Сулы ертіндідегі ?ыш?ылдарды?, сілтілерді? ж?не т?здарды? электролиттік диссоциациялануы

Мерзімі______________
Cыныбы _9 «А» - «В»_
Сабақтың тақырыбы: Сулы ертіндідегі қышқылдардың, сілтілердің және тұздардың
электролиттік диссоциациялануы.
Сабақтың мақсаты.
Білімділік: оқушыларға қышқылдардың, сілтілердің және тұздардың
судағы ерітінділерде диссоциациялануы туралы түсініктер беру.
Дамытушылық: оқушылардың диссоциациялану реакцияларын
жаплпы ережелерді сақтай отырып жаза алау қабілетін дамыту.
Тәрбиелік: оқушыларды ұйымшылдыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі:аралас сабақ
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ-жауап,СТО элементін пайдалану
Сабақтың пән аралық байланысы: Фихзика, Математика.
Сабақтың көрнекілігі: сызба-нұсқа, карточкалар.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі
ІІ. Үйге тапсырмасын сұрау
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру
ІV. Бекіту
V. Үйге тапсырмасын беру
І. Ұйымдастыру бөлімі
І. Амандасу. Сабаққа әзірлеу. Түгелдеу, Сабақ мақсатымен ж\әжоспарымен таныстыру.
ІІ. Үйге тапсырмасын сұрау.
Диссоциация дегеніміз не?
Электролитке және бейэлектролитке қандай заттар жатады?
Күшті электролиттер дегеніміз не, мысал келтір.
Әлсіз электролиттер дегеніміз не, мысал келтір. Осы сұрақтарды қамти отырып сабақ сұралады.
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.
Қышкылдар. Мысалы, азот қышқылы-ның диссоциациялану
HNO3+ Н2О↔ NO3-+ Н3О+ қыс. HNO3↔ NO3 +H+
Мысалы, күкірт кышқылының диссоциациялануы екі сатыда жүреді:
H2 SO4 ↔ Н+ + HSO4 - HSO-4↔ Н+ + SO42-
Демек, қышқылдар диссоциацияланганда судағы ерітіндіде Н+ иондары мен кышкыл қалдықтарының иондары түзіледі. Сондықтан қышқылдардың жалпы ортақ касиеттері осы Н+ ионы арқылы сипатталады. Осы (Н30+) ионы индикатордың түсін өзгертеді.
Электролиттік диссоциациялану түрғысынан-
кышқылдар дегеніміз — сулы ерітіндіде диссоциацияланган кезде катион ретінде тек сутек иондарын (дәлірек , Н30+) бөліп шығаратын күрделі заттар.
* Қышқып анионын қышқып қалдығы деп атайды.
Негіздер. Ерігіш негіздер суда ерігенде де гидроксид иондары ОН- түзіледі. Мысалы: NaOH ↔Na+ + OH"
Са(ОН)2 ↔ (СаОН)+ + ОН
Са(ОН)+ ↔ Са2+ + 20Н-
Сондықтан барлык негіздерге тән ортақ қасиет осы ОН" анионына байланысты (осы ОН" иондары индикатордың түсін өзгертеді).
негіздер дегеніміз — сулы ерітіндіде диссоциацияланган кезде анион ретінде тек қана гидроксид иондарын бөліп шыгаратып күрделі заттар.
суды бір жағынан қыщқыл ретінде, екінші жағынан негіз ретінде кярастыруға болады. Ол диссоциацияланғанда катион ретінде оксоний (сутек) ионы, анион ретінде гидроксид ионы түзіледі:
он- н\е Н2О↔ Н+ + ОН-
Су молекуласы диссоциацияланғанда түзілетін сутек иондары мен гидроксид иондарының шамалары бірдей. Сондыктан су кышқылдыц да, негіздің де қасиетін көрсетеді. Индикаторға бейтарап.
Түздар. металл катиондарына және қышқыл қалдықтарының аниондарына ыдырайды:
Ca(NO3)2 ↔Са2+ + 2NO3- ; Na2SO4 ↔2Na+ + SO42-
орта тұздар дегеніміз — сулы ерітіндіде оң зарядталган металл катиондарын және теріс зарядталган қышқыл қалдықтарыныц аниондарын беле диссоциацияланатын күрделі заттар.
Қышкыл түздардың диссоциациялануы сатылап жүреді:
KHSO4↔ К+ + HSO4- ; HSO4-↔ н+ + so42-
екі саты KHSO4↔ К+ + Н+ + SO42-
Қышқыл тұздар дегеніміз — сулы ерітіндіде оң зарядталган Металл мен сутек катиондарын және теріс зарлдталган қышқыл қалдықтарының аниондарын бөле диссоциацияланатын кирделі заттар
ІV. Бекіту.
Қышқылдардың диссоциациялануы дегеніміз не?
Тұздардың диссоциациялануы дегеніміз не?
Негіздердің диссоциациялануы дегеніміз не?
Төменде келтірілген электролиттердін ішінен сулы ерітіндіде катион ретінде сутек түзетіндерін бөліп көрсетіңдер: Са(ОН)2, H2SO4, CuSO4, HNO3.
Мына заттардың: LiOH, CuSO4, Cu(NO3)2, H2SO4 электролиттік диссоциациялану теңдеулерін жазыңдар.
Формулалары мынадай: CaІ2, NaNO3, A1C13, Mg(NO3)2 тұздар кандай иондарға ыдырайды?
Мына кышкылдардың: H2SO4, H2SO3, H3PO4, H2S сулы ерітілдіде сатылап диссоциациялану теңдеулерін жазьщдар.
Төменде көрсетілген электролиттердің қандай иондарға диссоциацияланатынын көреетіцдер:
НС1, HBr. HNO3, NaOH, КОН, Ca(OH)2, NaCl, AL,(SO4)3, KNO3.
V. Үйге тапсырмасын беру
§ 8. жаттығу 1-5. 30 бет.
§ 6. жаттығу 40-41 бет.