Я?а педагогик технологиял?рне уку-укытуда куллану
ЯSа педагогик технологиял‰р, аларныS т™рл‰ре
СоSгы елларда м‰кт‰пт‰ яSа технологиял‰р актив кулланыла.
Педагогик технологиял‰р – укытучы эшч‰нлеген билгеле бер эзлеклелект‰ оештыру h‰м фаразланган н‰тиG‰г‰ иреш_ юлларын билгел‰_ ул. Технологиял‰р нигезенд‰ эшл‰_ ни ™чен кир‰к соS? Билгел‰м‰д‰н _к к_ренг‰нч‰, педагогик технологиял‰р н‰тиG‰ бир‰ торган эшч‰нлекне аерым бер эзлеклелек бел‰н алып бару ™чен кир‰к. Эш барышында технологик логика (мантыйк)ка нигезл‰н_ к™телг‰н, гарантиял‰нг‰н н‰тиG‰лекк‰ китер‰ д‰ инде.
Педагогик технологиял‰р 3 т™п т™ркемг‰ б_лен‰ (Ксекзова Т.И. б_ленеше):
а) аSлатмалы-к_рс‰тм‰ле (объяснительно-иллюстратвные) технологиял‰р;
б)ш‰хес _стер_не игътибар _з‰генд‰ тоткан (личностно-ориентированные) технологиял‰р. АSа т™рле д‰р‰G‰д‰ге укыту (разноуровневое обучение), к_м‰к т™ст‰ _зара укыту (коллективное взаимообучение), модульле укыту (модульное обучение) кер‰; в) _стерелешле укыту технологиял‰ре (технологии развивающего обучения).
€леге 3 т™ркемне 2 зур терминнарга кертеп карап була: аныS беренчесе – традицион, ‰ соSгы икесе инновацион технологиял‰р буларак т‰къдим ител‰.
АSлатмалы-к_рс‰тм‰ле технологиял‰р укыту эшенд‰ укытучыга аерым бер урын билгели. Бу очракта ул _зен ™стенлекле урында: командир да, х™кемдар да, т_р‰ д‰ дип хис ит‰. €мма шул ук вакытта: «Д‰рес барышында б™тен н‰рс‰ ™чен Gаваплы бит мин!» - диг‰н борчулы уйлар к_Sелен гел бимазалап тора. Шулай булгач, укучыга м™ст‰кыйль эшл‰_неS кир‰ге калмый: бары тик тавышланып утырмасын да укытучы к_рс‰тм‰л‰рен т™г‰л ген‰ _т‰сен. Бу очракта баланыS берн‰рс‰г‰ д‰ Gавап тотасы юк. Укучы д‰рест‰ тулаем м™ст‰кыйль р‰вешт‰ берни д‰ уйламый, бары тик иS гади биремн‰рне ген‰ _ти.
АSлатмалы-к_рс‰тм‰ле технологиял‰р т™п игътибарны белемнеS ни д‰р‰ж‰д‰ _зл‰штерел_ен тиз арада тикшер_ м™мкинлеге булган тышкы к_рс‰ткечл‰рг‰, ягъни ™лгереш процентына, уку процессыныS дидактик яктан ничек жиhазланган булуын ачыклауга юн‰лт‰. €мма шул ук вакытта бала аSында бара торган _зг‰решл‰р, аныS _сешенд‰ге интеллектуаль _зенч‰лекл‰р бел‰н б‰йле эчке к_рс‰ткечл‰р, эзлекле р‰вешт‰ ™йр‰нелмич‰ укытучыныS игътибарыннан читт‰ кала.
Ш‰хесне _стер_не игътибар _з‰генд‰ тоткан технологял‰рг‰:
белемне тулысынча _зл‰штер_;
т™рле д‰р‰G‰д‰ге укыту;
к_м‰к т™ст‰ _зара ярд‰мл‰шеп укыту;
модульле укыту технологиял‰р кебек яSа педагогик алымнар кер‰.
