Жа?а ?асыр?а білікті маман
Жәнібек колледжі “Оқу тәрбие үдерісіне жаңа технологияны енгізу бағыттары” Оқу өндірісі шебері: Оспанов С.С. Оқу өндірісі шеберіБисенгалиев Е.Н. Техникалық бағытындығы мамандықтар оқытушылары мен өндірістік оқыту шеберлерінің әдістемелік отырысында қаралды, мақұлданды.Хаттама № “ ” 2015 жыл Бірлестік жетекшісі: М.Ашекенова Әдіскер: Г.Есмухамбетова 2015 жылдың 16 - 21 – шы қараша аралығында “Техникалық бағытындағы мамандықтар апталығы” аясында “Жөндеуші дәнекерлеуші” мамандығы бойынша білім алатын студенттер арасында кәсіби сайыс Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет.Н.Ә.Назарбаев Өту барысы: 1. Сайыс ережесімен таныстыру. 2. Сарапшылармен және командалардың құрамымен таныстыру. 3. Сайыс барысы 4. Қорытындылау. Жеңген команданы анықтау 1. Сайыс ережесі:Сайыс бес кезеңнен тұрады. Әр кезеңнің соңында команда капитандары оз топтарынан 1 адамнан шығарады.І. Сайыстың бірінші кезеңі. Студенттерге мамандықтарына байланысты сұрақтар беріледі. Бұл кезеңде арнайы пәндерден сұрақтар қойылады. Сайысқа қатысушылар бұл кезеңде тез ойлауы мен шапшаңдығын көрсетулері тиіс. Дұрыс жауапқа 10 ұпай. ІІ. Сайыстың екінші кезеңі. Сайысқа қатысушы екі топ бір-біріне сұрақ қояды. Бір минут уақыт ойлануға беріледі, уақыт біткенде қарсылас топ жауап беруі тиіс. Дұрыс жауап құны 30 ұпай. ІІІ. Сайыстың үшінші кезеңі. Сайысқа қатысушы екі топ колледж алдында тұрған 2 жеңіл автокөліктің қосалқы дөңгелектерін ауыстырып тастаулары тиіс. Бұл турдың құны 40 ұпай.IV. Сайыстың төртінші кезеңі интерактивті тақтамен жұмыс. Әр топ бөлшектер атын суретімен сәйкестендіруі тиіс. Бұл турдың құны 20 ұпай.V. Сайыстың бесінші кезеңі капитандар сайысы. Капитандарға 1 минутта сұрақтар қойылады. Әр дұрыс жауап 10 ұпайдан. 2. Сарапшылармен және сайысқа қатысушылармен таныстыруСарапшылар алқасына тәжірибелі арнайы пән оқытушылары шақырылды. Олар:1) Бірлестік жетекшісіАшекенова Магрипа Жамалқызы2) Арнайы пән оқытушысы Құрманғалиев Серік Темірболатұлы3) Өндіріс оқыту шеберіНаринов Роман Исаұлы Сайысқа қатысушылар:Сайысқа қатысушы «Фермер шаруашылығы» мамандығы бойынша білім алатын 2-ші және 3-ші топ оқушылары. Олар: ЖД-13 құрамасы: Төлеген Бейбарыс. Букенбаев Дармен. Жумахмет Мейіржан. Ерболатов Асылхан Еділбаев ЖақсыгелдіЖД-12 құрамасы: Аскербеков Рамиль. Акылбеков Нұрбол. Кубиев Нұржан. Бөкенбаев Асылхан. Қуанов Мирас. Сайыстың бірінші кезеңі 1. Жетектегі тегершік айналысты білікке бередіА) қосуВ) жетекшіС) аралықД) жетектегіЕ) ілініс2.