Кич?лин т?р: Хальмг улсин авьяс Ц? — ид?ни дееж

МКОУ "Лаганя 1-гч тойгта дундын школ"
Хальмг улсин авьяс"Цә - идәни дееж "

Багш: Манджиева Г.Б.
Класс: 5"а,б", талын келнә 6"а".


2013 җ.

Кичлин тор: Ц – идни дееж Кичлин кvсл: Сурhульчнриг авъясла таньлдулх.
Цhин туск домг медvлх. Яhж ц
чандгинь даскх. Цааранднь келлh
оргжvлх.
Донцлмvд:Интерактивн самбр,плакат, зургуд.
Кичл ин йовуд:
Багш: Мендвт, кvндт гиичнр, сурhульчнр! "Ц-идни дееж"-
гидг кичлн эклжнвидн. Хальмг улс чигн, мана танhчд бсн
талын келн улс чигн – цуhар хальмг авъясуд медх зовт. Эн
кичэлдн бидн цhин авъясин тускар кvvндхвидн.
Зальта зандн цhснЗулд деегшн оргий,
Бсн хотыннь деежигБурхндан нердж твий!
Уурта хотыннь деежинь Уурта овкнртн нердий!
Уласн шавхр тальвриньYрн-садтаhан эдлий!

Аавнр-ээжнрн кvндлж,
Ааhта цhинь брvлий,
Енср чеежсн твснЙорлинь сонсж байрлий!
Ямаран нэр, байр болвчн хальмгуд цhр дееж брд,
бурхндан
нердн.
Кvvндвр: -Кvvкд хальмг улст ямаран олн-зvсн хот
бн?(махн
шолтhн, боорцг, ц, борг, булмг, будан, сегсрдг)
-Ямаран хот бидн одр болhн эдлнвидн?(ц)
- Герт гиич, эс гихл йирин кvн орж ирхл, бидн ю кеж огнвидн? (ц).
- Орvн ирж ирсн кvн ц амсад hардмн. Орvн ц амсад hархла, керг кvцдг,- гиж хальмгуд келдг.
- Тадн гертн яhж ц чандгинь vзсн болхт?
- Кенэ герт ц чанна, hаран оргтн.
Багш: Тадн меддг болхт ямаран хот-хол, нань чигн тоот цэ чанхла олзлгдна? Ода бидн яhж ц чандгинь келхвидн.
Зургт ниск зурата. – Эн юн зурата? (ниск)
Эн нискд бидн ц чанхвидн.Тvрvлд нискд ю кенвидн? (ус)
Уснд ю твнвидн? (давсн, ц)
Усн буслхла яhнавидн? (vс кенвидн)
Цбуслхла ю твнвидн? (тос, зать)
Цааранднь ю кех кергт? (самрх)
(Знг тогтаhад сурhульчнрар келvлх.)
Кроссвордар кодлх.
Ода бидн таднд цhин авъяс vзvлхвидн.
(Кvvкд хальмг бvшмvдт шир эргд сууцхана. Шир деер ц, боорцг, шанh, ааhс).
Соня: Хальмг улст кvндт хот – ц. Цэ зов эргvлж
самрдмн.Хальмгуд ю болвчн зов эргд кенэ.Зvн талас барун тал.
Эвелина: Цhэс дееж брдмн. Дееж бэрдг бичкн ааh бээх
йоста. Тер дvvргэд бурхна омн твдмн.
Дарунь ааhд ц кеhд гертнь кен ахднь огдмн.
Цг барун ам брvлж самрн огдг.(Yзvлх)
Соня: Гиичдэн ц огнэ. Хойр hарарнь брж огх
кергт.
Ц уухин омн барун hариннь нерн уга хурhна vзvр
норhад цацдм. .(Гиичнрт ц кеж огн)
Багш: Ц авчах кvн бас хойр hарарн авдмн.
Бося: Кезн мана аавнр-ээжнр модн ааhд ц уудг
бж.(агч ааh) Ода бидн чолун ааhд кедмн. Хумха
хурhарнь ааhин ам керчж огдго.Хумха хурhн энд-
тенд юм хушлад йовдгтан бузр гиж тоолгдна.