Алар уку-укыту процессын балаларныS ш‰хси с‰л‰тен‰, т™рле д‰р‰G‰д‰ге аралашуга, h‰р м‰кт‰пнеS _зенч‰лекл‰ренэ яраклаштыру м™мкинлеге бир‰.
^стерелешле укыту технологиял‰рен‰ Л.В. Занков, Д.Б. Эльконин – В.В. Давыдов, €.З. Р‰химов, А.Г. Яхин системалары кертеп карала. €леге системалар уку-укытуны ш‰хеснеS аS _сеше чарасына ‰верелдер_г‰ иреш‰. ЯSа технологиял‰р укучыларга м‰гъл_мат Gиткер_не кире какмый, бары тик м‰гъл_матныS ‰h‰мияте ген‰ _зг‰р‰. Ул х‰зер укучыныS, белемне _зл‰штер_д‰н h‰м х‰терд‰ калдырудан бигр‰к, _з иGат Gимешен булдыру юлында зарури шартлар h‰м тир‰лек сыйфатында кир‰к. М‰гъл_м булганча, ш‰хес бары тик _з эшч‰нлеге барышында гына рухи яктан _с‰, Gитлег‰. Баланы да эшч‰нлек барышында гына эш-гам‰лл‰р (шул ис‰пт‰н зиhенг‰ корылганнарын да) кылырга ™йр‰терг‰ була.
Х‰зерге вакытта м‰кт‰пл‰рг‰ кертел‰ торган барлык яSалыклар, башлыча, к_негелг‰н технологиял‰р кысасына керми торган уку ф‰нн‰ре эчт‰леген, укыту р‰вешен h‰м алымнарын _зг‰рт_г‰ кагыла. АныS максаты укучыларныS к_пчелеге танып бел_неS арта барган ихтыяGы д‰р‰G‰сенд‰ укый алырдай шартлар тудырудан гыйбар‰т. Бары тик бик аз бала ™чен ген‰, иск‰рм‰ буларак, тел‰к-омтылыш уятуныS ™ст‰м‰ чараларын к_р_ тал‰п ител‰.
Дим‰к, укытучыныS h™н‰ри эшч‰нлегенд‰ эзл‰н_, педагогик иGат ™чен офыклар h‰рвакыт Gит‰рлек, h‰м тормыш _зе д‰ яSа технологиял‰р куллануны тал‰п ит‰. Заман м‰кт‰бен‰ балаларныS ш‰хси _зенч‰лекл‰рен иск‰ алып h‰м иS яхшы традициял‰рг‰ нигезл‰неп укытуныS принципаль яSа системасы кир‰к. Мен‰ шуSа да укыту технологиял‰рен эшл‰_ h‰м аларны гам‰лг‰ керт_, тагын да т™г‰лр‰к ‰йтк‰нд‰, балаларныS уку эшч‰нлегенеS ачык, максатлы h‰м ирешелерг‰ тиешле н‰тиG‰не алдан планлаштырып оештыру бик т‰ м™hим.
Заявка
на участие в региональной научно-практической конференции
«Актуальные проблемы современного школьного образования:
опыт и инновация»
(Менделеевск, 25-26 февраля 2010 года)
ФИО
Гилазова Гульназ Тимергалиевна
Место работы
РТ г. Нижнекамск Муниципальное общеобразовательное учреждение «Лицей № 14»
Должность
Учитель татарского языка и литературы
Название доклада
ЯSа педагогик технологиял‰р, аларныS т™рл‰ре
Служебный адрес
423570 РТ г. Нижнекамск ул. Юности, д. 34
Домашний адрес
423570 РТ г. Нижнекамск пр. Химиков, д.9в, кв. 49
Контактный телефон
8-8555-46-07-32 (дом) 8-8555-30-55-87 (служебный)
8-917-394-01-60 (моб)
E-mail
school14n-kamsk@mail.ru
Форма участия
Выступление с докладом и публикация
Директор лицея С.С. Калимуллина
09.12.2009