Тәуелді ВОМ жұмыс істеген кезде ДТ-75М тракторын іске қосу дұрысА) Қозғалтқыш сөндірілген кезде ВОМ рычагін іске қосуВ) Төменгі айналымдарда ВОМ рычагін іске қосу С) Іліністің басты жалғағышын сөндіру ВОМ рычагін және ілініс жалғағышын іске қосуД) Жоғары айналымдарда ВОМ рычагін іске қосуЕ) дұрыс жауаптары 1,3 3. Дөңгелектердің тағайындалуы А) Қанқаларды ұстап тұрадыВ) Жұмыс мәрімдерінің тереңірек орналастыруды реттейдіС) Донғалақты тракторлардың, комбайндардың, автокөліктердің жүріс бөлігін жөндеуД) Қанқаларды ұстап тұрады, жұмыс мәрімін теренге орналасуын реттейді және машинаның орнын ауыстырадыЕ) Қанқаларды ұстап тұрады, машинаның орнын ауыстырады 4. Екі сатылы мультициклонды ауа тазартқыш ……… дизельге орнатылады А) Д-21 В) Д-50С) СМД-14 Д) Д-37 Е) Д-2405. Д-240 пен А-41 дизельдерінің тартып шығаратын сорғысы қозғалысқа келтіріледі А) Тарату білігінің тістітегершігінен В) Тарату білігінің эксцентригінен С) Отын сорғысы жұдырықшалы білігінің эксцентригінен Д) Иінді білік эксцентригінен Е) Иінді білігінің тістітегершігінен 6. МТЗ-80 тракторының жөдей отырып және ілініспені орната отырып, МТЗ-80 тракторының сығатын рычагімен мойын тірегі арасындағы санылау ……… құрайдыА) 1 ммВ) 3 ммС) 1,5 ммД) 6 ммЕ) 5 мм7. ДТ-75 тракторының тежеуіш таспасы мен шкиві арасында қалыпты санылау орнату үшін төменгі жағында реттегіш бұраманы тірелгенше бұрау керек содан кейін ............ ашу керекА) 2-3 айналысқаВ) 0,5 айналысқаС) 2- айналысқаД) 1- айналысқаЕ) 1-1,5 айналысқа 8. Еркінше жүріп кетуін болдырмау үшін тиісА) 1-берілісті іске қосуВ) Көлік құралдарын көлденен алаңшаларға орнату және берілісті іске қосуС) Қол тежеуішті тартуД) Қол тежеуішті тарту және берілісті іске қосуЕ) Дөнгелектердің астында қалып қою9. 8 цилиндірлі қозғалтқыштың жұмыс тәртібіА) 1-5-3-6-2-4-7-9В) 1-5-7-8-2-4-3-6С) 1-6-4-5-2-3-7-8Д) 1-5-3-6-8-7Е) 1-5-4-2-6-3-7-8 10. Іске қосатын қозғалтқыш ............... іске қосылмайдыА) Форсункалар бітелгенВ) Еркін жүріс жалғағышы тайғанайдыС) Қозғалтқыш цилиндрларындағы бос компрессияД) Бендикс қосылмағанЕ) Отын сорабы отын бермейді11. Артқы жүріс білігінде орнатылған қосу тісті тегершігіА) сорапВ) бұғаттағышС) берілісД) жүрісті баяулатқышЕ) жіберетін 12. Қозғалтқыштың майлау жүйесі қажетА) сүзгілердегі майды тазарту үшін және радиатордағы майды суыту үшінВ) сүзгілердін майын тазарту үшін және үйкелетін беттерге үздіксіз түрде май беріп тұру үшінС) үйкелетін беттерге үздіксіз түрде май беріп тұру үшін және радиатордағы майды суыту үшінД) қысыммен үйкелетін бөліктерге майды үздіксіз беріп тұру үшінЕ) үйкелетін бөліктерге үздіксіз түрде май тұру, оның айналысқа түсуі, тазаруы және салқындауы үшін 13. Сұйықтығы бар салқындату жүйесіне ............ ЖатадыА) цилиндр қабырғасы, радиатор, желдеткіш, термостат, су сорғысыВ) желдеткіш, су сорғысы, термостат, радиаторС) су қабығы, цилиндр бастиегі, радиатор, су сорғысы, желдеткіш, термостатД) радиатор, термостат, келтеқұбыр, желдеткіш, су қабығыЕ) радиатор, су сорғысы, цилиндр қабырғасы, термостат,су қабығы 14. Дизельді қозғалтқыштарда .............. ҚолданыладыА) қысыммен майлау жүйесіВ) еріксіз майлау жүйесіС) бүркудің майлау жүйесіД) аралас және бүркуменЕ) майлаудың аралас жүйесі15. 4ТН-9Х10Т сорғы беретін отын көлеміА) реттегіш бұрандалы шегеменВ) оның жетегі көйегімен оның осі айналасында тығынжылдың айналуыменС) оның осі айналасында тісті тәжбен тығынжылдың айналуыменД) реттелмейдіЕ) қозғалтқыш айналымымен Осымен бірінші кезең аяқталды, сөзді сарапшыларға берейік.Құрманғалиев Серік Темірболатұлы: “Құрметті сайыскерлер, көрермендер сайыс тартысты өтуде. Бірінші кезеңі қорытындысы мынадай:” ЖД-13 тобында – _110_ ұпай ЖД-12 тобында – _30_ ұпай ЖД-12 тобынан Бөкенбаев Асылхан менЖД-13 тобынан Ерболатов Асылхан ойыннан шығарылады. Сайыстың екінші кезеңі 1. Кривошипті механизм құрылысы, атқаратын қызметі2. Майлау жүйесі құрылысы, атқаратын қызметі Осымен екінші кезең аяқталды, сөзді сарапшыларға берейік.Құрманғалиев Серік Темірболатұлы: “Құрметті сайыскерлер, көрермендер сайыс тартысты өтуде. Бірінші кезеңі қорытындысы мынадай:” ЖД-13 тобында – _30_ ұпай ЖД-12 тобында – _30_ ұпай Еділбаев ЖақсыгелдіменКубиев Нұржан ойыннан шығарылады. Сайыстың үшінші кезеңі(тәжірибеліәк кезең) Тапсырма 3Тапсырма: «дөңгелекті жөндеу»
Тексерілетін білім, біліктілігі, дағдысы: «Пневматикалық дөңгелекті жөндеу»-Жүк машинаның дөңгелегі- домкрат- монтировка- кілт Істеуге жұмсалатын уақыт мөлшері, мин: 45 Тапсырманы орындау технологиясы: Жүк машинаның дөңгелегін жөндеу алдында - машинаны тегіс жерге қойамыз Дөңгелек астына қалып қоямыз Болттарын н/е гайкаларын босатып қоямыз домкратпен көтереміз Болттарын н/е гайкаларын ағытамыз дөңгелекті түсіреміз. Керекті жабдықтар тізімі: -монтировка, -домкрат,- балонды кілт, -ауыр балға, -компрессор Жұмсалатын заттар мен құрал саймардар тізімі: Түрлі монтировка, ауыр балға Осымен үшінші кезең аяқталды, сөзді сарапшыларға берейік.Құрманғалиев Серік Темірболатұлы: “Құрметті сайыскерлер, көрермендер сайыс тартысты өтуде. Бірінші кезеңі қорытындысы мынадай:” ЖД-13 тобында – _10_ ұпай ЖД-12 тобында – _30_ ұпай Букенбаев Дармен мен Қуанов Мирас ойыннан шығарылады. Сайыстың төртінші кезеңі Кривошипті шатунды механизм Маховик Иінді білік (Коленвал) Цилиндр гильзасы Шатун Поршень Поршень сақинасы Поршень саусағы Вкладыши Газ тарату механизмі Таратқыш білік (Распредвал) Клапан Күйенте (коромысло) Ремень Шестерня Итергіш (Толкатель) Клапан серіппесі Күйенте осі Осымен төртінші кезең аяқталды, сөзді сарапшыларға берейік.Наринов Роман Исаевич: “Құрметті сайыскерлер, көрермендер сайыс тартысты өтуде. Төртінші кезең қорытындысы мынадай:” ЖД-13 тобында – _20_ ұпай ЖД-12 тобында – _10_ ұпай Жумахмет Мейіржан мен Акылбеков Нұрбол ойыннан шығарылады. Сайыстың бесінші кезеңі Пойыз немен жүреді? Темір жолменавтокөлікпен биікке шығу үшін н/е ауыр жүкпен қозғалғанда қай берілісті қосамыз? 1тракторшы нені жүргізеді? Тракторды«Д» санатымен көліктің қай түрін жүргізеді? Автобусмотоцикл жүргізуге қай санат керек? АБағдаршамнын неше сигналы бар? 3Жол белгілері неше топқа бөлінеді? 