Классный час по теме Муравьи

АРГА, ТОЖЕК, ТЕЙ ХЕВИРЛИГ ОГ, ОГ-БУЛЕ, УЗУК-БООЛУК МАГА БОТТУГ Арга-арыгнын-чурттакчылары-ажыл-ишчи кымыскаяктарКымыскаяктар-оор-болук, ог-буле болуп алган чурттап чоруур насекомнар. Мага боду 3 кезектен: баъш, хорек, хырынчыгаштан тургустунган,эжеш салчыгаштыг, 3 эжеш буттарлыг. Кымыскаяктын озулдезиКымыскаяк бир хевирден оскезинче шилчип тургаш, дараазында чадаларны эртип озер амытан. ЧуургаЛичинка (ак курттар)Куколка Улуг насеком



. Кымыскаяктын ог-булезиаал коданын, оон, оолдарын дайызынннардан камгалаар. Кымыскаяктарнын профессиялары:Эне-кымыскаяктар – чаш оолдарын оскен аайы-биле орээдерже дажыглаар, чемгерер, чассыдар, чемгерерде ырлап бээр.Аштакчылар – уязында орээлдернин арыг-силиин хынаар.Тудугжулар – оонун ханалрын тудар, септээр.Чем дилээрлер – аъш-чем дилээр, дажыглаар, хайгаараар.Дайынчылар- аал коданын, оон, оолдарын дайызынннардан камгалаар.Кадарчылар- «Тля» деп инектерин кадарып хунзээр. ЧемненириОлген насекомнарнын мага-боду-биле; кол чеми «тля» деп курттун чигирзиг ылгап турар «сутчугежи»; чечектернин нектары ( чигирзиг чулуу), моогулер, урезиннер-биле чемненир. Чыып алган чемин оонче эккелгеш, шупту улежип чиир. Кымыскаяктар- «кадарчылар» Кымыскаяк оо1. Кырындан ине бурулер, будукчугаштар-биле шыптынган. Сооктан, чаъс-хардан камгалап турар. Тудугжу кымыскаяктар ону ургулчу септеп турар. 2. "Солярий" – хун херелдеринден чылыр орээли. Чазын оон чурттакчылары чылыгга догеленип бо орээлче халчыр.3. Кирер эжиинин бирээзи. Солдат кымыскаяк кадарып турар. Агаар кирер ут база бооп турар. 4. " Хоор". Ажылчын кымыскаяктар бо орээлче олген акы-дунмазын киирип каар.5. Кыштаар камеразы. Бо орээлге чыглып алгаш, ижээп кыштаар.6. "Тараа сарайы". Чыып алган урезиннерин шыгжаар орээли.7. Кадыннын орээли. Кыс ары мун беш чус хире оолдарны хунде торуур. Кыс арыны ажылчын арылар ажаап карактаар. 8. Чуургалар, личинкалар, куколкалар чурттаар камералар.9. "Инек кажаазы", тля курттарны тудар орээли.10. «Эът шыгжаар орээли", ховаган оолдары курттарны болгаш оске-даа тыпкан олчазын шыгжаар орээли. Кымыскаяктарнын бойдуска ужур-дузазыКымыскаяктар-арга-арыгнын санитарлары, олген насекомнар-биле чемненип турар, хоралыг курттарны база узуткап турарлар.Кымыскаяктар — ээремчиктернин, саргыларнын, ыраажы куштарнын, адыг, морзук, дилгинин чиир чеми. Куштар кымыскаяк оонге «эштип алыр», чалгыннары-биле огеттинип, кымыскаяктарнын камгаланып чаштырган кислотазы-биле паразит курттарындан адырлып ап, кадыын быжыглап турары ол.Кымыскаяктар хорзунну уттеп чоруп тургаш ,ону улдурертип , ыяштарнын дазылдарынче агаар кирер оруктарны кылып, хорзунге эки салдарны чедирип турар. Кымыскаяк оонун чоогунда унуштер куштуг, кадык костур. ТуннелКымыскаяктарнын дугайында моон-даа солун, ажыктыг талаларын чугаалап болур. Маргыжар арга чок. Олар - эптиг-демниг. ажыл-ишчи, ажылчын насекомнар; - бойдуста ажыы чок дириг амытан чок, шупту бир-ле чуулге херек!