дарынды бастауыш сынып балалармен ж?мыс т?рлері
Дарынды балалармен жұмыс жоспары Зерттеудіңмақсаты: Баланың жеке бас ерекшеліктерінің дамуына жол ашу. Қоғамдық өмірге бейімделген интеллектуалды жеке тұлғаны қалыптастыру. Жеке тұлғаны дұрыс шешендік сөзге сөйлей білуге үйрету. Оқушылардың шығармашылық қабілетінің дамуына ерекше жағдай туғызу. Оқушыларға шығармашылық және ғылыми ізденудің әдістерін үйрету. Еліміздің ғылыми дәрежесін жоғары деңгейге көтеретін ұрпақ даярлау. Бұл білімді қоғамдық жағынан көрсетуді жүргізудің бір құралы. Ғылыми зерттеу дегеніміз - ғылым әдіс – тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір нысан жөнінде жаңа білім қалыптастырумен аяқталатын жүйелі және арнайы мақсатқа көзделген нысандармен танысу. Ең бастысы – дарынды баланы анықтау, оқыту, тәрбиелеу, дамыту – қазіргі уақытта білім беру жүйесіндегі қолға алынып отырған өзекті мәселе. Сондықтан мектептегі оқушылардың ғылыми қоғамдарының негізгі міндетті сыныптан тыс және үйірмелік жұмыс жүйесін оқу –тәрбие процестерімен байланыстыра отырып, ғылыми деңгейге көтеру. Қазіргі білім саласында жүргізіліп жатқан реформаның басты мақсаты - ой өрісі жаңашыл, шығармашылық деңгейде қызмет атқара алатын, дүниетанымы жоғары, жан-жақты қалыптасқан жеке тұлға даярлау. Ендеше талантты да қабілетті, ерекше дарынды жасқа айрықша назар аудару қажет –ақ. Заман талабына сай қазіргі таңда білім беру жүйесінде интеллектуалдық, кәсіптік, адамгершілік, азаматтық, патриоттық, ұлттық рухани қабілетті жетілдіруде үлкен салмақ оқушының өзіне түседі. Оқушыны ғылыми –зерттеу жұмысына қатыстыру үшін алдымен, оны қызықтыра отырып, зерттеу талабын қалыптастыру қажет. Яғни оқушы ақпаратты ала білуге оны басқаларға хабарлай білуге талпынуы тиіс. Баланың зерттеуге деген ынтасын туғызу үшін ОҒҚ мүшелері ортасында оларды қызықтырып, ізденушілікке баулитын танымдық –ағарту жұмыстарын ұйымдастыру керек. Оқушыларды шығармашылыққа баулудың, өзіндік іс-әрекет ұйымдастырудың түрлері өте көп: біріншіден, репродуктивті іс -әрекетті, білімді үлгі бойынша қабылдай алу деңгейі; екіншіден, “шығармашылық” сөзінің мағынасын “шығару, ойлап табу”. Бұл –жаңа нәрсе ойлап табу, сол арқылы жетістікке қол жеткізу деген сөз. Шығармашылық тұлғаның ерекшелігі неде? Шығармашылық тұлға жас ерекшелігіне, қызығушылығына қарамастан, өзгелерден дарындылығымен, шұғыл шешімділігімен, өз күшіне деген сенімділігімен, сезім ұшқырлығымен, табандылығымен, асқан шабытымен ерекшеленеді. Оқушы ізденіс арқылы жетістіктерге жетеді. Нәтижесінде білім – ғылымға өте қабілетті жеке тұлғалар қалыптасады. Егер, білім беру жүйесінде оқушылардың тілін дамыту белгілі бір жүйемен үздіксіз жүргізіліп, оларды жүйелі сөйлеуге дағдыландыру үшін алдымен, кешенді жұмыстар мен жаттығулар негізінде ұйымдастырылса; оқытудың жаңа технологияларын қолдану арқылы күтілетін білім нәтижелері оқушылардың ауызша сөйлеу дағдысын дамытуға негізделсе, онда оқушылардың тілін дамытудың, сөздік қорын байытудың, сондай –ақ шығармашылық жұмыспен айналысуына нәтижесі мен мүмкіндігі арта түседі. Бастауыш сынып оқушыларының ауызша сөйлеу дағдысын I сыныптан бастап қалыптастырса, онда оқушы келешекте қоғамдық-әлеуметтік ортада өз ойын еркін жеткізуге, әдеби нормада жүйелі, шебер сөйлеуге дағдыланады. Сөйлеу дағдысының нәтижесінде бала бойында дарындылық қалыптасады. Дарынды тұлға бойындағы еркіндік, батылдық, ұшқырлық, сезімталдық, талдап - жинақтау сияқты кешенді қасиеттерімен қатар, ерекше ойқызметі, қайшылықтарды түсіну түйсігі, шығармашылыққа деген құштарлығы бар екені анықталады.