Разработка внеклассного мероприятия по физике на тему Электр к?ренешл?ре (8 класс)
Кайбыч муниципаль районы
Борындык т™п белем бир_ м‰кт‰бе
“Электр к_ренешл‰ре”
(Класстан тыш чара)
Укытучы: Йосыпова Алсу Харисовна
Максат: - УкучыларныS электр к_ренешл‰ре темасын ничек _зл‰штер_ен тикшер_,
алган белемн‰рен т™рле формада, бирелг‰н м‰сь‰л‰л‰рне (схема, прибор, электр
чылбыры, шартлы билгел‰р) чиш_д‰ куллана бел_л‰рен тикшер_;
УкучыларныS иGади активлык с‰л‰тен _стер_.
Fиkазлар: Галимн‰рнеS портретлары, приборлар, амперметр, вольтетр, омметр,
ваттметр, счетчик, электроскоп, реостат, лампа, ™згеч, ток чыганагы, Ом,
Джоуль- Ленц законнары язылган таблица.
Д‰рес барышы.
Укучыларны д‰реснеS темасы бел‰н таныштыру.
Максатны ‰йт_.
Укучыларны 2 командага б_леп уен барышы бел‰н таныштыру.
Командалар бел‰н таныштыру.
УенныS т‰ртибен аSлату.
1 тур- “Приборлар”
Сораулар
Чылбырдагы ток к™чен..... бел‰н _лчил‰р? (Амперметр)
Электр тогы эшен махсус приборлар... бел‰н _лчил‰р? (счетчиклар)
Чылбырдгы электр тогы ег‰рлеген.... бел‰н _лчил‰р? (Ваттметр)
Чылбырдагы ток к™чен....бел‰н к™йлил‰р? (Реостатлар)
Схемадан ялгышларны табарга (схемалар аерым битк‰ ясала)
Шартлы билгел‰рен‰ карап приборларныS исемн‰рнеS ‰йтерг‰. (плакатка ясала)
Электр Gылыткычлары бел‰н эшли торган приборларны ‰йтерг‰.(Фен, _т_к, ч‰йнек, паяльник, электр плиткасы, ут кабызгыч)
Лампа яктырак янсын ™чен реостат шудырмасын кайсы якка к_черерг‰ кир‰к?
(I=U/R Q=I(2)Rt, уSга к_черерг‰)
FисемнеS электрланган булуын белерг‰ ярд‰м ит_че прибор? (электроскоп)
СчетчикныS т™зеклеген нинди приборлар ярд‰менд‰ k‰м ничек тикшерерг‰ м™мкин? (Вольтметр, амперметр, с‰гать ярд‰менд‰)
Ток чыганагы полюсларындагы яки чылбырныS кайсы булса да ™лешенд‰ге к™ч‰нешне .... бел‰н _лчил‰р? (Вольтметр)
2 тур- “Галим физиклар”
Галимн‰р турында н‰рс‰л‰р бел‰сез? (Галимн‰рнеS фотолары k‰м фамилиял‰ре конвертка салына)
Ампер Андре Ампер
Вольта Александра
Ом Георг Симон
Кулон Шарль Огюстен
Милликен Роберт Эндрюс
Резерфорд Эрнест
тур-“Законнар k‰м аларныS кулланышы”
1). €г‰р челт‰рд‰ге к™ч‰неш 220В булса, гирляндага алтышар вольтлы нич‰ лампочка тоташтырырга кир‰к? (36 яки 37)
2).Чылбыр ™леше ™чен Ом законы. Формуланы язарга.(I=U/R)
3).€г‰р электр GылыткычыныS спирален судан алып, берникад‰р вакыт, токны ™зми торсалар, н‰рс‰ булыр? Ни ™чен? (Спираль янып чыга)
4). Азот атомы т™ше 14 кис‰кчект‰н тора, ‰ аныS тир‰сенд‰ 7 электрон х‰р‰к‰т ит‰. Атом т™шенд‰ нич‰ нейтрон бар? (7 протон, 7 нейтрон)
5). Бензин ташучы машинаныS кабинасында мондый язу бар: ”Ягулык салганда k‰м бушатканда Gирг‰ тоташтыру м‰Gб_ри” Ни ™чен бу кагыйд‰не _т‰рг‰ кир‰к? (электрлаштыру н‰тиG‰сенд‰ янгын чыкмасын ™чен)
6). Ни ™чен электр монтаSлау коралына плстмасса тоткычлар куелган. € тоткыч металл булса, аSа резина торба кис‰кл‰ре кидертелг‰н?
(Пластмасса k‰м резина изоляторлар)
7). Лампа кылы ™слегенд‰ге материалныS парга ‰йл‰н_е k‰м таркалуы с‰б‰пле берникад‰р вакыт _тк‰ч, кыл нечк‰р‰. Бу х‰л лампаныS яктылыгына ничек т‰эсир ит‰? (Q=U(2)/R*t-кими, R=pl/s-арта, яктылык кими).
8). Изоляциял‰нм‰г‰н электр чылбыры кис‰генеS каршылыгы 1 Ом. €г‰р бу чыбыкны урталай кисеп аларны берг‰ б™тен озынлыгы буенч чорнасаS, бирелг‰н чыбыкныS каршылыгы к_пме булыр?
(R=p*l/s=1Ом, R(2)=p*l/2*2S=p*l/4S, R(2)=R/4=0,25 Ом)
9). Д‰_л‰т янгын к_з‰тчелеге органнары тиз кабынучан сыеклыкларны полиэтилен канистрларда сакларга k‰м ташырга р™хс‰т итмил‰р. Ни ™чен? (Fавап: Полиэтилен- диэлектрик, шуSа к_р‰ аSа корылмалар туплана. Металл _тк‰ргеч булганга, корылмалар Gирг‰ к_ч‰).
10).Аркылы кисеме берт™рле k‰м озынлыклары тигез булган никелин k‰м бакыр _тк‰ргечл‰р чылбырга бер- бер артлы тоташтырылган. АларныS кайсысы ныграк Gылыныр?
Р(никелин)=0,4 Ом*мм(2)/м
Р(бакыр)=0,017Ом*мм(2)/м
Q=I(2)p*l/s*t
11). Нинди физик зурлыклар Ампер(А), вольт (В), Ом, Джоуль(Дж) Ватт(Вт), секундларда _лч‰н‰? (Fавап: Ток к™че, к™ч‰неш, каршылык, эш, ег‰рлек, вакыт)
12). €г‰р чылбырдагы тоташтыргыч бакыр чыбыкларныS барысын да нихром чыбыкларга алыштырсалар, бу электр машинасыныS яктылыгына ничек т‰эсир ит‰р?
Р(бакыр)=0,017 Ом*мм(2)/м
Р(нихром)=1,1 Ом*мм(2)/м
(^тк‰ргечнеS каршылыгы арта. Дим‰к I=U/R, кими, Q=I(2)*R*t-кими)
Д‰ресне йомгаклау.
FиS_чел‰рг‰ б_л‰кл‰р тапшыру.