Презентация на тему ?алау рай (7 сынып)

  «Біле бер  қанша білсең , тағы тіле. Жетерсің мақсатыңа   біле-біле ».     ( Жүсіп Баласағұн) Етістіктің райлары 1) ашық рай 2) бұйрық рай 3) шартты рай 4) қалау рай Етістік Ашық рай Бұйрық рай Шартты рай Оқы Жаз Тыңда Бар Секір Күре Тоқта Сұра Айт 2-деңгей «Кім жылдам?» Семантикалық карталарды толтыру. Сабақтың тақырыбы Қалау рай  Қалау райдың жасалу жолдары.  1. Менің теледидар көр-гі-м келеді Менің қалаға бар-ғы-м келеді. 2. Сен досыңа хат жаз-ғай-сың. Ол ертерек кел-гей. 3.  Мен оны көр-гей едім. Ол барғай еді . 4. Анам қаладан кел-се екен . Мен оны жақсы біл-се-м екен .   «Дұғай сәлем бергейсің,    Ағам Есет беренге.   Бекет қайда дегенге,    Бекет кетті дегейсің    Шықпайтұғын тереңге».  Гүлі сұлу орманды Сусатпағым келеді. Жүзі жылы жандарды Құшақтағым келеді.  Атадан ұл туса игі, Ата жолын қуса игі. Өзіне келер ұлын Өзі билеп тұрса игі.  Қалау райдың жасалу жолдары. 1. –ғы/гі ; -қы/кі жұрнақтары және тәуелдік жалғауы жалғанып , кел көмекші етістігімен тіркеседі. 2. Етістікке –ғай/-гей; -қай/-кей жұрнақтары мен жіктік жалғауы жалғанып жасалады. 3. Етістікке –ғай/-гей; -қай/-кей жұрнақтары жалғанып еді көмекші етістігімен тіркесіп те қолданылады. 4. Етістіктің шартты рай тұлғасына екен сөзі тіркесіп , қалау рай жасалады.   Қалау рай ережесіЕтістіктің қалау райы іс әрекеттің иесінің қимылды қалауын, ниетін ынтасын білдіреді.  Ашық рай Қалау рай Шартты рай Бұйрық рай жекеше Көпше Топтық жұмыс Шақыру етістігін райларда жаз  Ашан рай Қалау рай Шартты рай Бұйрық рай жекеше Мен шақырдым Менің шақырғым келеді Мен шақырсам Мен шақырайын Сен шақырдың Сенің шақырғың келеді Сен шақырсаң Сен шақыр Сіз шақырдыңыз Сіздің шақырғыңыз келеді Сіз шақырсаңыз Сіз шақырсаңыз Ол шақырды Оның шақырғысы келеді Ол шақырса Ол шақырсын Көпше Біз шақырдық Біздің шақырғымыз келеді Біз шақырсақ Біз шақырайық Сендер шақырдыңдар Сендердің шақырғыларың келеді Сендер шақырсаңдар Сендер шақырыңдар Сіздер шақырдыңыздар Сіздердің шақырғыларыңыз келеді Сіздер шақырсаңыздар Сіздер шақырсаңыздар Олар шақырды Олардың шақырғылары келеді Олар шақырса Олар шақырсын .  Бағалау критерилері:1. Мысалдардың үш жақта жіктелуі;2. Жасалу жолдарының толық қамтылғандығы;3. Берілген уақытта орындай алуы. Шығармашылық жұмыс. Не ексең,соны орарсың. Мезгілі жетсе,мұз ерір.Бай болсаң,халқыңа пайдаң тисе игі еді,Батыр болсаң,жауыңа найзаң тисе игі еді. . Үйге тапсырма Бейнероликті қорытындылау VII. Оқушылардың білімін бағалау. Бүгінгі сабаққа белсенді қатысқан оқушылар былай бағалананады: