8 сынып Білгірлер отауы биологиялы? сайыс
,-Білгірлер Отауы
style.rotation
Бүгінгі сайыс 6 кезеңнен тұрады.І кезең «Таныстыру»ІІ кезең «Ойлы болсаң,озып көр»ІІІ кезең «Мықты болсаң,тауып көр»ІV кезең «Жүйрік болсаң,шауып көр»V кезең «Бұл қай ғалым? »ҮІ кезең - «Ізден,ойлан,тап»
ІІ-кезең «Ойлы болсаң,озып көр»
І топқаСыртқы немесе өкпедегі газ алмасу - сыртқы ортамен өкпенің арасында өтеді.Веналар қанды сол жақ жүрекшеге әкеліп құяды. Систола деп жүректің жиырылуын атаймыз. Тромбоциттер ұсақ ядролы жасушалар.Буынның шығуы –оқыс қимылдағанда буын сүйектерінің орнынан таюы.Аяқ сүйектеріне:тоқпан жілік,білек,кәрі жілік,шынтақ сүйек жатады.Қысқа сүйектер жілік деп аталады.(Оларды түтікті деп те атайды).Қан-дәнекер ұлпасының сұйық түріЭротрициттер ядросы бар ,құрамында қызыл түсті беретін гемоглобин нәруызы жоқЛимфа түйіндері қолтық, шап мойын,құрсақ,шынтақ пен тізе бүгілісі ,астыңғы жақта көптеп орналасады.
ІІ топқаКеңірдек түтікшелі мүше. Қаңқа сүйектерді бір-бір мен жалғайды.Бет сүйектер жұп: үстіңгі және астынғы жақ сүйектерден танау ,таңдай көз ұясы кеңсірік ,тіл асты сүйектерінен тұрады. Жұмыс барысында уақытша жұмыс істеу дәрежесінің кемуі демалу деп аталады Бұзылған лейкоциттер ірің болып жарадан бөлініп шығады. Қаназдық (анемия) қандағы эритроциттер санының артуынан , ондағы гемоглобин мөлшерінің көбеюінен В12 дәруменінің көп болуынан болады .Лимфа капилярларынан өтіп кеткен ұлпа сұйықтығы лимфа деп аталады. Сүйектену үрдісі адамның 18 жастарында тоқтайды. Есту анализаторы 5 бөліктен тұрады. Көздің ішкі бөлігін сұйық мөлдір зат-шыны тәрізді дене толтырып отырады.
style.rotation
III топЭпителий ұлпасы грекше «ері» -үстіңгі,беткі деп аударылады.Қозу бағытының сызбанұсқасы:дендриттер - дене - аксон. Ядро-жасуша тіршілігін басқарады. Гипофиз-пішіні домалақша без,салмағы 0,2г. Соқыр дақта жарықты сезетін жасушалар болмайды.Адамда омыртқа саны 30-31.Толарсақта 4 сүйек бар.Өсімдіктін жер асты мүшесі: тамыр.Плазманың құрамында фибриногендер 4%.Өсімдіктерге арналған Қазақстанның «Қызыл кітабы» жарық көрді :1881.
ІІІ кезең «Мықты болсаң тауып көр»
510105105
Лейкоциттер нешеге бөлінеді және лимфоциттер мен моноциттер қай түріне жатады?
2-ге,түйіршіксіз
Жұқпалы аурулардан химиялық заттардың әсерінен,оттектің жетіспеушілігінен тез зақымдалатын өте нәзік жасушалар
Нейрондар
Қандай бездер аралас бездерге жатады?
ұйқы,жыныс
Бұлшық еттің қажуын және істеу дәрежесіне жиырылу ырғағы мен түсетін күш әсерін кім зерттеді?
И.М Сеченов
Қол сүйектерін көрсетіп тұрып атап бер.
тоқпан жілік,кәрі жілік,қолбас сүйектер,білек,саусақ, алақан
Үлкен қанайналым шеңберін сызбанұсқа арқылы дәлелде.
Сол қарынша –қолқа-артериялар-мүшенің капилярлары-оң жүрекше
ІV кезең «Жүйрік болсаң тауып көр»
«Б»Үрмебұршақ пішінді мүшеЛейкоциттер қайда жиылып отырады. адамның дене салмағының 40℅ құрайды1 ұшымен бас сүйекке 1 шетімен жауырынға жалғасадыСүйектерді бір-бірімен жалғайдыҚорғаныс және денені қорғанысқа келтіретін белсенді бөлігі
«С»Сүйектерді бұлшық еттерге жалғайдыТірі ұлпа денелер ұлпаның бір түріСүйектерді жалғастырып тұрған буындағы байланыстың зақымдалуыҚатты құлағанда созылған кезде жілік сүйегінің зақымдануыЖүректің жйырылуыӨсімдіктің жер асты және жер үсті мүшелерімен бір-бірімен жалғастырып тұратын орталық тірек .