7Табыңды басқарушы адам жүргізуші болып есептелеме? Ия, егер ол табыңды жолмен басқарсаҚолмен белгіні қай кезде береміз? Бұрылыс көрсеткіші істен шықсаҚай жерде жылдамдықты 60 км/с асыруға болмайды? Елді мекендеЖеңіл автокөліктің неше дөңгелегі бар? 417 жастаң жүргізуші куәлігін алуға болама? ЖоқБерілісті ауыстыру үшін қай тепкішті басамыз? ІлінісБағдаршамның қызыл түсі нені білдіреді? Қозғалысқа тиым саладыКөлікте руль қандай қызмет атқарады? Бағыт өзгертеді темір жолмен не жүреді? Пойызавтокөліктің көзі? фарытракторды кім жүргізеді? Тракторшыкөліктің жүрегі? ҚозғалтқышАвтобус жүргізу үшін қандай санат керек? Давтокөлік немен жүреді? Бензин, соляркаКөліктің аяғы? Дөңгелегіжүргізуші куәлігін неше жастан алады? 18жүргізуші куәлігінің неше санаты бар? 5көлікті тоқтататын қай жүйе? Тежеуішкөлікті кім басқарады? Жүргізушіелді мекенде қозғалу үшін жылдамдық қандай? 60көлікте неше тепкіш (педаль) болады? 2,3бұрылыс көрсеткіші істен шықса қалай белгі береміз? Қолменшынжыр табанды трактор жүргізуге қай санат керек? Г Осымен бесінші кезең аяқталды, сөзді сарапшыларға берейік.Ашекенова Мағрипа Джамалқызы: “Құрметті сайыскерлер, көрермендер сайыс тартысты өтуде. Бесінші кезеңі қорытындысы мынадай:” ЖД-13 тобында – _140_ ұпай ЖД-12 тобында – _130_ ұпай Қазыр сарапшылар алқасы сайыскерлеріміздің ұпай сандарын анықтап болғанша көрермендермен сұрақ-жауап ойынын ойнайық Жол белгілері неше топқа бөлінеді? Жол белгілері – жеті топқа бөлінеді. Қозғалыс кезінде жолаушыларға жүк автокөлігінің борттық платформаснда тұрып тұруға болады ма? Болмайды Бағдаршамның қызыл түсі нені білдіреді Бағдаршамның қызыл түсі нені білдіреді? Қозғалысқа тиым салады Табынды басқарушы адам жүргізуші болып есептеле ме? Есептеледі, егер ол табынды жолдың бойымен басқарса Қозғалыс кезінде жолаушыларға жүргізушіні алаңдатуға болады ма? Болмайды. Үлкен көлемді жүк әкеле жатқан жаяу жүргіншіге тротуар бар кезде жүріс бөлігімен жүруге болады ма? Ия, егер ол тротуармен жүргенде басқа жаяу жүргіншілерге кедергі келтіретін болса Қай көлік құралының жүргізушісі жүру басымдылығына ие? Трактор Елді мекенде әр бұрылыс сайын қайталанады. Бұл қай белгі? Басты жол № Тобы І ІІ ІІІ ІV V Ұпай саны 1 ЖД-13 110 30 10 20 140 300 2 ЖД-12 30 30 20 10 130 220 Сайыс хаттамасы Осымен сайысымыз аяқталды, сөзді сарапшыларға берейік. Мағрипа Джамалқызы, сөз кезегі сізде.“Бүгінгі сайыс тартысты да қызықты өтті. Біз сұрақтарға жауап берген «Сайыскерлеріміздің» қуанған және мұңайған сәттерін көрдік. Сайыскерлерге тамаша сайыста өз білімдерін ортаға салып көрсете білгендері үшін алғысымызды білдіреміз. Бірақ сәттілік бүгін ЖД-13 тобының құрамасы жағында! Бүгінгі сайыскерлерге айтарым тауларың шағылмасын! Жеңістерің әлі алда! Бүгінгі кеш сендерге болашақта сабақ болар. Бүгінгі «Жаңа ғасырға – білікті маман» кәсіби сайысының жеңімпазы – ЖД-13 тобы. Бәріңе рахмет! Жеңісті күндерде жолыққанша!