Практикалы? ж?мыс:№ 3 Практикалы? ж?мыс «Металдар та?ырыбына эксперименттік есептер шы?ару»

Пәні: Химия
Күні:
Сыныбы: 9
Тақырыбы: № 3 Практикалық жұмыс «Металдар тақырыбына эксперименттік есептер шығару»
Мақсаты: Металдардың сапалық құрамын анықтауды, реакция теңдеуін жазуды, заттарды бір – бірінен ажыратуды үйрену. Ойлау қабілетін қалыптастыру, қызығушылығын арттыру.
Міндеттері:
1.Білімділік: металдар тақырыбына эксперименттік есептер шығару.
2.Дамытушылық:оқушылардың химиялық білімін одан әрі дамыту.
3.Тәрбиелік: уақытты тиімді пайдалануға үйрету.
Сабақтың түрі: практикалық жұмыс
Сабақтың әдісі: тәжірибе жасау
Қажетті құралдар мен реактивтер:
Қажетті құралдар: сынауықтар, тұрғы, Д.И.Менделеевтің кестесі, ерігіштік кесте.
Қажетті реактивтер: FeCl3, AlCl3, CaCl2, FeSO4, Na2SO4, Al2(SO4)3, CaO, Ca(OH)2, FeCl2, CaCO3, Ca(HCO3)2
Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру, көңілін сабаққа аудару.
Қауіпсіздік техникасының ережесі:
Ерітінділерді қолмен ұстауға, иіскеуге болмайды;
Жұмыс барысында реактивтерге мұқият болу керек;
Бір ыдысты екінші рет қайта пайдалануға болмайды;
Жұмыстың барысы:
І-нұсқа
1.есеп
Темір (ІІІ) хлориді, алюминий хлориді, кальций хлориді, ерітінділерінің әрқайсысы қай сынауықта екенін анықтаңдар.
Шешуі:
1. FeCl3 + 3NaOH → Fe(OH)3↓ + 3NaCl
Fe3+ + 3Cl- + 3Na+ + 3OH- → Fe(OH)3↓ + 3Na+ + 3Cl-
Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3↓
2. AlCl3 + + 3NaOH → Al(OH)3↓ + 3NaCl
Al3+ + 3Cl- + 3Na+ + 3OH- → Al(OH)3↓ + 3Na+ + 3Cl-
Al3+ + 3OH- → Al(OH)3↓
3.CaCl2 + Na2CO3 → CaCO3↓ + 2NaCl
Ca2+ + 2Cl- + 2Na+ + CO32- → CaCO3↓ + 2Na+ + 2Cl-
Ca2+ + CO32- → CaCO3↓
Теориялық кесте
FeCl3 AlCl3 CaCl2 NaOH Na2CO3 Қорытынды
FeCl3 ↓қызыл күрең тұнба
AlCl3 ↓ ақ тұнба
CaCl2 ↓ ақ тұнба
NaOH Na2CO3 Практикалық кесте
1 2 3 4 5 Қорытынды
1 Fe(OH)3 ↓
2 Al(OH)3 ↓
3 CaCO3 ↓
4 5 Қорытынды:
І – нұсқаның бірінші есебі бойынша тұз бен негіз арасында реакция жүзеге асты. Нәтижесінде тұнба пайда болды.
2.есеп
Темір (ІІ) сульфаты, натрий сульфаты, алюминий сульфаты ерітінділерінің әрқайсысы қай сынауықта екенін анықтаңдар.
Шешуі:
1.FeSO4 + BaCl2→ BaSO4↓ + FeCl2
Fe2+ + SO42- + Ba2+ + 2 Cl- → BaSO4↓ + Fe2+ + 2Cl-
Ba2+ + SO42- → BaSO4↓
2.Na2SO4 + BaCl2 → BaSO4↓ + 2NaCl
2Na+ + SO42- + Ba2+ + 2Cl- → BaSO4↓ + 2Na+ + 2Cl-
Ba2+ + SO42- → BaSO4↓
3.Al2(SO4)3 + 3BaCl2 → BaSO4↓ + 2AlCl3
2Al3+ + 3SO42- + 3Ba2+ + 6Cl → BaSO4↓ + 2Al3+ + 6Cl
3Ba2+ + 3SO42- → BaSO4↓
Теориялық кесте:
FeSO4 Na2SO4 Al2(SO4)3 BaCl2 Қорытынды
FeSO4 ↓ақ тұнба
Na2SO4 ↓ақ тұнба
Al2(SO4)3 ↓ақ тұнба
BaCl2 Практикалық кесте:
1 2 3 4 Қорытынды
1 BaSO4 ↓
2 BaSO4 ↓
3 BaSO4 ↓
4 Қорытынды:
І – нұсқаның екінші есебі бойынша тұз бен тұз арасында реакция жүзеге асты. Нәтижесінде тұнба пайда болды.

