Презентация Икяе ве онынъ талили
Мевзу:Икяе ве онынъ талили.ПрезентацияныСелиме оджа Акимова азырлады
План1. Эдебиятнынъ сойлары(яни родлары)2. Эпос ве онынъ жанрлары. Икяенинъ бедий эдебияттаки олгъан ери.3. «Къыш келе», «Ах,сени,хырсызчыкъ» ве «Сансарчыкълар» икяелерининъ талили.
Къулланмакъ ичюн эдебиятАнализ литературного произведения / Под ред. Л.И.Емельянова и А.Н. Иезуитова. - Л., 1976. - 236 с. 2. Гиршман М.М. Литературное произведение: Теория и практика анализа. - М., 1991.3. Саттарова С.С., Саттарова М.С. Эдебий окъув: 2-нджи сыныф, окъутув къырымтатар тилинде алып барылгъан умумтасиль мектеплери ичюн дерслик. — Симферополь: КъДжИ «Къырымдевокъувпеднешир» нешрияты», 2012. — 192 с. : ресимли. — Къырымтатар тилинде. 4. Умумтасиль мектеплернинъ 1 – 4-нджи сыныфларында къырымтатар тили боюнджа программалар.
Эдебият учь сойдан ибарет ола:ЭпосДрамаЛирика
Бедий эдебиятнынъ сойлары, шекиллери ве жанрларыЭПОСДРАМАЛИРИКАХалкъ тарафындан яратылгъан эсерлерМуэллиф тарафындан яратылгъан эсерлерХалкъ тарафындан яратылгъан эсерлерМуэллиф тарафындан яратылгъан эсерлерХалкъ тарафындан яратылгъан эсерлерМуэллиф тарафындан яратылгъан эсерлерЭфсане(миф)Поэма: -къараманий -тарихий Масал Менкъибе(легенда) Баллада Кинаели икяе(притча)Кучюк жанрлар: - аталар сёзлери; - айтымлар;- тапмаджалар. ЭпопеяРоман: - тарихий -фантастик -психологик Кучюк жанрлар: - Повесть - Икяе - Новелла - Басня - Кинаели икяе - Эдебий масалОюн Мерасим,урф-адетМиллий драма Трагедия КомедияДрама: - фельсевий - социаль -тарихий. Водевиль ЙырОда Гимн Элегия Сонет Мадригал Романс Рондо
Эпоснынъ шекиллериРивает(предание) – халкъ эпик яратыджылыгъында реаль яшагъан сыма я да олып кечкен адисе акъкъында икяедир. Вакъыт кечтикче риваетлер масал ве эфсанеге якъынлашалар. Турмуш мевзуларындан гъайры,риваетлер ичтимаий проблемлерни даа акс эте.Поэма – буюк колемли икяе ве лирик сюжет ачыкълангъан шиирий эсердир. Вакъыт девамында, поэма эпопеядан айырылып,инкишаф эте. Жанр тарафындан поэманы бир сыра чешитлери эдебиятшынаслыкъ фенине белли: къараманий,дидактик, сатирик ве иляхре.
Эпоснынъ шекиллериПовесть – орта колемли эпик жанрлардан бирисидир. Икяе – эпик жанрнынъ кичик формасыдыр.Роман – эпик жанрнынъ буюк формасыдыр.
Икяе - эпик жанрнынъ кичик формасыдыр. Колеми буюк олмагъан несир эсерде,айры къыскъа вакъыт ичинде олып кечкен адисе ифаделене. Эдебиятшынаслар 20 асыргъадже очерк ве икяе жанрларыны бири-биринден зор айыра эдилер. Икяе колемине коре балабан олмагъан, меракълы, мундериджели эсердир. Эсерде бир эсас къараман ве бир къач иштиракчи шахслар ола биле.
1. Очерк-олып кечкен вакъиалар акъкъында документ эсасында языла.Икяе ве очеркнинъ фаркълары1. Икяе исе иджадий процесс ве тасавур этмек нетиджесинде орталыкъта пейда ола.2. Очерк - бир де бир адисени,вакъианы тарифлеген(описыв.) эсердир2. Икяе- сюжетнинъ хусусиетлери сырасында конфликтны къайд этмек керек.
Нетидже.Икяе ве повесть араларында насыл фаркъ бар экен? Эльбетте,бу эсернинъ колемидир. Повесть, икяеге бакъкъанда колемлидже. Икяеде,эксерий, бир адисе тасвирлене. Повестте исе бир сыра муим адисе, вакъиалар тарифлене. Икяеде бир я да эки иштиракчи шахыс ола. Повестте исе, бир я да эки эсас къарамандан гъайры, бир къач иштиракчи шахыслар ола билирлер.Икяеде шахыслар ичюн аз малюмат бериле,тек адисе толулугъынен тасвирлене,повестте аксине, адисе де ачыла,лякин къараманлар акъкъында малюмат тафсилятлыджа бериле.
Дикъкъат айыргъанынъыз ичюн тешеккюр бильдирем!