Презентация к уроку Огге йорээл


Мендилежип алыылынарам, уруглар!Карак басчып, дискектери-биле, бичии салаалары-биле, ооргалары-биле Тыва чоннуң шаандан тура чурттап келген оран-савазы чүл? Шүлүктүң аянныг номулгазын кылыылыңар.Марттың онуАлександр Даржай «Өгге йөрээл» Шүлүктү чүге «Өгге йөрээл» деп адааныл?Өг деп чүл? Өгге хонган силер бе?Йөрээл деп чүл?Шүлүктүң маадырынга төрээн өө чүге эргимил? Ол аңаа чүү дээш өөрүп четтирип чоруурул? Четтиргенин илереткен сөстен тывыңар.Өг деп сөстен укталган сөстерни сактыңар.Өгнүң бажыңдан ылгалын чугаалаңар.Айтырыглар Тыва өгнүң тургузуун, өг иштиниң херекселдерин билир силер бе? Тайылбырлап чугаалаңар. Чурукка домактардан чогаадыңар Дыштанылга минутазы Алдан ала төнген болзаАлаак сыңмас туру деп бе?Ха-ла дуңма төнген болза,Аал-ла сыңмас олур деп бе?Дөртен ала төнген болза,Дөргүн сыңмас туру-ла бе?Дөргүл-төрел төнген болза,Дөр-ле сыңмас олур деп бе?Кожамыкка кончуг-ла мен Кежээ келир Эртен чанарМугулайны муң кижи чушкууладыУзун оолУдазын эзеңгилигӨг ишти шупту туткуушАрган тевем үвүм-савым чүктедиЧыткан бызаам каас хавактыг,Чыткан чартыы чырык өектиг.Тывызыктажыылам Кичээлден чүнү билип алдыңар?Шүлүкте чүнүң дугайында чогаалчы чугаалап турар-дыр?Тыва улустуң шаг-төөгүден чурттап келген оран-савазы чүү-дүр?Тыва өгнүң ажыы ам бо үеде бар бе?Теве-Хаяда муңчу малчыннарны адап көрүңерем.Бо кичээлге демдектен салып көрүңерем.Түңнел Кичээлге идепкейиңер дээш,четтирдим, чарашпайлар.