Конспект урока по башкирскому языку на тему А.Ягафарова (5 класс)

Тема: А.Йәғәфәрова. “Кескәй шишмә”.
Маҡсат: хикәйәнең йөкмәткеһе менән таныштырыу; төп фекерҙе асыҡлау, телмәр үҫтереү, һүҙ байлығын арттырыу; тәбиғәткә һөйөү, һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү.
Йыһазлау: презентация, китаптар күргәҙмәһе.
Дәрес барышы.
I.Ойоштороу моменты. II.Психологик комфорт тыуҙырыу.
- Һаумыһығыҙ, уҡыусылар! Ултырығыҙ. Мин Айгөл Миңлевәсил ҡыҙы булам. Бөгөнгө дәресте мин алып барасаҡмын. Дәрестең девизын уҡыйыҡ:
Ҡыңғырауҙы ишеттек тә . (слайд) Ашыҡтыҡ беҙ дәрескә. Китап – дәфтәрҙәр әҙер Тотонайыҡ беҙ эшкә.
III.Уңыш ситуацияһын ойоштороу 1. Артикуляцион күнегеү - Балалар, хәҙер башҡорт теле өндәрен дөрөҫ әйтеү өсөн, шиғыр уҡып алайыҡ. Шиғырҙа нимә тураһында һүҙ бара , уйлағыҙ, беҙ дәрестә бөгөн нимә хаҡында һөйләшербеҙ икән.
Нисек йырламаһын кескәй шишмә - (слайд) Таш ҡаяны ярып сыҡҡан бит, Яҙ ҡояшын күргән, сәскәләрҙең Татлы һутын һемереп эскән бит.
Һемереп эскән - пил с жадностью - Тимәк, шиғырҙа нимә хаҡында һүҙ бара? Шиғыр юлдарын нисек аңланығыҙ? Дәрестә нимә хаҡында һөйләшәсәкбеҙ? IV.Уҡыу сиуацияһын ҡуйыу. -Уҡыусылар, дәрестең темаһын билдәләү өсөн ребус сисеп алайыҡ.
,,,,,, К , 5 б=ш ,,
Тимәк, ниндәй һүҙҙәр килеп сыҡты һуң?
V.Уҡыу ситуацияһының сиселеше.
- Бөгөн беҙ А. Йәғәфәрованың “Кескәй шишмә” хикәйәһен уҡырбыҙ. Дәфтәрҙәргә число, теманы яҙып ҡуйығыҙ
1. Хикәйә өҫтөндә эш: а) Яҙыусы тураһында белешмә биреү (Слайд) (маршрут биттәре таратыла)
Айһылыу Йәғәфәрова 1948 йылдың 3 сентябрендә Әбйәлил районы Әхмәт   ауылында тыуған. Тиҫтәләгән китап авторы. Кескәйҙәр өсөн тәғәйенләнгән тәүге шиғырҙар йыйынтығы, «Муйынса» тип атала. Уның балалар өсөн “Сәскәле күлдәк”, “Алтын тараҡ” исемле хикәйәләр һәм әкиәттәр китабы баҫылып сыға.
б)һүҙлек эше (маршрут битендә яҙалар) (слайд ) ҡаштарын йыйырҙы - зажмурил брови хуш еҫ бөркә - пахнет ароматом
в) хикәйәне үҙем уҡыйым
Физ-ка
г)хикәйәнең йөкмәткеһе буйынса эш (маршрут битендә) - Атаһы менән Марат ҡайҙа баралар? - Атаһы улына нимә эшләргә ҡуша? - Марат менән шишмә нимә хаҡында һөйләшәләр? Ролләп уҡып сығыу. 2. Таблицаны тултырыу (һөйләмдәр менән)
Һөйләмдәр дөрөҫ Дөрөҫ түгел
Марат, аҡландан китмә аҙашырһың.
Марат, миңә ярҙам ит әле. Атай, урманда ниңә сәй тәмһеҙ икән? Һин дә атайыңдың намыҫлы, тоғро улы булма 3. Хикәйәлә осраған үҫемлек исемдәрен һайлап яҙып алығыҙ, телдән тәржемә итербеҙ (слайдта һүрәттәре)
(ҡайын, бөрлөгән, ҡарағат, сәскәләр, тал, ҡурай еләге, муйыл, балан, мәтрүшкә) - Был үҫемлектәр беҙҙең яҡтарҙа үҫәме? Һеҙ йәшәгән төбәктә шишмәләр бармы?
4.Марат ниндәй файҙалы эштәр башҡарған?
- Уҡыусылар, һеҙ ата-әсәйегеҙгә нисек ярҙам итәһегеҙ? - Һеҙҙә ниндәй шишмәләр бар? Шишмәләргә ярҙам иткәнегеҙ бармы? - Эйе, балалар, ата-әсәләргә һәр саҡ ярҙам итергә кәрәк. Ҡулыбыҙҙан килгән эштәрҙе беҙ эшләргә тейешбеҙ. Ә тәбиғәткә килгәндә һәр беребеҙ уны һаҡларға бурыслы, сөнки тәбиғәт беҙҙе ашата, йылыта. Ағастар киҫелһә, йылғалар, шишмәләр ҡорой. Һыу булмаһа емеш-еләк үҫмәй. Тәбиғәттә бар нәмә бер-береһенә бәйләнгән.
5.Хикәйәнең моделен төҙөйөк. (слайд)
атаһы
шишмә


Марат


- Хикәйәнең авторы кем? (А.Йәғәфәрова)
- Төп геройҙың исеме нисек? (Марат)
- Автор нимә әйтергә теләгән? (Тәбиғәтте яратырға, һаҡларға, бер-береңә ярҙам итергә).
VI.Йомғаҡлау. Рефлексия.
- Дәрестә үҙегеҙгә ниндәй кәрәкле мәғлүмәттәр алдығыҙ, нимәләр белмәй инегеҙ? Дәрес оҡшанымы, юҡмы, һеҙҙең алдығыҙҙы ятҡан йылмайликтарға билдәләгеҙ.
VII.Баһалау.
VIII.Өй эше.
1в. Хикәйәне ролләп уҡырға әҙерләнергә;
2в. 2-се эш 131-се бит