Внеклассная работа Кузь байрамы
«Алтын кузь» байрамы
Музыка чала балалар залгъа кирелер.
«Селямым бар»
Ахтем;
Селямым бар, къабул этинъ
Мени сайып севгенлер.
Хайырлайым мен де сизге
Бугунь байрам шерифлер.
Сабина
«Гузель Къырым»
Шекер бар сувунда юректен алыр,
Бир ичсенъ, агъзында лезети къалыр.
Кене де къайттыкъ биз, Ватаным, санъа,
Сувларынъ ичемиз къана да къана.
Диляра
Диллерге дестандыр бу ярым ада,
Мейвасы мамурдыр багъ-багъчасында.
Алмасы аллыдыр ярашыр сепет,
Юзюми баллыдыр шырасы шербет.
Етекчи: Селям алейкум, азиз балалар, мухтерем мусафирлер ве ана-бабалар. Бугунь бизде «Алтын кузь» байрамы. Байрам – бу оюн, шакъа, тюркюлер, дюльбер кийинген балалар. Келинъиз бугунь эпимиз бирликте шенъленейик!
Сарылы-аллы эп якълар,
Тёкюлелер япракълар,
Кунеш шавлесин сакълай,
Окюнип булут агълай.
- Бу не вакъыт ола балалар?
- Догъру, балалар, я сиз кузь айларыны билесинъизми?
Сентябрь: Догъру балачыкълар, сентябрь айы кузьнинъ биринджи айыдыр.
Эр бир бала севинип тура эрте,
Гульдестелер тутып кетелер мектепке,
Ильк чанъ къакъылы, башлана дерслер,
Балалар дерс динълей эксиле сеслер.
Халкъларгъа кузьнинъ кельгени дуюла,
Чёллерде бостанларда берекет джыйыла.
- Сизинъ байрамынъызгъа бош кельмедим. Тапмаджалар азырладым.
Тапмаджалар
Чешит тюрлю адым бар,
Пек лезетли дадым бар.
Ал янакълы тотайлар,
Мени севип ашайлар. (алма)
Тос-томалакъ таштыр
Ичи толу аштыр. (джевиз)
Тышым сары, ичим акъ,
Севе мени эр бир халкъ.
Отьмекке эш саялар,
Къышкъа номай джыялар. (къартоп)
Менде къат-къат урбалар,
Не ямав, не тикиш бар.
Бала-чагъа, къарт ве яш,
Севе менден пишсе аш. (къапыста)
Талебелер: Шиирлерни айталар Эрвин, Мухаммед, Сафие, Рустем
Алмалар
Ал янакълы алмалар
Бизге кулип бакъалар.
Балдай татлы армутлар
Къокъу сачып туралар.
Эрвин
Армутлар
Сеитлерден кельдик биз,
Сап-сарыдыр ренкимиз,
Ашагъанлар тез осер,
Ашамагъан пешман этер.
Мухаммед
Юзюмлер
Алушталы юзюмлер,
Сепетни яраштыра.
Къурумыз пек татлыдыр,
Шырамыз къувандыра.
Рустем
Шефтали
Багъчасарай шефталиси
Бир килодыр данеси.
Мени севмеген олмаз,
Дадыма ич тоюлмаз.
Сафие
Етекчи: Шимди исе бизим къызчыкъларымыз «Мен анамнен лаф этем» оюнны иджра этеджеклер ве бизим байрамымызны яраштыраджакълар. Буюрынъыз, къызчыкълар.
Етекчи: Келинъиз бойле ярышны кечирейик.
Ярыш: Себзелерни ерлештиремиз!
Эки команда иштирак эте. Залнынъ сонъунда къапкъа тура анда эм къартоп, эм де хавуч бар. Эр бир бала озь командасына бирер себзе кетире. Ким биринджи бу вазифени беджерсе, о каманда гъалебени къазанды деп сайыладжакъ.
Етекчи: Машалла командаларгъа. Энди ана-бабаларынъызгъа ярдым этмеге азырсынъыз.
Октябрь: Булутлар долана кок юзю къарара,
Эсе салкъын ель, япракълар сарара.
Кунь бираз къыскъара, геджелер узана,
Сыкъ ягъа ягъмурлар сокъакълар сувлана,
Багъчада мейвалар, багъларда юзюмлер,
Бизлерни къалдырмай, тез джыйып, алынъ дей.
- Бу не вакъыт ола, балалар?
·- мен де сизге меракълы тапмаджалар кетирдим.
тапмаджалар
Юре-юре къапы ачар,
Озю исе корюнмей къачар (ель)
Бири тёке,
бири иче (Ягъмур ве топракъ)
Нелер кузьде кетер,
Баарьде келир. (къушлар)
Аягъы ёкъ – къача,
Къанаты ёкъ – уча. (Булут)
Етекчи: Машалла, Балаларымыз, олар авада олгъан денъишмелерни де билелер.
Талебелер: Бизим балаларымыз Къырымда оськен мейваларнынъ файдалары акъкъында шиирлерни айтмагъа девам этелер.
Къайсы
Мен Джанкойнинъ къайсысы,
Мейваларнынъ назлысы,
Менден татлы япарсынъ,
Къышта ашап тоярсынъ.
Медине
Нар
Чечек киби ачылырмыз,
Мерджан киби сачылырмыз.
Алупкадан союмыз,
Дадын ашап корюнъиз.
Эмине
Инджир
Татлы Ялта инджири
Пек гузель, ири-ири,
Хурма алма, инджир ал,
Агъызынъда къалсын бал
Эльмаз
Хурма
Судакъта оськен хурмам,
Къаршыма бакъып турма,
Мени чокъча ашасанъ,
Олурсынъ кучьлю пельван.
Осман
Ярыш: Балалар ве аналар даиреге тизилелер, музыка чалына ве япракъны бири-бирине берелер, музыка токътагъанда япракъ кимнинъ къолунды къалса, о ойнай, йырлай, я да шиир айта.
Етекчи: Талебелер «Ягъмурлы кузь» йырыны йырлайлар
Тезден кельди ягъмурлы кузь,
Кете дерске балалар,
Ягъмур ягъа гедже-куньдюз,
Энди сувуй авалар.
Койлюлеримиз багъ-багъчадан
Емишлерни джыялар.
Сайлап-сайлап айыралар,
Сепетлерге къоялар.
Ноябрь:
Титислене эр бир якъ,
Сувукъ арта кунь-куньден
Бузлап башлай таш топракъ,
Къара къышнынъ огюнде
- Мен кузьнинъ насыл айы олам, балалар.
- Догъру, машалла!
- Мен де бош кельмедим, келинъиз бир оюн ойнайыкъ.
Ярыш: Джевизлерни топла, 2 команда иштирак эте.
Етекчи: демек ноябрь кузьнинъ сонъки айы.
Талебелер: Шиирлерни айталар
Фындыкъ
Эски Къырым зенгин олсун,
Джеплеринъиз фындыкъ толсун.
Къырылыр чытыр-чытыр,
Эм сыйлар, эм иситир.
Элина
Къызылчыкъ
Меним адым къызылчыкъ,
Мени джыйды бир къызчыкъ,
Къарасувдан мен кельдим,
Сизге сагълыкъ кетирдим.
Садифе
1 «Дагъгъа бардыкъ»
Дагъгъа бардыкъ арабанен,
Фындыкъ джыйдыкъ торбанен.
Арабамыз къырылды
Фындыкъларымыз тёкюльди.
Ленур
2 «Дагъгъа бардыкъ»
Арабаны ясармыз,
Фындыкъларны джыярмыз.
Эвимизге къайтармыз,
Сындырырмыз, ашармыз.
Тимур
Етекчи: Огъланлар «Хоразлар» оюнны ойнайлар.
Етекчи: Билесинъизми балалар, кузь мевсиминде Тимур, Эльмаз ве Сейтосманнынъ догъгъан куньлери олып кечти. Биз олар джан-юректен хайырлайыкъ. Биринджиден къавий сагълыкъ, окъушларында яхшы нетиджелер, яшайышларында тек гъалебелер олгъаныны истеймиз. Хайырлы яшларынъыз олсун.