Ашы? саба? С.Торай?ыров. Шілде
«Менің жақсы көретін түсім»Креатив-тренинг
Люшер тесті…
12345Қай түсті таңдайсың?
Қызғылт түс – жұмсақ, арманшыл, қиял әлемін кезіп жүреді.Қиын жағдайлардан тез оңалады. Сенімді адамдар таңдайды.
Көк түс – бұл түсті ұнататындар үндестікке ұмтылады.Ол өнерпаздар мен саяхатшылардың түсі. Тәртіпті адамдар. Өмірді тек жақсы жаққа өзгертуге тырысады.
Күлгін түс – , Өзгерістерге бейім. Ең басты құндылығы-ақылды.Аяқ астынан батыл әрекеттер жасайды.
Жасыл –бұл түсті батыл адамдар таңдайды. Олар шешімді жылдам қабылдайды. Олардың жүрегі нәзіктік пен жұмсақтыққа толы.
Қызғылт сары– жылдамдықты сүйетін, шектен тыс сыни тұрғыдан қарайтын адамдар. Бұл түсті шығармашыл адамдар таңдайды.
Серпілген сауал1. Абай Құнанбаев қай жылы, қай жерде дүниеге келді?2. Абайдың білімге, ғылымға шақырған қандай өлеңдері бар?3. Қыс өлеңінде ақын қысты неге теңейді?4. «Қыс» өлеңінен үзіндіні жатқа айт.5. Өлеңдегі Қондыбай,Қанай кімдер?6. Қыстың қиындығын кімдер көреді?7. Ақын адам болу үшін неден қашық, неге асық болу керек дейді?8. Дүние де өзі, мал да өзі деген не?9. Ғибрәтлі, нәфрәтлі сөздеріне анықтама бер.
{2D5ABB26-0587-4C30-8999-92F81FD0307C}1.23456789101112Абайдың жыл мезгілі туралы өлеңіЖошының өліміне себеп болған жануар.Ә.Тәжібаевтың ертегісіҚырық өтірікті айтушыЖерұйықты іздеген жиһангезАбайдың әкесіСөздің көркі не?Қазақтың ұлы ақыны“Қызғыш құс” өлеңі кімдікі?Бақа мен өгізді сөйлеткен ақын.Бірден онға дейінгі санның мағынасын сұраған кім?Ойдан шығарылған оқиғалар баяндалатын қазақ ауыз әдебиетінің жанры.
ҚЫСҚҰЛАНТОЛАҒАЙТАЗШААСАНҚҰНАНБАЙМАҚАЛАБАЙМАХАМБЕТАХМЕТБҰҚАРЕРТЕГІ
С.Торайғыров.“Шілде” өлеңі
Мәтінмен жұмыс.Джигсо әдісі.Сұлтанмахмұт Торайғыров 1893 жылы 28 қазанда Омбы уезінің Шарағай болысына қарасты Қарауыл Шабар ауылында (қазіргі Ақмола облысы Қызылту ауданы) туған. Оның әкесі Шоқпыт (шын аты Әубәкір) атанған кедей, момын шаруа адамы болған. Шоқпыт кедейліктің тақсіретін көп тартып, Қарауыл еліндегі бай жездесін паналап, малын баққан. Сонда үйленген. Байқоңыр, Сұлтанмахмұт деген балалары болған. Сұлтанмахмұттың екі жасында шешесі өліп, жетімдікті көріп өседі. Әкесі Шоқпыт әйелі өлген соң балаларын алып, өзінің туған жері Павлодар облысының Баянауыл ауданына көшеді. Алғашқысында Сұлтанмахмұт әкесінен арабша хат таныған. Тортай, Мұқан деген ауыл молдарынан оқиды.1908 жылы Баянауылдағы Әбдірахман деген молданың медресесіне түсіп, одан 2-3 жыл сабақ алады. Молданың ұрып соғуына шыдай алмай, оқуды тастап кетеді.1911 жылы бір қыс бойы Н.Бекбауов деген мұғалімнен оқиды. Нұрғали жаңаша оқыған көзі ашық сауатты мұғалім болған.1913 жылы Троицк қаласына қайта келіп, «Айқап» журналы редакциясында қызмет етеді. 1920 жылы 21 мамырда ауыр науқастың салдарынан 27 жасында қайтыс болады.Шығармашылығы:Өлеңдері: «Шәкірттерге», «Жарлау», «Ақ сәуле», «Шілде», т.б.Поэмалары: «Адасқан өмір», «Кедей», «Қамар сұлу» т.б.Мақалалары: «Ауырмай есімнен жаңылғаным», «Қазақ ішінде оқу, оқыту жолы қандай?»
Оқулықтағы «Шілде» өлеңін мәнерлеп оқып шығу.Өлеңнен кейіптеуді тауып беріңдер. Өлеңді неше бөлімге бөлуге болады?Өлеңдегі шілде таңы қандай бейнелі сөздермен берілген?Шығармада бейнеленген ауыл келбетін суреттеп беріңдер.Өлеңмен жұмыс
Қатты нөсер басылды (жаймен тырсылдатады)Күн жарқырай ашылды (қолдарымен күн жасайды)Көктен төмен әдемi кемпiрқосақ шашылды (жарты доға жасайды) Тәулiк бойы тынбайтын,Болайықшы ақ жаңбыр (Ақырын жауған жауын тырсылын жасайды)Астан-кестен жауатын,Өткiншi ендi бұл жаңбыр (Тез-тез жауған жаңбыр тырсылын келтiредi)Сергіту сәті
Сөздікпен жұмыс.Әуе – аспан, қысқа түн-жазда ұзақ, түн қысқа болады; көк майса – шөп, көктің жүзі – аспан; әптиек-діни оқу құрал, Құран-қасиетті кітап, қотан-қора, мелдегінен – белуарынан деген мағынада.
Ревин әдістемесіӨлеңнің кез-келген жерін өзара жаттау.Мағынасын ашып, түсіндіру.
Салыстырыңдар Абай «Қыс»Сұлтанмахмұт“Шілде”
Әдебиет теориясыДәлелдемеТезисТірек сызбаТірек конспект