктем айларын ата:Наурыз, сәуір, мамыр.
Көктем туралы мақал- мәтел:
Наурыз айы-
Түске дейін мүйіз,
Түстен кейін киіз.
Сәуірдегі жауын,
Сауып тұрған сауын.
Сәуір болмай, жауын болмас,
Жауын болмай, тәуір болмас.
Абай атамыздың «Жазғытурым өлеңін кім оқып жіберер.
(Аслан)Филворд шешейік. Жыл құстарын тап.
А Ш Қ Қ У Р Қ А Н
Л А А Б Б І А З А
А Ғ Р А Р Ғ Ү Т Н
Ш Ы Л Т О А Й Ы Р
Айым:Төрт түлік туралы мақал-мәтел.
Көктемде алғаш шығатын гүлдер.(жауқазын, бәйшешек)
Бұл өлеңдегі негізгі ой .Жазғы тұрым.(Аружан Сакен)
Бейнелеу сөздерді тап.
Масатыдай, ата-анадай елжірер , сыбдыр қағып ағады.
Жаз айларын ата.Маусым, шілде, тамыз.
Жаз айларына арналған мақал-мәтел.
Жаздың қамын қыс ойла,
Бір ойлама үш ойла.
Жаз келді,
Үйрек ұшып, қаз келді.
Жаз айы неге сендерге ұнайды?
Өзен.а) Қазақстанның қандай өзендерін білеміз?
Ә)Өзеннің қандай пайдасы бар?(кеме жолы, электр станцияясы үшін,ауыл шаруашылығына, дем алуға).
Абай аталарыңның жаз өлеңдерін оқып жіберейік.(Айшабибі)
Негізгі ойды ата.Жаз мезгілі суреттелген.( Серік )Табиғатты, ауыл өмірін байланыстырып отырды.Нағыз қазақ өмірінің тұрмысын тура суреттеген.
Күз айларын ата:қыркүйек, қазан,қараша.
Күз несімен ұнайды?
Құстар: Аққу биі.
Күздің сыйын ата(жемістері)
Абай «Күз» (Темирлан, Еңілік, Жанет).
Күз туралы мақал-мәтел.
Егіндікті күз суар,
Күз суарсаң, жүз суар.
Жаз берген,
Күз алаған.
Көктемде т.скен бір дән-
Күзде болар мың дән.
Жұмбақ:
Сол кездегі қазақ ауылының ауыр тұрмыс жағдайын, күз мезгілімен суреттейді.
Теңеу сөздер: Қайыршы шал – кемпірдей түсі кетіп,
Жабырқаңқы,(тұрмыс жағдайы нашар),үйдің сұры қашқан.
Қараша, желтоқсанмен сол бір екі ай.( )
Жауын түрлері :ақ жауын,Өткінші жауын.селдеткен жауын, нөсерлі жауын,қар аралас жауын.
Қыс айларын ата:
Қыс несімен ұнайды.Жапалақтап жауған қарымен, аязымен, аққала жасауымен, сырғанақ тебумен. Жаңа жылымен.
Балақ
Қысқы2013ж әлем чемпионаты жерлесіміз Алексей Полторанин екі дүркін қола медалінің иегері.
Абайдың «Қыс өлеңі»( )
Ақ киімді, ақ сақалды, кәрі құда., соқыр, мылқау, долданады.
Жұмбақ шешейік.
Қыста барда ,жазда жоқ.
Ә)Құлағымен көзі жоқ,
Жоқ тіпті қол мен аяғы.
Бірақ өнерпаз.Мәнерлеп ою ойады.
Б)Қанаты жоқ - ұшады,
Аяғы жоқ –ұлиды.
1-топ.Абай қысты қалай суреттеген.
2-топ.Сендер қысты қалай топтастырасыңдар
3-топҚар түрлерін топтастыр
4-топ Қыс өлеңі.
Поэзия минуты
Табиғатым ----------
Көз ------------- қараса
Табиғатты---------------
Жаман бала--------------
Қорытындылау: