Урок географии в 10 классе Размещение и расселение населения Беларуси

Урок геаграфіі па тэме:
“Размяшчэнне насельніцтва і рассяленне. Тыпы пасялення. Урбанізацыя”
Бонда В.А., настаніца геаграфіі

Мэты рока:
- сфарміраваць уяленне аб размяшчэнні і рассяленне насельніцтва Беларусі;
- прадожыць фарміраванне мення аналізаваць дыяграмы і чытаць і парановаць геаграфічныя карты; разіць навык вызначэння тыпа паселішча;
- садзейнічаць выхаванню граматнай асобы.
Абсталяванне: атласы, падручнік, контурныя карты, эканамічная карта Беларусі.

Ход урока
Арганізацыйны момант
Праверка адсутных.

Праверка хатняга задання
Тэст па тэме “Склад насельніцтва. Працоныя рэсурсы”
1. У якім годзе  Беларусі праводзіся апошні перапіс насельніцтва?
А) 1989 г.
Б) 1999 г.
В) 2009 г.
Г) 2010 г.
2. Размясціце нацыяльнальнасці  парадку бывання колькасці іх прадстаніко, якія пражываюць на тэрыторыі Беларусі:
А) беларусы;
Б) рускія
В) палякі
Г) украінцы
Д) ярэі
Е) немцы
________________________________
3. У якой вобласці пражывае найбольшая колькасць беларуса?
А) Гродзенская
Б) Брэсцкая
В) Мінская
Г) Гомельская
4. Размясціце канфесіі  парадку бывання колькасці іх прадстаніко, якія пражываюць на тэрыторыі Беларусі:
А) католікі
Б) правасланыя
В) пратэстанты
Г) мусульмане
________________________________
5. Які зрост вызначаны заканадаствам у Рэспубліцы Беларусь як працаздольны?
Для мужчын_________________, для жанчын_____________________
6. Працонае насельніцтва складае ад агульнай колькасці насельніцтва:
А) 60%
Б) 70%
В) 80%
Г) 90%
7. Якія паказчыкі характарызуюць якасныя склад працоных рэсурса?
А) агульная колькасць
Б) прафесійны склад
В) узровень адукацыі
Г) кваліфікацыя
8. На якім узроні ацэньквецца якасць працоных рэсурса Рэспублікі Беларусь?
__________________________________________________________________
9. Якія змены прагназуюцца  колькасным складзе працоных рэсурса у цяперашні час?
____________________________________
10. Як растлумачыць той факт, што колькасць людзей у працаздольным узросце не адпавядае колькасці працоных рэсурса?
А) наянасць людзей, якія не могуць працаваць па стане здароя
Б) наянасць людзей, якія не хочуць працаваць
В) беспрацое
Г) аварыя на Чарнобыльскай АЭС

Вывучэнне новага матэрыялу
Настанік агучвае мэты рока , расказвае аб месцы рока  тэме.
Што такое размяшчэнне насельніцтва? (гэта працэс размеркавання насельніцтва вызначанай тэрыторыі)
Што такое шчыльнасць насельніцтва? Як разлічваецца паказчык?
Якая шчыльнасць насельніцтва Беларусі?
Беларусь: 9500 тыс.чал./207 тыс.чал.=45,8 чал. на 1 кмІ)
Гродзенская вобласць: 1114 тыс.чал./25,1 тыс.чал.=44,9 чал. на 1 кмІ)
Аналіз мал. 109, стар. 212 «Шчыльнасць насельніцтва Белаурусі»
Вызначце раёны з найбольшай і найменшай шчыльнасцю насельніцтва. Якая шчыльнасць насельніцтва  Дзятласкім раёне?
Што такое рассяленне насельніцтва? (гэта працэс фарміравання і развіцця сеткі населеных пункта).
Усе населеныя пункты дзеляцца на сельскія і гарадскія.
У дадзены час колькасць гарадскога насельніцтва і іх доля  агульнай колькасці насельніцтва Беларусі пастаянна павялічваецца, што адпавядае сусветнай тэндэнцыі.
Выступленні вучня: сітуацыя  рэспубліцы - вынікі перапісу насельніцтва 2009 года (Каско В.), характарыстыка гарадскога насельніцтва і гарадо у Гродзенскай вобласці (Лякевіч А.), гарадскія населеныя пункты Дзятласкага раёна.
Аналіз дыяграм на дошцы:
“Суадносіна сельскага і гарадскога насельніцтва Рэспублікі Беларусі”
13 EMBED MSGraph.Chart.8 \s 1415

