Урок по экологий на тему Атмосфераны ластайтын зиянды заттар(8 класс)

ТаKырыбы:Атмосфераны ластайтын зиянды заттар
СабаKтыS маKсаты:
Білімділік:Атмосфераны ластаушы заттар:табиCи ж‰не антропогендік іс-‰рекет н‰тижелері туралы т_сінік беру
ДамытушылыK:ОKушылардыS ой-™рісін білімін дамыта отырып оKыту
Т‰рбиелік:ОKушыларды атмосфераны KорCауCа т‰рбиелеу
СабаKтыS барысы
`йымдастыру кезеSі
^й тапсырмасын сaрау
ЖаSа сабаKты т_сіндіру кезеSі
Атмосфера табиCи жолмен ж‰не адамныS іс-‰рекеті н‰тижесінде ластанады. АтмосфераныS табиCи жолмен ластануы жанартаудыS атKылауына (жерде бірнеше мыS жанартау бар, олардыS 500-ден астамы активті т_рде), тау жыныстарыныS _гітілуіне, шаSды дауылдардыS тaруына, орман ™рттеріне (найзаCай т_скенде), теSіз тaздарыныS желмен аспанCа к™терілуі мен ауадаCы сулы ерітінді тамшыларыныS K_рCауына, тірі организмдердіS іріп-шіру процестеріне байланысты.
Атмосфераны табиCи жолмен ластайтындарCа аэропланктондар, яCни ‰рт_рлі аурулар Kоздыратын бактериялар, саSырауKaлаK споралары, кейбір ™сімдіктердіS тозаSдары жатады. Сонымен Kатар атмосфераны ластайтындар Kатарына космос шаS-тозаSын жатKызуCа да болады. Космос шаSы атмосферада жанCан метеориттер KалдыKтарынан пайда болады. Секундына атмосфера арKылы орасан жылдамдыKпен (11-ден 64 км/с дейін) 200 млн-Cа жуыK метеориттер ауа Kабатынан ™тіп отырады, 60-70км биіктікте к™бісі жанып _лгереді. Bалымдар болжамына с‰йкес т‰улігіне жер бетіне 108 кішігірім метеорит т_седі. Жерде атмосфера _лкен космостыK жарKыншаKтардан да саKтайды. Жыл сайын жерге 2-5 млн.тонна космостыK шаS т_сіп отырады. ТабиCи шаS да Жермен жанасKан атмосфераныS KaрамдыK б™лігіне жатады. Ол ауада KалKып ж_ретін радиусы 106-105м шамасындаCы б™лшектерден тaрады.
АтмосфералыK ластанудыS антропогендік (жасанды) к™здеріне ™нерк‰сіптік к‰сіпорындар, к™лік, жылу энергетикасы, тaрCын _йлерді жылыту ж_йелері, ауыл шаруашылыCы, т.б. жатады. Тек ™ндірістік к‰сіпорындардыS Cана KорCаныш ортаCа ‰сер етін ластауын мынадай негізгі т_рлерге б™луге болады: шикізат материалдар, Kaрал-жабдыKтар, отын, электр энергиясы, су, KалдыKтар, ™німдер, атмосфераCа таралатын шыCарындылар (газ, бу, ауа тозаSы), энергетикалыK шыCарындылар, шу, инфрадыбыс, ультрадыбыс, діріл, электромагнитті ™ріс, жарыK, ультрак_лгін, лазерлі с‰улелер, иондаCыш шыCарындылар ж‰не т.б. Ауаны ластайтын компоненттердіS химиялыK Kaрамы отын-энергетика ресурстарыныS т_ріне, ™ндірісте Kолданылатын шикізатKа, оларды ™Sдейтін технологияCа байланысты келеді.
СабаKты бекіту сaраKтары:
-атмосфераныS табиCи жолмен ластануы
-атмосфераныS антропогендік ластануы
-ластанудыS алдын алу жолдары
Jорытынды
^йге тапсырма:ТабиCи ж‰не антропогендік жолмен ластанут_рлері туралы реферат жазу
 
 
 
 
 

15