?хлак т?рбиясенд? халык авыз и?атыны? роле


Әхлак тәрбиясендә халык авыз иҗатының роле Зур Әтрәч башлангыч гомуми белем бирү мәктәбе укытучысы Нафигина Нурфия Гумәр кызы Балага рухи-әхлакый үсеш һәм тәрбия бирүнең төп документаль нигезен Россия Федерациясенең “Белем бирү” турындагы Законы, Стандарт, Россия гражданинына рухи-әхлакый үсеш һәм тәрбия бирү Концепциясе тәшкил итә. Стандартта мондый юллар бар: “Гомуми белем бирүнең башлангыч баскычында рухи-әхлакый яктан үстерү һәм тәрбия бирүнең төп максаты булып Ватан язмышын үз язмышы итеп кабул итүче, үз иленең бүгенгесе һәм киләчәге өчен җаваплылыгын аңлаучы, күпмилләтле Россия Федерациясе халыкларының рухи һәм мәдәни гореф-гадәтләре үрнәгендә тәрбияләнгән югары әхлаклы, иҗади, белемле Россия гражданины тәрбияләү тора.” [3, 10нчы бит.] Әкиятләрнең мавыктыргыч эчтәлеге, үзенчәлекле образлары, андагы фикерләр бала күңелендә уелып кала. Халык авыз иҗатының бу төрендә явыз көчләргә каршы көрәшүче батыр егетләр, зирәк, чибәр, уңган кызлар, акыл иясе әби-бабайлар образларында халык үзенең тәрбия алымнарын, теләк-өметләрен чагылдырган һәм шуны тыңлаучыларга зур осталык белән җиткерә алган. “Әкиятләр илендә” – безнең иң яраткан бәйрәмнәребез Әдәп-әхлак тәрбияләүдә табышмакларның да роле зур. Табышмаклар балаларда зирәклек, логик фикерләү сәләтен үстерә, сөйләмне камилләштерә. Табышмак әйтәм – җавап тап! Мәкаль – телнең бизәге Җанлы һәм тапкыр сүзле мәкаль-әйтемнәр, санамыш, такмак, такмаза, табышмак, әкиятләр балаларда тел матурлыгын тоемлауны тәрбиялиләр, танып-белү эшчәнлеген үстерәләр. Мәкальне дәвам ит! Әхлакый-эстетик тәрбия чарасы буларак, татар халык биюләре халык педагогикасында зур урын алып тора. Татар биюләренең барлыкка килүе һәм камилләшүе халыкның милли нигезен чагылдыра. Халык җырлары «Укытучының шундые булыр, алтын булачак бер шәкертне туфрак итеп җирдә калдырыр. Укытучының тагын шундые да булыр, туфрак булачак бер баланы алтын итә белер, » Риза Фәхретдин. Игътибарыгыз өчен зур рәхмәт!