К?шпенділер ??гімелері туралы слайды

Ақпанның он алтысы Ілияс Есенберлин (1915 – 1983) “Көшпенділер” трилогиясы Өмір жолына шолу жасау Алматыда 68 жасында қайтыс болды. 1983 жылы Соғыстан кейінгі жылдары филармонияны, “Жазушы” баспасын басқарды 1946 жылы Тау-кен институтын бітірген. Ұлы Отан соғысына қатысқан. 1940 жылы Ақмола облысындағы Атбасар қаласында туған. 1915 жылы Шығармаларының жарық көруі “Маңғыстау майданы”, “Аманат” романдары жарық көрді 1978 жылы “Көлеңкеңмен қорғай жүр” 1974 жылы «Жанталас» 1973 жылы “Алтын құс” романы 1972 жылы «Алмас қылыш» 1971 жылы «Қаһар» 1969 жылы “Ғашықтар” романы 1968 жылы «Қатерлі өткел» прозасы 1967 жылы «Айқас» романына Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығы берілді. 1968 жылы “Айқас” романы жарық көрді. “Айқас” романы үшін І.Есенберлинге Абай атындағы мемлекеттік сыйлықтың иегері деген атақ берілді. 1966 жылы “Толқиды Есіл” повесі жарық көрді. 1965 жылы «Өзен жағасында» повесі жарық көрді. 1960 жылы «Біржан сал трагедиясы» дастаны жазды“Адам туралы жыр” повесі жарық көрді. 1959 жылы “Адамгершілік туралы жыр» өлеңдер жинағы жарық көрді. 1949 жылы “Айша”, “Сұлтан” поэмалары жарық көрді. 1945 жылы Алғашқы өлеңдері жарық көрді. Алғашқы он бес жыл ішінде поэма” сынды шығармалары жарық көрді. 1940 жыл “Көшпенділер” трилогиясы І бөлім “Алмас қылыш”ІІ бөлім “Жанталас”ІІ . “Қаһар” Тарихи романдар Тарихи романдар деп - өткен тарихтың маңызды оқиғаларын қайта жаңғыртып, оларды көркем түрде баяндайтын романдарды айтады. Асан қайғы, Қазтуған, Абылай хан, Бұқар жырау, Кенесары хан, Ағыбай батыр “Қаһар” ХІХ ғасыр Жәнібек хан, Керей хан “Жанталас” ХІІ – ХУІІІ ғасырлар Әбілқайыр хан “Алмас қылыш” ХУ – ХІ ғасырлар Трилогиядағы тарихи тұлғалар Трилогияның романдары Трилогияның қамтитын уақыты “Көшпенділер” трилогиясы жайлы айтылған пікірлер “... Алайда, ең бастысы, “Көшпенділердің” бұрынғы қоғам жайында да, қазіргі жағдайға да тәуелсіз өз құндылығы мен әдеби тағдырының барлығында жатыр” Шыңғыс Айтматов 2. “І.Есенберлиннің “Көшпенділерін” мұқият зерделемейінше қазақ ұлтының сан ғасырлық тарихын талдап, пайымдау да мүмкін емес әрі мұнсыз ол толық қанды болмайды” Әнуар Әлімжанов 3. “Көшпенділер” трилогиясы халықтың өзін -өзі танып білуінің тамаша кезеңдік туындысы болып табылады. Чингис Гусейнов Тарихи оқиғалардың трилогияда бейнеленуі 1) “Алмас қылыш” романында ХУ –ХУІ ғасырларда Қазақ хандығының құрылуы Әбілқайыр, Жәнібек, Керей хандардың тақ үшін таласы, қазақ руларының бірлесу идеясының басым суреттелуі 2) “Жанталас” романында ХУІІ –ХУІІІ ғасырларды Қазақстанның шетел басқыншыларымен күрес және Әбілқайыр ханның Қазақстанның Батыс бөлігімен Ресей патшалығы қол астына кіруі. Қалмақ хандығының қазақ еліне опасыздық шапқыншылығы,Алакөл маңайында, Ордабасы өңірінде болған қырғын ұрыстар, Ресей патшалығының қол астына кірген Әбілқайырдың түпкі армандарының жеке басындағы түңіліс суреттері 3) “Қаһар” романында ХУІІІ ғасырда Абылай хан бастаған қазақ халқының қалмақ басқыншыларын біржолата талқан етуі. Абылайдың қазақ елін дербес Қазақ хандығына біріктіру әрекеттері. Абылай хан мен оның батырларының ел тәуелсіздігі үшін күрестегі ерлік , даналық істері. Абылай ханның қазақ елін біріктіру жолындағы жанталас күйзелістері Романнан үзінділер оқып танысу.1. Шыңғысханның балаларына өсиеті2.Абылай мен Бұқар жырау4. Уали сұлтанның баласы Абылай3. Батыр Баян мен Ноян4. Абылайдың ақ бурасы5. Абылайдың түсі6. Абылайдың өлер алдындағы өкініші 7. Абылай хан мен сұрша қыз хикаясы Трилогия Тарихи хроникаӘскери салт-дәстүрЕрлікті, батырлықты дәріптеуХандыққа талас Прозалық шығармаҚазақ халқының өміріРулық жікшілдікКейіпкерлер оқиғалары шынайы өмірде болған ЭпопеяӘдеби романТұрмыстық салт-дәстүр Ақындықты, азаматтықты дәріптеуБолыстыққа таласу Венн диаграммасы Кейіпкерлерін талдау өз мақсаты жолында ешбір арамдық, азғындықтан тайынбайтын мейірімсіз, қанды қол Айлакер, ақылды, айбарлы ел басшысы 2 1 Әбілқайыр