Конспект урока по марийскому языку Ик составан простой предложений (8 класс)

Урокын темыже: Ик составан предложений-влак нерген тунеммым ушештарымаш.
Палаш тыршымашым вияҥдыше (познавательный) цель:
1. Ик составан предложений-влак нерген ушештараш.
2. Нуным ойырен моштымыштым вияндаш.
3. Текст гыч тÿрлö шинчымашым налын керташ лиймым ончыктымаш.
Еҥ-влак кокласе кылым вияҥдыше (коммуникативный) цель:
1. Йоча-влакын мут поянлыкыштым ешараш.
2. Шке шонымашым весылан чын умылтарен кертме навыкым вияҥдаш.
3. Йолташ дене ваш мутланен, пашам ышташ туныкташ.
Воспитательный цель: Тунемше-влакын шочмо йылмым йӧратыме кӱшеш воспитатлымаш.
Задаче-влак:1. Кандашымше классыште тунемше-влакын шинчымашыштым тергымаш (ончыч тунемме материал почеш).
2. Ик составан предложений-влакым кок составан деч ойырен моштымыштым рашемдаш.
3. Предложений-влакым описанийыште кучылт моштымо навыкым вияҥдаш.
Тип: ушештарымаш урок.
Кучылтшаш материал: 1. Кузнецов В.В.,Кузнецова Н.В. Марий йылме. 8 класслан учебник. – Йошкар-Ола. 2010.
2. Карточко-влак.
3. Таблице-схеме.
4. Компьютер.
5. Презентаций.
6. А. Китиков «Калыкмут-влак».
Формо да метод-влак:1) фронтальный;
2) группо дене да тӱшкан пашам ыштымаш;
3) наглядный, практический, беседе;
4) самостоятельный паша;
5) иллюстративный.
Урок радам.
Ι. Организационный ужаш.
Туныктышын саламлалтмыже.
Класс пöлемын уроклан ямде улмыжо.
Йоча-влакын кÿлеш ÿзгарышт улмым тергымаш.
Тунемше-влакым пашаш кумылаҥдымаш.
ΙΙ. Учебный пашан мотивацийже.
Мӧҥгысӧ пашам тергымаш.
8(247)-ше упражненийлан сӱретым ышташ, 2(249)-шо упражнений.
Тачысе числам, темым возена. Слайд 1-2. Ме таче ик составан предложений-влак нерген палымынам пеҥгыдемдена.
ΙΙΙ. Теорийым ушештарымаш.
Йоча-влакым йодыштын, доскаште схемым сӱретлаш.
Ик составан предложений могай тӱшкалан шелалтеш? (Сказуемыян да подлежащиян).
Сказуемыян предложений-влакын видышт? (опр.-личн., неопр.-личн., безлич.)
Подлежащиян предложенийын видше? (назывной)
Кажныланда 2 предложений гыч пуалтеш. Те нуным листокешак член дене лончылыза. Кӧ ыштен пытара, лектеш тиде схеме дек да предложенийже могай видан, тушко пижыкта.
Моторлыкым пазарыш луктын ужалаш огеш лий.
Тыште да тушто олым вуян изи пӧрт-влак.
Мир верч кучедалше вийым сеҥаш ок лий.
Пеш умыр кас.
Изи пӧлемыште пешак волгыдо.
Курык гыч ече дене пеш писын мунчалтен волышым.
Келгытшым палыде, вӱдышкӧ ит тӧрштӧ.
Шудым лупсан годым солем.
Ик йолеш кок портышкемым огыт чий.
Йӧратыме шочмо кундем.
Слайд.(Йӧратыме шочмо кундем.) Тыгай теме дене 5-6 предложениян изи ойлымашым возыза, ик составан предложений-влакым кучылтса. (2-3 йоча шке пашаштым сылнын лудын пуат, молыжо лудшо-влакын пашаштым аклат.)
Сӱретым ончен калыкмутым шарналтена, рушла да марла йоҥгалтарена. Слайд. (Калыкмут почеш образовательно-воспитательный паша).
Кок мераҥым иканаште поктет гын, иктымат от кучо. – За двумя зайцами погонишься, ни одного не поймаешь.
Мунчалташ йӧратет гын, издерымат шупшаш йӧрате. – Любишь кататься, люби и саночки возить.
Товар деч посна пӧртым от чоҥо. – Без топора дом не построишь.
Чывигым шошым шотлат. – Цыплят по осени считают.
Кажне пашан лектышыже мучаште веле палдырна. Садлан пашалан акым тудым ыштен пытарымеке пуыман. Тидым шотыш налын, туныктышо-влак отметкым тыланда урок мучаште гына шындат.
Кызыт изирак модышым эртарена. Шелалтына 2 командылан. Кагазыште ала-могай произведений гыч изи ужаш пуалтын. Тыланда тыгай задаче шындалтеш: листокеш ик составан предложенийым гына кодеда. Тиде ужаш могай произведений гыч, палаш. Авторжо кӧ? (Литератур дене кыл).
А ынде шкендам шке тергыза. Слайд.
Могай команде чын ыштен? М. Шкетанын эше могай мыскара ойлымашыже-влакым паледа?
Кап-кылым лывыртымаш.
Кынел шогалын, ӱяча семын кап-кылнам тарватена. Слайд.
Кызыт учебник гыч 4(253)-ше упражненийын 2-шо ужашыжым ыштена. Слайд. Предложенийым возен лукса, член шот дене лончылыза, рушлашке кусарыза.
Март. Весна. Солнце светит. Снег постепенно тает.
Город. Большой город. Столица.
Сӱретым ончен ик составан предложений-влакым шоныза. Слайд.
Кызыт 8(257)-ше упражненийым устно ыштена. Почеламут корнылам шке семын лудын лекса. Сылнын лудеш… Могай профессий нерген ойлалтеш? Иктаж-кӧ тендан коклаште туныктышо лияш шона? Кӧ могай профессийым шканже ойырен налын? Мутлан, те икмыняр жап гыч туныктышо лийыда и мыйын семынак урокым пуэда. Кузе тыланда чучеш ыле? (Образовательно-воспитательный паша).
Профессийым налме деч ончыч шинчымашым погыман, мом ме таче тендан дене и ыштышна.

ΙV. Урокын итогшо.
Мом палымыдам рашемдаш манын, изирак тестым ыштена. Слайд.
Йоча-влакын шинчымашыштым аклымаш:
- Йоча-влак, шке пашадалан могай отметкым шындеда?
V. Мӧҥгысӧ паша (Слайд).
1(258)-ше упражнений.