3.есеп
Мына сызбанұсқа бойынша: CaO → Ca(OH)2 → CaCl2 кальций оксидінен кальций хлоридін алыңдар.
Шешуі:
CaO + H2O → Ca(OH)2
Ca(OH)2 + 2HCl → CaCl2 + 2H2O
ІІ - нұсқа
1.есеп
Темір (ІІ) хлориді, калий хлориді, алюминий хлоридтері ерітінділерін бір реактивпен анықтаңдар.
Шешуі:
1.FeCl3 + 3AgNO3 → 3AgCl↓ + Fe(NO3)3
Fe3+ + 3Cl- + 3Ag+ + 3NO3- → 3AgCl↓ + Fe3+ + 3NO3-
3Ag+ + 3Cl- → 3AgCl↓
2.KCl + AgNO3 → AgCl↓ + KNO3
K+ + Cl- + Ag- + NO3- → AgCl↓ + K- + NO3-
Ag- + Cl- → AgCl↓ -
3.AlCl3 + 3AgNO3 → 3AgCl↓ + Al(NO3)3
Al3+ + 3Cl- + 3Ag- +3NO3- → 3AgCl↓ + Al3+ + 3NO3-
3Ag+ + 3Cl- → 3AgCl↓
Теориялық кесте:
FeCl3 KCl AlCl3 AgNO3 қорытынды
FeCl3 ↓ақ тұнба
KCl ↓ақ тұнба
AlCl3 ↓ақ тұнба
AgNO3 Практикалық кесте:
1 2 3 4 қорытынды
1 AgCl ↓
2 AgCl ↓
3 AgCl ↓
4 Қорытынды:
ІІ-нұсқаның бірінші есебі бойынша тұз бен тұз арасында реакция жүзеге асты. Нәтижесінде тұнба пайда болды.
2.есеп
Темір (ІІ) хлориді, натрий сульфаты, алюминий сульфаты ерітінділерін бір реактивпен анықтаңдар.
Шешуі:
1.FeCl3 + 3NaOH → Fe(OH)3↓ + 3NaCl
Fe3+ + 3Cl- + 3Na+ + 3OH- → Fe(OH)3↓ + 3Na+ + 3Cl-
Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3↓
2.Na2SO4 + BaCl2 → BaSO4↓ + 2NaCl
2Na+ + SO42- + Ba2+ + 2Cl- → BaSO4↓ + 2Na+ + 2Cl-
Ba2+ + SO42- → BaSO4↓
3.Al2(SO4)3 + 3BaCl2 → BaSO4↓ + 2AlCl3
2Al3+ + 3SO42- + 3Ba2+ + 6Cl → BaSO4↓ + 2Al3+ + 6Cl
3Ba2+ + 3SO42- → BaSO4↓
Теориялық кесте:
FeCl3 Na2SO4 Al2(SO4)3 NaOH BaCl2 Қорытынды
FeCl3 ↓қызыл күрең
Na2SO4 ↓ақ тұнба
Al2(SO4)3 ↓ақ тұнба
NaOH BaCl2 Практикалық кесте:
1 2 3 4 5 Қорытынды
1 Fe(OH)3 ↓
2 BaSO4 ↓
3 BaSO4 ↓
4 5 Қорытынды:
ІІ-нұсқаның екінші есебі бойынша тұз бен негіз, тұз бен тұз арасында реакция жүзеге асты. Нәтижесінде тұнба пайда болды.
3.есеп
Төмендегі айналымдарды тәжірибе жүзінде іске асырып, химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар:
Ca(OH)2 → CaCO3 → Ca(HCO3)2 → CaCO3
Ca(OH)2 + СО2 → CaCO3 + Н2О
CaCO3 + Н2О + СО2 → Ca(HCO3)2
Ca(HCO3)2 → CaCO3↓ + Н2О + СО2