«Г»1.Гүл шығаратын өркенде белгілі ретпен орналасатын ұсақ гүлдер тобын (жиынтығын) гүлшоғыр2.Көбеюге қажетті жыныс мүшелері бар,бұтақтанбайтын,түрі өзгерген,қысқарған өркен.3.Ішекқуыстылар типінің 1-түрі4.Құрттарды зерттейтін ғылым саласы.5.Органодтардың бірі.6.Алғаш рет ғылымға «жасуша» деген термин енгізген.
V кезең «Бұл қай ғалым? »
І топқа Көне Грецияда медицина саласын жан-жақты зерттеген ғалым.Аристотельден кейінгі ойшыл,кемеңгер философҰрпағының болашағы үшін күрескен қазақтың біртуар ұлы.
ІІ топқаГиппократтан кейінгі зерттеулер мен бақылаулар жүргізген римдік анатом және физиолог ғалым.Тәжік дәрігері әрі философы «Анатомия мен физиологияға кіріспе» еңбегі өте құнды ғалым.Ғылыми анатомияның негізін салған ғалым,Италиядағы Падуан университетінің профессоры.
ІІІ топқаАғылшын дәрігері,анатомАтақты ғалым-биолог,Нобель сыйлығының лауреатыФизиологияның атасы деп санайды.
VІ кезең «Ізден,ойлан,тап»
І топқаҚарағайдай мүйіз бар,Тауып оны санаңдар:Сегіз сиыр,бес бұзау,Екі қошқар,екі ешкі.Сен тұр,қойыңа бар,Сен тұр,сиырыңа бар !
ІІ топқаАйдала.Көзге түртсе көрінбейтін айсыз түн.Суыт жүрістілер аяң жүріспен келеді.Екі ауыл арасы ет пісірімдік жер.Жаппадан жылт еткен сәуле сөніп-өшті.Үй иесі бұрын көре ме,әлде салт аттылар бұрын көре ме?
ІІІ топқаСынап сені байқайын.Жауап айтшы бөгелмей,Шешім болсын дегендей.Бір сарайға қамалар,Тауық түлкі табылар.Есеп шарты мынандай:Аяқ пен бас саналар.Отыз аяқ жүр көп боп,Басы тоғыз бір топ боп.Көрмегенмен олардыАйыруға болады.Болсадағы бұл тосын,Жауап берші,жүр досым.Түлкі нешеу қамалған?Тауық нешеу саналған?
Қызықты деректер1.Әдетте бастағы шаш аптасына 3,5 мм-ге ұзарады.2.ОРта есеппен алғанда, адамның басында 100 000-нан 200 000-ға дейін шаш өседі.3.Бүкіл денеде саны 20 млн-ға дейін жететін өзге де түктер болады.4.Әрбір кірпік 1-2 айға ғана өмір сүреді де,түсіп қалады,сонан кейін ол фолликулдан жаңа кірпік өсіп шығады.5.Әдетте тырнақ аптасына 2,5 мм-ге өседі.
6.Көбірек қимылдайтын қолдың тырнақтары жылдамырақ өседі. Егер сіз солақай болсаңыз сол қолыңыздын тырнақтары оң қолдікіне қарағанда тез өседі.7.Тырнақтар қыс мезгіліне қарағанда жазда тез өседі.8.Қолдың тырнақтары аяқтың тырнақтарынан жылдам өседі.9.Біздің денеміздің көп бөліктерінің үштен бірі судан тұрады,ал сүйектер тек бестен бір бөлігін ғана құрайды.10.Бас сүйекте 22 сүйек бар,оның 14-і беті және 8-і ми сүйегі.
11.Ең ұсақ 3 сүйектер-құлақтағы 3 сүйек.12.Ең ұзын сүйек бүкіл дененің төрттен бір бөлігін құрайтын сан сүйегі.13.Ең жалпақ сүйек жамбас сүйек.14.Көптеген адамдарда 12 жұп қабырға бар,тек 500 адамның бірінде 11 немесе 13 жұп қабырға болады.15.Біз демалғанда немесе ұйықтағанда тек 3-4 секундта 1 рет тыныс аламыз.16.Дене жүктемесі шамадан тыс болғанда тыныс алу секундына 1 ретке дейін жиілейді.17.Қалыпты тыныс алғанда 1 минут ішінде өкпе 10 литрдей ауаны,ал қатты тыныс алғанда 150 литрден астам ауаны айдайды.18.Демді сыртқа қаншалықты мөлшерде шығарғанымызға қарамастан,Өкпемізде жарты литрдей ауа қалады.