Ол үшін әр мұғалім өзі бірінші ізденіп, ерінбей еңбектеніп, баланың ерекше қабілетін байқауда күнделікті сабақта, тәрбие жұмысында, үйірме жұмысында оқушыны үзбей бақылап, бала бойындағы дарындылықты немесе жүйелі білім алуға қабілетті тұлғаны анықтау қажет. Әр мұғалім дарынды оқушыларды таба біліп, әрқайсысына жеке тұлға ретінде қарап, олардың өздеріне деген сенімін арттырып, өзара қатынасты жақсартып, ата-ана –оқушы – ұстаз байланысын жоғары ұстап шығармашылықпен жұмыс істеуі – бүгінгі заман талабы. Өзгеше ойлайды, көп көлемде білім меңгереді де оны ұмытпайды. Ішкі сезімі өзгеше- өте сезімтал, толыққанды, ықылас қойған нәрсесін, тақырыбын әр жерде негізгі мәселе етіп қояды. Дамудағы шапшаңдылық, жиі-жиі ойға берілу, қиял күшінің басымдылығы. Адамгершілік сезімдері ерте дамыған,моральдық қасиеттері жоғары, достық -әзілдік сезімнің басым түсуі. Баланың бағыты:өмірлік позициясы, сенімі, талғамы, қызығуы. Танымдық психикалық қасиеттері:зейін, түйсік, қабылдау, ес, ойлау, қиял. Оның сезімі және ерігі Темпераменті: мінез –құлқының табиғи ерекшелігі. Мінезі: психикалық сипаты. Қабілеті: іс- әрекет мүмкіншілігі. Ата – анасының қолдауы. Туа біткен қасиетті тану. Отбасының жағдайы. Мектептегі оқыту мен тәрбиенің мәні. Ұстаз біліктілігі Дарынды оқушылар туралы мәлімет жиналып, қай бағытта екені анықталады. Сол бойынша пәнге бөлінеді. Оларға түрлі зерттеулер жүргізіліп, оның нәтижесінде мінездеме жасалады. Дарынды балалармен істелетін жұмыс жоспары жасалады. Әр сабақ сайын, сынып сағаттарында, үйірме және сыныптан тыс тәрбие жұмыстарында дамыта дайындау жұмысы жүргізіледі. Жоспарға сай жұмыс ұйымдастыру. Оқу материалын толық игеру. Қосымша материалдармен, тестпен жұмыс, қызықты тапсырмалар, түрлі әдіс –тәсілдер қолдану. Олимпиадаларға, интеллектуалдық сайыстарға,сыныптан тыс іс-шараларға қатыстыру. Ғылыми жоба қорғау. Дарын тұлға р/с Оқушының аты-жөні сынып Матем Ғылыми жоба Тіл д Муз Бейне Би Спорт Нәтиже 1. Нисанбаева Ақерке 4 + + Ғылыми жоба 2. Пшембаев Қаир 4 + Ғылыми жоба 3. Карбозова Зарина 4 Математика 4. Талғатбек Дильназ 4 Мәнерлеп оқу 5. Балташева Наргиз 4 + + «Айна» театр студиясы 6. Момынжанов Диас 4 Ғылыми жоба 7 Токтасынова Адель 4 + + Ғылыми жоба 8. Рахимжан Дінмұхамед 4 + Ғылыми жоба І кезең: Дайындық жұмысы ІІ кезең: Тақырыппен жұмыс ІІІ кезең: Тақырыпты қорғау 1.Тақырыпты таңдау.2.Ғылыми-зерттеу орындарына саяхат жасау.3.Пайдалынатын әдебиеттерді іздестіру.(мұрағат, баспасөз материалдары, әдебиеттер) 1. Тақырыпқа байланысты жоспар даярлау.2. Жоспар бойынша жұмыс. 3. Қорытынды нәтиже. 1.Мектепішілік2. Қалалық3.Облыстық4.Республикалық Оқушыға берілетін білімнің ғылымилығы мен ойлау көзқарасын дамыту әдісі Білім берудегі жүйелілік әдісі Оқытудың проблемалық әдісі Оқушының пәнге деген қызығушылығын арттыру әдісі Оқу бағдарламасымен байланысқан жан-жақты ойлау қабілетін арттыра отырып оқыту. Оқу материалдарын ұсыну арқылы қол жеткізу. Баланың білім алуға деген қызығушылығы мен ынтасын арттыру. Оқушының игерген білімін терең ойлап талдау жасай алуы қажет. 78 78 Білім деңгейі жоғарылайды, сөйлеу дағдысы жетіледі. Сөздік қоры молаяды, сауатты сөйлеуге, сын көзбен қарауға үйренеді. Ғылым жолын таңдайтын оқушылар қалыптасады. Еліміздің ғылыми дәрежесін жоғары деңгейге көтеретін азаматтар қалыптасады.