Биология п?ні бойынша презентация ж?мысы Ашы? т??ымды ?сімдіктер
Қош келдіңіздер!
Сабақтың құрылымы:Ұйымдастыру: Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу.
II. Үй тапсырмасын сұрау: 1. Шаңжапырақтәрізділердің құрылысы мен тіршілік ортасы қандай?2. Шаңжапырақтәрізділердің табиғаттағы маңызы қандай?3. Қырықбуын қандай жерлерде кездеседі?4. Плаун қандай жерлерде өседі? Оның маңызы қандай?5. Шаңжапырақтәрізділер қалай көбейеді?
III. Өткен тақырыпты қорытындылау:1. Шаңжапырақтәрізділер өкілдерін атаңдар?2. «Қызыл Кітап» дегеніміз не?
IV. Жаңа тақырыпты хабарлау: «Ашық тұқымды өсімдіктер»
Сабақтың мақсаты: Жоғары сатыдағы тұқымды өсімдіктермен таныстыру. Ашық тұқымды өсімдіктердің ерекшеліктерін, түрлерін түсіндіру.Міндеттері:Білімділік: Ашық тұқымды өсімдіктермен таныстырып, олардың маңызын, ерекшеліктерін түсіндіру, көбею жолдарымен таныстырып, сүрек, ашық тұқымды өсімдіктерге анықтама беру;Дамытушылық: Тұрақты түрдегі ерікті зейін қоюды дамыту. Білім алушылардың анализ, салыстыру, қорытындылау, нақтылау, жіктеу қабілеттерін дамыту;Тәрбиелілік: Оқушылардың диалектикалық-материалистік көзқарастарын қалыптастыру. Өз бетінше ойлануға тәрбиелеу. Экологиялық тәрбие беру.
Сабақ типі: Жаңа сабақ.Күтілетін нәтиже: Өздігінен ой қорытып, ойын жүйелі, еркін жеткізеді, пікірін қорғай алады, түсіндіре алады.Қолданылатын әдіс-тәсілдер: Ұжымдық, модульдық оқыту технологиялар.Керекті құрал-жабдықтар: интербелсенді тақта, слайд шоу, оқулық, жұмыс дәптері, бағалауға арналған «күлегіш» жапсырмалары, сұрақ-жауап, сұхбат, әңгіме-сұхбат, кестелер, суреттер, шыршы бұтағы мен бүршігі, жай әуен. Пән аралық байланыс: география, экология.
VI. Жаңа сабақ түсіндіру:
Ашық тұқымдылар (немесе жалаңаш тұқымдылар, тұқыммен көбейеді бірақ жеміс түзбейді)Жабық тұқымдылар(тұқымдары жеміс ішінде орналасады).Тұқымды өсімдіктер
Ашық тұқымдыдылар
Тозаңды бүрлерТұқымбастамалы жас бүрлерТұқымТұқымның төгілуіЖетілген тұқымды бүрлер
Қарағай
Аталық бүрлер мен аналық бүрлер бір өсімдікте орналасқандықтан, қарағай бірүйлі өсімдік деп аталады. Қарағайдың тұқымы ұрықтанғаннан кейін 1-1,5 жылда жетіледі. Бүрден 2 жылдан соң тұқым төгіледі.
Шырша
Шыршаның биіктігі 30-40 метрге жетеді, 120-300 жыл жасайды. Қарағаймен салыстырғанда, оның қылқандары қысқа, 4 қырлы, бір-бірден орналасады, 6-7 жылға дейін түспейді.
Елімізде Тянь-Шань шыршасы Қызыл кітапқа тіркеліп, қорғауға алынған.
2015 жылЖаңа жыл!
Арша
Заравшан аршасы Қызыл кітапқа еңгізілген. 1000 жылға дейін өмір сүреді, 50 жылдан кейін ғана тұқым түзеді.
Аршаның емдік қасиеттері бар. Тұмау тигенде аршаның бұтағын жағып, түтінін иіскейді, бүрінен дәрілер жасайды.
Ашық тұқымдылардың тығы да самырсын, эфедра, балқарағай дейтін өкілдері бар.
«Эрозия» - латын сөзінен аударғанда, «іріп-шіру, бүлдіру» деген мағана береді.
Бұтақтарында маңызды дәрілік өнімдер болғандықтан, медицинада дәрілік емге пайдаланылады. Әсіресе орталық жүйкені қоздыруға, өкпе демікпесі мен аллергияны, буын ауруларын емдеуге қолданылады. Жапырақтарынан дәрумендер мен ароматты эфир майлары алынады. Оны медицина мен порфюмерияда пайдаланады. Қабықтарынан ауыз қуысындағы бактериялар мен вирустарды жоятын сағыздар алынады.
Қарағай сүрегінен химиялық жолмен өңдеп, жібек жіп тәрізді жасанды талшық алынады. Шырша сүрегі – қағаз жасауға қажетті негізгі шикізат. Ашық тұқымды өсімдіктер сүрегінен әр түрлі бұйымдар жасалады. Құрылыс материалы, отын ретінде пайдаланылады.
Ашық тұқымды өсімдіктер жыл сайын азаюда. Құрылыс материалдарын алу мақсатында мыңдаған гектар ормандар кесілуде, салақтық салдарынан өртенуде. Олай болса бұл өсімдіктерді қорғау біздің парызымыз деп түсінуіміз керек.
VII. Бекіту:8 - зертханалық жұмыс: Қылқан жапырақты өсімдіктердің (шырша) қылқаны және бүрінің құрылысымен танысу.
1. Қылқан2. Жас бүрлер3. Жетілген бүрі4. Тұқым5. Өркен
VIII. Қорытындылау: 1. Ашық тұқымдылар мен споралы өсімдіктерінің айырмашылығы неде?2. Ашық тұқымдыларға жататын өсімдіктерді атаңдар.3. Қарағай туралы не білдік?4. Шырша туралы не білдік?
5. Аршаны қазақ халқы неге «Киелі өсімдік» дейді?6. Ашық тұқымды өсімдіктердің табиғаттағы маңызын атаңдар?7. Ашық тұқымды өсімдіктердің халық шаруашылығындағы маңызын атаңдар.8. Ашық тұқымды өсімдіктерді қалай қорғауымыз керек?
IХ. Бағалау: {5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}№Оқушы аты-жөніҮй тапсырмасы бойынша бағаСабақ барысындағы бағаҚорытынды баға1Асқарова Аружан2Бәзілбаева Әсел3Бағдаулетов Думан4Мұратханов Мадияр5Мұратханов Данияр6Рамазанова Назлы7Советқан Анар8Солтанбекова Жаннұр
Х. Үйге тапсырма беру: §53 (114-117 беттер),оқу, мазмұндау, соңындығы сұрақтарға жауап беру. «Арша – емдік өсімдік» тақырыбына ой-толғау жазу.
Назарларыңызға рахмет!