Багш: Не, ода гиичтhн цhн уутн, йорлэн келтн.
Боря (герин эзн): Ц шингн болвчн-идни дееж,
Цаасн нимгн болвчн-номин колгнУлан цhс ахцлгоОмн-омнксн хооткнь сн болжЦуhар эмтн амулн эдлх болый!
Соня (герин эзн
кvvкд кvн): Цэ, боорцг элвг-делвг болж,
Кишг буйнь ирж, снь делгрж,
Му хамгинь эрлж,
Кvvкд ут наста бат кишгт болж,
Когшдvдин наснд кvрх болтха!
Вася (ковvнь):А, хрхн ц элвг-делвг болж,
Ноhан-Цаhан дркин гегн евж ,оршэж,
олн эмтн амулн эдлтхэ!
Маша (гиич):Кезэ чигн улан зандн цhн ууж,
Колсн hарhж, манна тиньгрСедкл таварнНег-негндн халун уурта цhн белглж,
Сн амулн бх болтн!
Багш: Цээhин тускар домг бээнэ. Тер домгиг Бося келж огх.
Бося: Зунквин гегэн ик хуучта бээж. Тер гем-шалтган нег
медрлтэ кvvнд одж медvлнэ. Тернь иигж келнэ:
- Эн хуучндтн Деедсин идэн тусан кvргх.
- Деедсин идэн гисн юмб?
- Улан зандн цэ,- гиж хэрv огнэ.
- Тер цээhинь зооглад, зункван гегэн эдгнэ.
Шалтгасн эдгсинь байрлад.
- Цээhэр хотын дееж кетхэ гиж зэрлг бопна.
Багш: Цэ уучкад ааhан комрvлж тэвдго. Хальмг улс цээдэн
дурта. Цэ унд хэрvлнэ.Эн йир сэн амтта, канкнсн
сээхн vнртэ. Мана бичэчнр, шvлгчнр цээhин тускар
шvлгvд, дуд бичж.
Наташа: Кезэ, кенэ хальмг
Келхд, vvдэсн медхшвЗуг орvн болhн
Зандрсн цээhэн буслhнав.
Давста, vстэ, тоста
Таварн ууhад суухла,
Танд юуhинь келхв. ("Хальмг цэ"С.Бося.)
Юля: Би хальмг цэ чаннав.
Бэкрснэ икинь hалд нернэв,
Хамгин агч ааhс дvvргнэвХээртэ vvрмvдэн цадтлнь тоонав. ("Хальмг цэ"
Хоньна Мууда)
Лера:Улан зандн цээhэнЭргэд сууhад эдлийМна тиньгр седклэрнЭнкр танhчан байсай!("Хальмг цэ"С.Бося.)
Толик: Толhан овдкvр эмндгХээртэ хальмг цэ,
Идэни дееж болдг
Ик тоомсрта цэ,
Туужин халхд ордгТуурсн хальмг цэ.( "Хальмг цэ"Б.Серэтр)
Багш: Лаганя шvлгч, композитор Увшан Альчан Иван
"Хальмг цэ" гидг ду бичж.
"Ээж ю келэ" vгинь Шугран В., айснь Уужан Б.5-а
класс дуулж огх "Йорэлин дун" гидг дууг 6-б классин сурhульчнр
дуулх.
Наташа: Ирсн мана гиичнрКезэ чигн маннань тиньгрЭн тер зовлн-тvрv угаУт наста бат кишгтэ болтн!
Багш: Тегэд мана кичэл тогсчэнэ. Сурhульчнрт
чигн, гиичнрт чигн ханлтан оргжэнэв.
Ут нас наслж,
Бат кишгтэ болж,
Шарлжах шар нарн дор,
Кокржэх кок тенгр дор,
Корстэ hазр деерМенд амулн бээтн!