“Суадносіна сельскага і гарадскога насельніцтва Гродзенскай вобласці”
13 EMBED MSGraph.Chart.8 \s 1415
“Суадносіна сельскага і гарадскога насельніцтва Дзятласкага раёна”
13 EMBED MSGraph.Chart.8 \s 1415
Для кожнага населенага пункта характэрны своеасаблівае геаграфічнае стновішча, колькасць жыхаро, гаспадарчыя функцыі і планірока. Паміж населенымі пунктамі існуюць разнастайныя сувязі (працоныя, вытворчыя, гандлёвыя, культурныя і інш.).

Фізкультхвілінка

Аналіз мал. 110, стар. 217 «Старажытныя гарадскія паселішчы».
Якія старажытныя гарады вы ведаеце? Калі яны тварыліся?
У Беларусі  другой палове 20 ст. з’явіліся новыя, маладыя гарады, але іх нямнога. За апошнія 10 гадо па дадзеных апошняга перапісу насельніцтва 2009 года колькасць гарадо на карце Рэспублікі Беларусь павялічылася на 8: г.Мікашэвічы, г.Свіслач і інш.
Да гарадскіх пасялення таксама адносяцца пасёлкі гарадскога тыпу, рабочыя і курортныя паселкі (схема на дошцы).
Прывядзіце прыклады і пакажыце іх на карце.
На тэрыторыі Гродзенскай вобласці знаходзіцца 14 гарадо, 17 п.г.т, 1 рабочы пасёлак, 4361 сельскі населены пункт.
Назавіце гарады і пасёлкі, якія знаходзяцца на тэрыторыі Дзятласкага раёна. (г.Дзятлава, г.п.Наваельня, г.п.Казлошчына)
Таксама гарады адрозніваюцца і па колькасці насельніцтва, якое  іх пражывае. (Схема на дошцы)
Гарады па колькасці насельніцтва, работа з атласамі і контурнай картай, статыстычным матэрыялам: нанесці на контурную карту Рэспублікі Беларусь тры гарады з кожнай катэгорыі рознымі колерамі і розным памерам пунсона.
Малыя (да 20 тыс. чалавек)
Сярэднія (20-100 тыс. чалавек)
Вялікія (звыш 100 тыс. чалавек)
- буйныя (100-500 тыс. чалавек)
- буйнейшыя (500 тыс. - 1 млн. чалавек)
- гарады-міліянеры (звыш 1 млн. чалавек)
Паказаць на эканамічнай карце Рэспублікі Беларусь гарады, колькасць насельніцтва  якіх перавышае 100.000 чалавек. (Мінск, Гомель, Вітебск, Гродна, Брэст, Бабруйск, Барыса, Пінск, Баранавічы, Орша, Мазыр, Салігорск)
Функцыянальныя тыпы гарадо, мал. 112, стар. 219. Аналіз малюнка.
Гарадскія пасяленні на тэрыторыі Беларусі размешчаны больш-менш ранамерна. Сярод іх перш за сё неабходна выдзеліць паслішчы , размешчаныя здож транспартных калідора.
Вакол Мінска фарміруецца гарадская агламерацыя.
Якія асаблівасці размячэння населеных пункта? (на берагах рэк і азёр, на перасячэнні рэк і дарог, каля месцанараджэння карысных выкапня і т.д.).

Хатняе заданне
§ 35, стар. 211-213. § 37 стар. 216-220

Замацаванне новага матэрыялу
Ці магчыма Беларусі  перспектыве стаць краінай з амаль што понасцю гарадскім насельніцтвам? Якія наступствы гэта мажа мець?
Што з’яляецца агульным у эканоміка-геаграфічным становішчы буйных гарадо?
У чым сутнасць змен у рассяленні, што адбываюцца  Беларусі  сучасны перыяд?
Які прагноз вы можаце зрабіць наконт змянення у рассяленні на блізкую і далёкую перспектыву?

Падвядзенне выніка і высталенне адзнак